KARDEŞ KISKANÇLIĞI

Kıskançlık duygusu, her insanın yaradılışında vardır. Bu duygunun

varlığı kişinin gelişiminde etkili olduğu kadar, aşırı uyarılmıs olması

halinde de yaşamı zora sokar. Hele ki bu bir çocuksa yaşam daha da zor

bir hal alır.

Anne-babaların bilmesi gereken en önemli şey ‘kardeş kıskançlığı’nın

doğal, evrensel ve beklenen bir durum olduğudur. Bu durum karşısında

paniğe kapılmak oldukça yanlış bir davranış olacaktır. Anne-baba ne

kadar rahat olursa çocukta bu dönemi bir o kadar rahat atlatır.

Kıskançlığın en büyük nedeni ; büyük kardeşin en değerli varlığı olan

anne ve babasını, kardeşiyle paylaşmasıdır. Fakat kıskançlık sadece

büyük çocukta ortaya çıkan bir durum değildir. Küçük kardeş büyüdükçe,

büyük kardeşin becerileri karşısında kendini yetersiz hissedebilir ve ona

tanınan ayrıcalıklar olduğunu düşünerek kıskançlık duymaya başlar.

KARDEŞ KISKANÇLIĞI KARŞISINDA ANNE – BABA

TUTUMLARI NASIL OLMALIDIR ?

- Anne-babalar çocuklarına eşit davrandıklarında kıskançlık tetiklenir.

Önemli olan eşit davranmak değil ‘adil’ davranmaktır. Çünkü her

çocuk birbirinden farklıdır. Eşit zaman ayırmak yerine çocuğa

gereksinimine göre zaman ayırmak gerekir. Sevginizin eşit olduğunu

göstermek yerine, her çocuğa sadece kendine özel sevgi duyulduğunu

göstermek doğru olacaktır.

- Anne- babasının kendine adil davranmadığını hisseden çocuk, anne-

babasına karşı güvenini yitirirse, kıskançlığın asıl tetikçisi

‘güvensizlik’ olur.

- Bir kardeşin, aileden birine benzetiliyor olması ve bunun dile

getirilmesi diğer kardeşin kendini dışlanmış hissetmesine sebep olur

ve bu da kıskançlığı tetikler.

- Ebeveynlerin doğal olmayan davranışları kıskançlığa sebep olur.

Örneğin kardeşi dünyaya gelen bir çocuğun annesi hastaneden

gelirken yanında bir hediyeyle gelir ve ‘ Bunu sana kardeşin hediye

olarak getirdi’ derse, çocuk bir bebeğin hediye alıp getiremeyeceğini

bilecek yaşta ise, bu duruma şaşırır ve anne-babasına güveni sarsılır.

Kardeş kıskançlığı oluşturmak istemeyen ebeveynler çocuklarına

karşı gerçekçi ve doğal davranmalıdırlar. Yapmacık davranışlar

çocuğu kaygılandırır, kaygı ise kıskançlığa sebep olur.

- Bazı durumlarda kardeş kıskançlığı tehlikeli bir hal alabilir ve çocuk

kardeşine zarar vermeye çalışabilir. Bu gibi durumlarda onları ayrı

tutmaya çalışmak yanlış bir davranış olacaktır. Kardeşleri mümkün

oldukça bir arada tutmaya çalışmalı fakat bunu yaparken göz önünde

olmalarına dikkat edilmelidir. Çocuğun kardeşine zarar vermesi gibi

bir durumda ebeveynler yeterince net ama sert olmayan bir tavırla

çocuğu uyarmalıdır. Büyük çocuğa karşı suçluluk hisseden, yeterince

net sınırlar koyamayan ebeveynler bebeğin zarar görmesine sebep

olabilir.

- Küçük kardeşle ilgili işlerde, çocuğunuzdan yardım istemeniz faydalı

bir hareket olacaktır. Fakat bunu yaparken çocuğunuza ‘sen abi/abla

oldun’ gibi sözler söylenmemeli, çocuğa ‘çocuk’ olduğu

unutturulmamalıdır.

- Çocuğunuzla kardeşi olmadan önce yaptığınız şeyleri yapmaya

devam ederseniz yaşanan kıskançlığı en aza indirebilirsiniz.

- Kardeşi dünyaya geldiğinde çocuğun evdeki düzeni mümkün oldukça

bozulmamalıdır. En önemlisi önceden çocuğunuza nasıl

davranıyorsanız öyle davranmaya devam etmenizdir. Aşırı

davranışlar sergilemeniz, ‘seni daha çok seviyorum’ ‘kardeşin çok

yaramaz sen çok uslusun’ gibi aşırı sözler çocuğa hem yapmacık

gelir hem de kardeşler arası yakınlaşmayı engeller.

Ebeveynlerin üzerine düşen en önemli görev ‘doğal davranmak’tır.

Ebeveylerin çocuğu kaygılı davranışlarını telaşa vermeden, sakince

dinlemesi ve doğal davranmaya devam etmesi, çocukta kaygıların

yersiz olduğu izlenimini uyandırır. Yani çocuk her şeyin yolunda

olduğunu düşünmeye başlarsa kıskançlık başlamadan sönmüş

olur.Örneğin kardeşi dünyaya gelen çocuk artık eskisi kadar anne-

babası tarafından sevilmeyeceğini düşünmeye başlarsa bu kıskançlık

için yetecek bir cümledir. Ancak anne-baba kendi istifini hiç

bozmadan hem yeni kardeşi sever, hem de kıskançlık başlayacak

olan çocuğun kendisini sevmeye devam ederse, çocuğun kıskançlık

davranışlarından etkilenmeden anne- baba yaşamlarına devam

ederlerse, çocuk normalleşir. Aslolan çocuğun anne-baba ve evdeki

bireylerin sevgisini kaybedeceğine karşı kaygılanmasıdır. Kaygının

ortadan kalkmasının çözümü ise doğal ve rahat davranmaktır.

Çocuğunuzun durumunun tüm bunlardan daha kötü olduğunu

düşünüyorsanız mutlaka bir uzmana danışılmalısınızdır.

Unutmayın Kardeş kıskanlığı geçici bir süreçtir. Onlar ‘kardeştir’ ve

aslında birbirlerini çok severler.