Kardeşler Arası Rekabet

İnsanın kardeşinin olması çok önemli ve güzel bir durum muhakkak. Ancak bu durum kardeşler arasında rekabet olduğu gerçeğini de değiştirmiyor. Kardeş rekabeti, kardeşler arasında kıskançlık, yarış ve kavgaların olması durumudur. Aslında kıskanılan kardeş değil ebeveynlerin ilgi ve zamanının paylaşılmasıdır. Alfred Adler’e göre; büyük çocuk, ortanca çocuk ve küçük çocuk olma durumuna göre rekabetin şekli değişiyor.

Büyük çocuk her zaman evin ilk göz ağrısı oluyor. Büyük çocukla anne baba olmayı öğrenen çiftler ilk çocuğa her zaman iltimas gösterebiliyor. Büyük çocuk her şeyi en iyi bilen, çalışkan, başarılı çocuk unvanlarına sahip oluyor. İlgiden en büyük payı alan ilk çocuk oluyor. Bir süre ilk ve tek çocuk olması nedeniyle şımartılıyor. Derken ikinci çocuğun olması ile büyük çocuğun tahtı sallanıyor. Artık ailenin ilgisini ve sevgisini paylaşmak zorunda olduğu bir rakibi olan kardeşi dünyaya gelince büyük çocuk ne yapacağını şaşırıyor. Bu nedenle gücün önemli bir şey olduğu sonucunu çıkarabiliyor.

İkinci çocuk doğduğu günden itibaren ilgiyi kardeşiyle paylaşmak zorundadır. Bu nedenle bir yarıştaymış gibi hisseder. Her zaman tetikte olması gerekir. Rakibi olan birinci çocuğu yenmek için sürekli kendini eğitir. Bunun içinde birinci çocuğun başarısız olduğu konularda başarılı olmaya çalışır ki ailenin ilgisini ve övgüsünü kazanabilsin. Ancak birinci çocuk çok iyi ise ikinci çocuk yarıştan vazgeçebilir. Bu da onu cesaretsiz biri yapabilir. Genellikle ikinci çocuk birinci çocuğun tam tersi özelliklere sahiptir.

En küçük çocuk her zaman ailenin bebeğidir. Bu nedenle de en çok şımartılan çocuktur. En küçük çocuk kendi yoluna gitme eğilimindedir. Çünkü kardeşleri ondan çok daha ileridedir. En küçük çocuğun oynayacak özel bir rolü olmalıdır. Kendine diğer kardeşlerin denemediği farklı yollar geliştirebilir.

Kardeş sayısının ikiden fazla olması durumunda ikinci üçüncü çocuklar ortanca çocuk konumuna gelebilir. Ortanca çocuğunda kendince rolleri vardır. Ortanca çocuk genellikle kendini arada ezilmiş hisseder. Bu nedenle kendine acıyan bir ruh haline girip problemli bir çocuk olma yoluna girebilir. Eğer kardeşler arasındaki rekabetin şiddeti büyük ise bu karışıklığın içinde ortanca kardeş arabulucu rolü de üstlenebilir.  Eğer ailede dördüncü çocuk varsa ikinci çocuk kendini ortanca kardeş gibi hissedebilir. Bu sayede üçüncü çocuk daha yumuşak başlı ve daha sosyal olabilir.

Kardeşler arasında rekabet, anne babaları zaman zaman zor durumda bıraksa da aslında normal ve sağlıklıdır. Kardeşler arasındaki rekabet onların dünya yaşamında nasıl bir yer edineceklerini de belirler. Kardeşler bu rekabette belli bir yaşam tarzı kazanırlar. Bu tarzı yetişkinlik dönemlerindeki yaşantılarına da taşırlar. Bu nedenle ebeveynlerin dikkatli olması gerekir.

Peki Ebeveynlere Düşen Görevler Nedir?

• Çocuklar birbirleriyle kıyaslanmamalıdır. Örneğin, Kardeşin ne kadar güzel yapıyor. Sen neden yapamıyorsun?” gibi cümleler kurulmamalıdır.

• Her çocuğun kendine ait bir alana ve yeteri kadar zamana sahip olduğundan emin olunmalıdır.

• Kardeşlerin birbirine nasıl yaklaşması gerektiği gösterilmelidir.

• Her çocuğun kendi kimliği vardır. Onları etiketlemeyin.

• Her çocuğun kendine özgü yeteneklerini ve başarıları vardır. Bu gibi durumlarda mutlaka övgü gösterilmelidir.

•  İşbirliğine teşvik edin.

• Oyuncaklarını ve özel eşyalarını paylaşmadan önce mutlaka sorulmalıdır.

• Adil olmak önemlidir. Her birine özel oldukları hissettirilmelidir.

• Çocukların birlikte keyifli vakit geçirmeleri sağlanmalıdır.  Çatışma yaşadıklarında bu vakitler koruyucu işlev görür. Birlikte güzel anıları paylaşmak, çözüm üretmeyi daha kolay hale getirir.

• Ebeveynlerin düzenli olarak her çocukla birebir zaman geçirmesi önemlidir.

• Aile yaşantınız hakkındaki duygu ve düşünceleri dinlenmelidir.

• Her çocuğun kendisinin özel olduğunu bilmesine izin verilmelidir.

• Tehlikeli kavgalar oluyorsa aile mutlaka araya girmelidir. Sakinleştiklerinde ne olduğu hakkında konuşulmalıdır.

• Şiddete izin verilmediği net bir şekilde belirtilmelidir.

• İsim takmak ve bağırmaya izin verilmediği konusunda net olunmalıdır.

• Bir oyuncak/eşya için kavga ediliyorsa oyuncak bir süre için ortadan kaldırılmalıdır.

• Uykudan önce okunacak masalları seçmek konusunda tartışma çıkıyor ise seçim yapabilecekleri günler belirlenmelidir.

• Çocuklardan biri diğerine düzenli olarak fiziksel şiddet uyguluyor ve biri diğerinden korkuyorsa bir uzman yardımı almak gereklidir.