Karın Ağrısı

Karın ağrısının sebepleri nelerdir?

Karın ağrısı her insanın hayatında sıkça karşılaşması mümkün olan bir şikâyettir. Çünkü karın ağrısı yapan durum ve hastalıklar oldukça fazladır. Basit bit üşütmeden, gıda zehirlenmesinden, ameliyat gerektiren ciddi hastalıklara kadar pek çok karın ağrısı sebebi vardır.

Bu kadar çok hastalık varsa karın ağrısı olunca endişelenmeli miyiz?

Tabi ki her karın ağrısının altından ciddi bir hastalık çıkmaz. Ağrı sebeplerini araştırırken pek çok değişkeni değerlendirmek gerekir. Kişinin yaşı, cinsi, ağrının yeri, süresi, beraberindeki şikâyetler, var olan başka hastalıklar, tetkik sonuçları önemlidir. Tek başına ağrı, teşhis için yeterli değildir. Hafif ama sürekli bir ağrının altından mide kanseri gibi ciddi bir hastalık çıkabileceği gibi şiddetli, kıvrandırıcı bir ağrı küçük bir böbrek taşı sebebiyle olabilir.

Bunca ağrı sebebi arasından asıl etken nasıl ayırt ediliyor?

Hekim olarak hastayı dinleyip muayene ve tetkikler sonucunda bir teşhis koyuyoruz. Bu süreçte ilk düşündüğümüz kural, hastanın durumuna göre en sık görülebilecek hastalıktan başlayarak daha az görülen hastalıkları bir bir gözden geçirmektir. Bazen de sadece muayene bulguları bile ağrının sebebini ortaya koyacak derecede bariz olabiliyor. Mesela boğulmuş bir fıtık için tetkike ihtiyaç olmadan sadece muayene, teşhis için yeterlidir.

Her ağrı için hastaneye gitmek gerekir mi?

Hafif, kısa süreli, ek başka şikâyetin eşlik etmediği durumlarda belki hekime gitmek şart olmayabilir. Ama ağrı şiddetli ise, geçmiyorsa, eşlik eden bulantı, kusma, ishal, kabızlık, kanama gibi ek şikâyetler varsa kesinlikle hekime başvurmak gerekir. Bazen zaman kaybetmek tedavide ciddi sorunlara yol açar. Mesela delinmiş ülser durumunda acilen hasta ameliyat edilmelidir.

Birbirine benzeyen çok hastalık var. Bunların teşhisleri karışmaz mı, yanlış tedavi olmaz mı?

Tabiî ki karışabilir. Ancak hekimlerin görevi de zaten bu hastalıklar arasından gerçeği bulup çıkarmak. Bunun için hastanın şikâyetinin ayrıntılı dinlenmesi, dikkatle muayene edilmesi, gerekli tetkiklerin yapılması ve sonucunda bir kanaate – teşhise varılması gerekir. Bazen teşhis net olmayabilir. Bu durumda da hastayı yakın takibe alıp şikâyetinin seyrine göre tedavi kararını vermek gerekir. Şikâyetleri birbirine çok benzediği için karıştırılan pek çok hastalık vardır. Örneğin apandisit ile idrar yolu taşları, yumurtalık hastalıkları, Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF) sıklıkla karışır. Ülser ağrısı ile kalp krizi karışabilir.

Karın ağrısı olduğunda kişinin kendisinin yapabileceği bir şey var mı?

    En çok dikkat çekmek istediğimiz nokta, hemen ağrı kesici ilaç almamaktır. Belki basit bir gıda hazımsızlığı veya soğuk algınlığıdır. Ama şiddetli, birkaç saat geçmesine rağmen dinmeyen bir ağrı varsa, ağrı ile birlikte kişiyi günlük hayatından alıkoyan şikâyetleri varsa zaman geçirmeden hekime başvurulmalıdır.

“Göbek düşmesi” durumu ile karın ağrısı arasında ilişki nedir?

    Göbek düşmesi ifadesinin tam bir tıbbî karşılığı yok, genel karın ağrılarını adlandırmak için kullanılabiliyor. Ama zannımca karın içini örten yağlı dokunun ani vücut hareketleri sonrasında sıkışması, burkulması sonucu olabilir. Tabii bu durumun ispatı oldukça zordur ve gerekli de değildir. Böyle durumda hekim olarak yapacağımız gerçekten müdahale gerektiren bir hastalığın tesbitidir. Böyle bir hastalık yoksa kişiyi takibe almak ve ilaç tedavisi uygulamak yeterlidir.

Bebek ve çocuklarda ağrı olunca ne yapmalıyız?

    Bebek ve çocuklar şikâyetlerini anlatmakta yetersiz olduklarından ebeveynlerin daha dikkatli olmasını öneriyoruz.  Bebeklerde huzursuzluk, emmede değişiklik, vücut hareketlerinde değişiklik bir sorun olduğunu düşündürmelidir. Şikâyetlerini anlatamadıklarından bebeklerde gerçekten bir hastalık varsa teşhis genellikle gecikiyor ve ciddi sağlık sorunları oluşuyor. Üstelik çocuklarda gelişen bazı hastalıklar hızla ilerleyip vücudun dengesini ve direncini çok hızlı bozabiliyor. Mesela boğulmuş kasık fıtıkları geç fark edilebiliyor; gecikme bebeğin hayatına mal olacak derecede ciddi olabiliyor.

Gebelerde karın ağrısı olursa ne yapmalıyız?

    Gebe bayanlarda da karın ağrısı yapan pek çok hastalık görülebilir. Ama öncelikle ağrının, gebelik sebebiyle mi olduğunu veya ağrı sebebinin gebeliğe zararı olup olmadığını belirlemek lazım. Bu yüzden gebe hanımlarda ağrı olunca beklemeden hekime muayene olmak gerekir.

Karın ağrısı olan kişiler hangi hekime başvurmalı?

    Öncelikle aile hekimine muayene olmak uygundur. Dediğimiz gibi karın ağrıları çok sık görülür ve çoğunun altından bariz bir hastalık çıkmaz. Eğer karın ağrısı sebebiyle bir uzmana muayene olmak gerekirse çocuklar için çocuk hastalıkları uzmanına, yetişkinler için de genel cerrahi uzmanına muayene olmak gerekir. Çünkü karın ağrısı birkaç günlük ise cerrahi bir hastalık olma ihtimali var; ayrıca ameliyat gerektiren bir hastalık daha riskli bir durum olduğundan tedavide gecikme engellenmiş olur.  Ama uzun zamandır hafif ağrı varsa iç hastalıkları uzmanına başvurmak doğrudur. Bu ilk başvurular sonucunda şüphelenilen veya teşhis edilen hastalıklara göre kadın hastalıkları uzmanı, üroloji uzmanı, kalp hastalıkları uzmanı, gastroenteroloji uzmanı bazen de psikiyatri uzmanına ihtiyaç duyulabilir.

Karın ağrılarının psikolojik sebepleri de var mıdır?

    Evet, bazı durumlarda psikiyatrik hastalar karın ağrısından şikayet edebilir. Çok evhamlı kişiler, hastalık hastalığı olan kişiler, bazı ilaç alışkanlığı olan kişiler, hastalık taklidi yapanlar ve en sık da psikosomatik rahatsızlığı olanlar karın ağrısından yakınırlar. Mesela ailesinde bağırsak kanseri görülmüş kişiler en ufak karın şikayetinde kendisinde kanser olduğu endişesi ile karın ağrısıyla hekime başvurabilir.