Karşıdakinin Gözünde Kendini Görme: Empati
Yazar Betül Esra Baba • Psikolog • 16 Ağustos 2021 • Yorumlar:
Empati son yüzyılda bahsedilen ilişkilerle alakalı önemli bir kavramdır. Bu kavram özellikle Son yıllarda üzerine yapılan araştırmalarda ilişkilerdeki önemi kanıtlandığı için önem kazandı. Peki empati nedir?
Empati halk arasında bir başkasının yerine kendini koymak olarak geçer. Fakat durum bu kadar basit değildir. Bir başkasının duygusunu anlamak hasebiyle bir başkasının yerine kendini koymak doğrudur. Fakat empatinin tam olabilmesi için karşıdakini hisseden kişinin bir geri bildirim ile hissettiğini hissettiği kişiye hissettirmesi gerekebilir. Çok hisli bir cümle oldu. Yani karşındakinin beni anladığını anlarsam eğer o zaman karşıdaki benimle empati kurmuş demektir.
Empati ve Sempatinin Farkı
Empati ile sempati kavramları birbirine karışabiliyor.
Empati şu şekilde kurulur:
-karşıdakini hissettim
-kendimde kaldım
-hissettiğimi belirttim
Sempati de ise bu gidişat ilke tıkanıyor. Kişi tam anlamıyla karşıdaki hissediyor ve karşıdaki kişi oluyor. Halbuki sağlıklı olan kendi olabilecek karşındakine bakabilmesidir. Bu anlamda ilişkilerde asıl hedef empatidir.
Empatinin Bilimsel dayanağı: Ayna Nöron
Empati kavramının temelinde yatan bilimsel temel ayna nöronlardır. Ayna nöronlar bir labaratuvar da tesadüf eseri bulunan bir grup nörondur. Beyinleri de elektrot bağlı olan Maymunlarla çalışan araştırmacılar, bir araştırmacının elini bir muza götürdüğü gören maymunun beyninde kendi muza dokunduğunda aktif olan yerlerin aktifleştiğini bulmasıyla başladı. Ayna nöronlar aslında, bir başkasının deneyimini kendi deneyimini gibi algılamamızı ifade eder. Yani tam olarak empatiyi karşılar.
Empati Faydaları
-Empati sosyal bağları kuvvetlendirir.
-Başkalarıyla empati yapmak kendi duygularımızı tanımlamamız ve düzenlememize yardımcı olur.
-Empati başkalarına yardım etmeyi teşvik eder.
Bir empati örneği:
Bir yakınını kaybetmiş birini hayal edin. Bu kişi kaybını sizinle paylaşıyor. Bu kişiyi dinlerken zaten ayna nöronlarınız sayesinde istemeseniz dahi o kişi hissedeceksiniz. Fakat o kişinin dipteki acısını düşmeden hissedeceksiniz. Sonrasında gözlerine bakarak bu çok büyük bir acı, ne kadar canının yandığını görebiliyorum derseniz bir karşıdakine bir empati yapmış olursunuz.
Empati sadece hüzünlü olaylar için geçerli değildir. İnsanlar sevinçlerini de paylaşmak isterler ve sevinçlerinin de görülüp duyulmasını arzu ederler. Empati mutlu olaylar içinde geçerlidir.
Bir İnsanı en çok kendini bir başkasının gözünde görülmek ve bu görünmeye bizzat duymakla mutlu olur. İlişkiler aslında birbirini görebilme sanatıdır. Sağlıklı bir ilişkide empati olmazsa olmaz bir kavram olarak karşımıza çıkıyor.