Kaygı Bozuklukları Nelerdir?

Kaygıyı genel olarak tanımlayacak olursak sebebi belli olmayan korku ve tedirgin olma durumudur. Kaygının birçok fiziksel belirtisi de vardır. Kaygının fiziksel belirtileri insanı oldukça rahatsız edebilmektedir. Kaygılı insanlarda kaslarda gerginlik, mide yanması, terleme, baş dönmesi, titreme, nefes alış veriş hızının artması gibi durumlar görülebilmektedir. Kaygı strese karşı vücudumuzun verdiği doğal bir tepkidir. Kaygıyı her insan zaman zaman yaşar fakat kaygı bazı insanlarda daha yoğun ve işlevsiz hala gelmişse bu duruma kaygı bozukluğu denilir. Kaygı bozukluğuna bir örnek verecek olursak; Normal kaygı gece vakti ıssız ve karanlık bir sokakta yürüyen birini hızlıca evine gitmesini ve güvende olmasını sağlar fakat kaygı bozukluğu olan birinde gündüz vakti ve herkes dışarıdayken eve gitmesine sebebiyet verebilir ve bireyin işlevselliğini oldukça etkiler.

Kaygı bozukluğunun birçok türü vardır bunlardan bazıları;

Panik Bozukluk: Panik bozukluğu olan bireyler tekrarlayan panik ataklar sonrasında tekrar panik atak yaşayacakları kaygısı yaşarlar. Panik atak yaşayan bireylerde yüksek düzeyde kalp çarpıntısı, sıcak basması, kontrolü kaybetme hissi, çıldıracağını düşünme, mide bulantısı, nefes alıp vermede güçlük, bayılacakmış gibi olma, titreklik, karıncalanma, uyuşma gibi durumlar oluşabilir. Panik atak bireylerde hızlıca başlar ve kısa sürede tepe noktasına ulaşır genelde 30 dakikan az sürer.

Özgül Fobi: Özgül fobisi olan bireyler bir duruma veya nesneye karşı yüksek düzeyde nedensiz bir korku duyarlar. Birçok fobi türü vardır bu fobi türlerinden en yaygın görülenleri; Yükseklik, Hayvan(Kedi, Köpek, Kuş), Kapalı ortam, Nesneler(Araba, Uçak vb.). Özgül fobi dünyada en sık görülen kaygı bozukluklarından başında gelmektedir.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu: Ayrılma kaygısı kişinin bağlandığı kişiden ayrılma durumunda şiddetli şekilde yaşına uygun olmayarak kaygı duymasıdır. Ayrılma kaygısı bozukluğu çocuklardan görülen bir bozukluk olarak değerlendirilmiş ancak son yapılan çalışmalarda bu bozukluğun yetişkin bireylerde de olduğu bulgularına rastlanmıştır. Ayrılma kaygısı bozukluğu yetişkinlerde geç yaşlarda ortaya çıkan ve çocukluk döneminde ortaya çıkan tür diye ikiye ayrılmaktadır.

Sosyal Kaygı Bozukluğu: Sosyal kaygı bozukluğuna sahip olan bireyler sosyal ortamlara girdiklerinde yoğun bir biçimde korku ve kaygı yaşarlar. Genelde sosyal ortamlarda eleştirilmekten çekinirler ve sakar, aptal, ezik gibi etiketlerden çekinirler. Konuşurken seste titreme, ellerde titreme, vücutta terleme gibi belirtiler ortaya çıkar. Çoğu zaman sosyal ortamlara girmek istemezler ve kaçınma davranışı sergilerler. Görülme sıklığı %2 civarındadır ve genelde ergenlikte ortaya çıkar. Ergenlikte ortaya çıkması bireyin geri kalan yaşantısını oldukça etkilemektedir.

Yaygın Kaygı Bozukluğu: Yaygın kaygı bozukluğuna sahip kişiler genelde panik ataklar geçirmezler fakat sürekli olarak kaygı duyarlar. Hayatın her alanıyla ilgili kaygı duyabilirler örnek olarak; okul hayatı, gelecek durumlar, maddi durum, sağlık durumu, arkadaş ilişkileri, iş hayatı, yakın ilişkiler vb. Yaygın kaygı bozukluğuna sahip kişilerde fiziksel belirtiler oldukça fazladır bunlar; Kaslarda gerginlik, erken yorulma, odaklanamama, uyku problemleri, baş ağrısı vb. durumlar olabilmektedir. Aynı zamanda duygusal olarak çok çabuk sinirlenirler, sürekli endişe halindedirler ve huzursuzlardır. Yaşam boyunca görülme sıklığı %5 ila %6 arasındadır.

Başka Bir Sağlık Durumuna Bağlı Kaygı Bozukluğu: Beyin tümörü, Tiroid gibi tıbbi problemler Kaygı bozukluklarına sebebiyet vermiş olması durumudur.

Maddenin Yol Açtığı Kaygı Bozukluğu: Amfetaminler, kenevirler ve kafein gibi maddeler kaygı bozukluğuna yol açması durumudur.