Kaygı Yaşanılan Durumlar İle Nasıl Başa Çıkabiliriz?
Yazar Ceyda Aktaş Bağcı • Psikolog • 6 Ekim 2022 • Yorumlar:
Kaygı bireylerin duygusal durumlarını dalgalandıran, kimi zaman tepetaklak eden zorlayıcı duygulardan biridir.Kaygı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da gözlenmektedir.Son dönemde yaşadığımız pandemi sürecide bir çok kişide kaygı düzeyini arttırdı. Ebeveynler kaygılı olduğunda bu duygular çocuklara da yansımaktadır.Ailelerin kendi endişeleri baş edebilmeyi öğrenmesi çocuklarında bu beceriyi ve kendine güvenme duyma duygusunu geliştirmesine olanak sağlar. Kaygının dozu artıp,günlük hayatımızı etkileyen bir hal almaya başladığında kaygı bozukluklarına giden yol açılır. Kaygı bozukluğu söz konusu olduğunda , özellikle merkezi sinir sistemini etkilediği göz önünde bulundurularak, psikososyal ve nörobiyolojik açıdan, çok yönlü ele alınması gereken bir durum söz konusu olur. Kaygı bozukluğu yaşayanlar günlük yaşantısına devam etmekte zorlanabilirler.Bizim burada bahsettiğimiz kaygılı durumlar günlük hayatta yetişkin ve çocukların yaşadığı duygularındaki değişimlerdir. Peki günlük hayatta karşılaştığımız bize kaygı yaşatan durumlarla nasıl başa çıkmalıyız? Günlük hayattaki rutinlerinizi düzenlemek kaygıları azaltmada etkili olmaktadır.Düzenli öğünler,düzenli egzersizler ve sağlıklı bir uyku düzeni; hayatımızda bu şekilde bir rutin oluşturmak,ruh halimizi ve endişelerimizi düzenlemek için çok önemlidir.Kaygı hissinin yaşandığı dönemlerde kişilerde; artmış kalp atım hızı,ağızda kuruma,mide bulantısı gibi hoş olamayan fiziksel semptomlar gösterebilir. Bu yaşanan fiziksel semptomlar kaygı düzeyinizi arttırabilir. Vücüdunuzu sakinleştirmek için dışarıda kısa bir yürüyüşe çıkmak,temiz havada nefes egzersizleri yapmak psikolojik olarak sizin rahatlamanızı kolaylaştırır.Problemlerinizi çözmenin üzerinde durabilirsiniz.Kontrol edip edemeyeceklerinizi ayırın,sonrasında kontrol edebileceğinizi düşündüğünüz sorunu tanımaya ve çözmeye çalışabilirsiniz.Adım adım size kaygı veren düşüncelerinizi yazıp, üretici davranışlara dönüşmesi için neler yapabileceğinizi planlayabilirsiniz. Kendinizi geleceğe dair hedefler belirlemek ,bu hedef için çaba göstermek günlük hayatta karşılaştığınız size endişe verici durumların azalmasına yol açabilir.Hayatınızda olumlu gördüğünüz gelişmeleri not etmeye çalışın. Yaşadığınız olumsuz durumların içinde olumlu durumları fark etmeye çalıştığınızda olumlu düşünme beceriniz gelişecektir.Bu tutum içinde olan ailelerin çocuklarının da karşılaştıkları durumlara karşı daha az endişe içinde olduğunda görebilmekteyiz.Peki çocukların kaygılı durumlarını nasıl anlayabiliriz? Çocuklar her zaman nasıl hissettiklerini ifade edemeyebilirler. Küçük çocuklara “Nasıl Hissediyorsun?” demek yerine bir duygu çizelgesi kullanabilirsiniz. Kendinizin de çizebileceği duygu çizelgesine ,çocuklardan şuanda sahip oldukları duyguyu işaret etmelerini isteyebilirsiniz.Çocuğunuzun yaşı ergenlik döneminde ise onunla sohbet ederken önce kendi duygularınızdan bahsedebilirsiniz;”Bugün bu haberi gördüm ve bunu merak etmeme sebep oldu” gibi kendinizden örnek cümleler kurabilirsiniz. Çocukların kaygı ile baş etmesi için neler yapılabilir? Öncelikle ebeveyn olarak çocuğunuza güven verici bir rol model olmak onun kaygılı durumlarla baş etmesinde oldukça önemlidir.Çocuklara da gevşeme teknikleri öğretilebilir,derin ve soluklu nefes alma,10’a kadar sayma egzersizleri yapılarak çocukların rahatlamasına yardımcı olunabilir.Endişeli ve kaygılı olduğu durumlarda sarılma gibi fiziksel yakınlık göstermek çocukları rahatlatır.Birlikte el kuklasıyla oynamak,olayları konuşmak ve rahatlamak için özellikle küçük yaş grubu için etkili bir aktivitedir.Endişeli ve kaygılı durumlar zaman zaman hepimizin karşılaştığımız duygu durumlarıdır, önemli olan bu duygu değişimleriyle başa çıkabilmeyi öğrenmektir...