Kekemelik Nedir?
Yazar Berk Horzum • 9 Kasım 2023 • Yorumlar:
Kekemelik bireyin konuşurken yaşadığı duraksamalar ,tekrarlar ve uzatmalara denir. Üç tip kekemelik türü vardır. Bunlar ; Tekrarlama( ma ma ma masa) , Uzatma ( maaasa), Blok(… masa)
Bu tarz konuşurken yaşanan problemleri KEKEMELİK olarak adlandırıyoruz. Çocuklukta ya da yetişkin dönemde ortaya çıkabiliyor. Genele baktığımız da 2-6 yaşları arasında daha sık görülmektedir. Sebebi de bu yaş aralıkları dil gelişiminin en aktif olduğu dönem olmasıdır.
NE DEĞİLDİR ?
Kekemeliğin ne olmadığını anlatacak olursak 14 günde kekemeliğe son adlı çalışmalarla biten , ağız içine taş koyarak ya da sürekli bir şeyleri sesli yaparak son bulabilen bir durum olmadığını söyleyebiliriz. Kekemelik sadece heyecanlandığı için ortaya çıkmaz daha da şiddetlenebilir.
KEKEMELİK NEDENLERİ ?
Kekemeliğin nedenini henüz bilinmemektedir. Olası nedenleri sıralayacak olursak;
Genetik, Dil gelişim aşaması ,Nörojenik ve Psikolojik olarak ele alabiliriz.
KEKEMELİĞE EŞLİK EDEN İKİNCİL DAVRANIŞLAR NELERDİR?
Hızlı göz kırpma, Dudakların veya çenenin titremesi,Yüz tikleri, Baş hareketleri
NASIL YAKLAŞILMALI ?
Eğer ki kekemeliği olan bir çocuğunuz varsa bu durumu ondan gizli, bir hastalık gibi hissettirmemeniz çok önemlidir. Mümkün olduğu kadar normalleştirmeye çalışınız.
TEPKİMİZ NASIL OLMALI ?
Sabırlı olunmalı göz kontağı kesilmemeli. Ona yardımcı olmak için de olsa sözcüklerini tamamlanmamalı. Sakin ol , nefes al , heyecanlanma gibi kelimeler kullanmayalım. Sadece dinleyelim.
GECİKMİŞ DİL KONUŞMA NEDİR ?
Normal gelişim gösteren çocuklarda 1-1.5 yaşlarında anlamlı szöcükler bekleriz. 2-3 yaş çocuklarında ise konuşmaya başlamasını bekleriz. Fakat bu durum bazen değişiklik gösterebilir ve bu zaman diliminde konuşma başlamayabilir. Kısacası bu durumu GECEİKMİŞ DİL KONUŞMA BOZUKLUĞU olarak adlandırıyoruz.
NEDENLERİ ;
Ekran maruziyeti ,
Uyaran eksikliği ,
işitme de yetersizlik,
Dudak damak yarıklığı ,
Öğrenme güçlüğü ,
Otizim vb.
BELİRTİLERİ;
Yeni ortama uyum problemleri
Davranış problemleri
Dikkat yetersizliği
Uyaranlara tepkisiz kalma
Yaşıtlarından daha sınırlı sayıda kelime kullanımı
Anlamsız sesler
NASIL DAVRANILMALI ?
Doğru iletişim ve göz teması.
Sözel olarak ifade etmesi için yardımcı olun ( parmakla su istediğinde hemen suyu vermek yerine su mu yoksa süt mü istiyorsun diye sorabilirsiniz.)
Ekran süresini azaltabilirsiniz.
Oyunları ve günlük işlerinizi anlatabilirsiniz.
Sesinizin farklı tonlarını kullanın.
Seviyesine uygun kitaplar , masallar okuyabilirsiniz.
ARTİKÜLASYON BOZUKLUĞU NEDİR?
Konuşmada motor üretimde zorluk veya bazı konuşma seslerinin yanlış kullanlıması ya da hiç üretilememesine ARTİKÜLASYON BOZUKLUĞU diyoruz.
NEDENLERİ;
İşitme de yetersizlik
Zihinsel engeller
Ağız ve yüz anamolleri
Dil ve çene kasların da sorun
Down sendromu otizm
Yetersiz taklit ve yanlış öğrenim
SIK YAPILAN HATALAR ;
Seslerin yerine başka ses söyleme ( limon- yimon)
Hecelerin yerini değiştirme ( potakal- porkatal)
Ses eksiltme ( uçurtma- uçuma)
Yeni ses ekleme ( terlik- terelik )
NASIL DAVRANILMALI ?
Hatalı ürettiği sesleri hemen doğru kullanmasını beklemediğimiz için acele etmeden sabırla yanında olduğumuzu hissetirecek şekilde davranmalısınız. Hatalı ürettiği anlarda doğrusunu seslendirerek şekilde model olunuz.
OTİZM NEDİR ?
Erken çocukluk döneminde karşılaştığımız kişinin sosyal iletişimini etkileyen sözel ve davranışsal bir bozukluk olarak adlandırılmakta. Nörolojik ve ruhsal bir bozukluktur.
NEDENLERİ ;
Tek bir nedenle bağdaştıramıyoruz . Genetik ve nörolojik etkiler nedenler arasında yer alıyor.
BELİRTİLERİ ;
İşaret becerisi
Aynı kelime ve cümle tekrarları
Davranış problemleri
Ortak dikkat
Şakaları anlayamama
Sallanma
Takıntılılık
Göz teması kurmamak
Temas bağımlılığı ya da temastan nefret etmek
Koordinasyon bozukluğu
Tahamülsüzlük
NASIL YAKLAŞILMALI ?
Otizm olduğunu kabul edin.
İlgili ve sevecen bir yaklaşımınız olmalı.
Anlayışlı ve sabırlı olunmalı.
Açık ve kısa cümleler de konuşulmalı.
Resimli anlatım alternatif bir yöntemde olabilir.
Mimik kullanımı ses tonun da değişimler.
Göz hizasına inerek konuşabilirsiniz.