Kim Kekeleyerek Konuşmak İster Ki?

Çocuklar dünyaya geldikleri andan itibaren dile ait tüm kuralları öğrenmeye başlar. Çevrelerinde konuşulan dilin özelliklerini içselleştirir, kurallarını öğrenir ve sonrasında bu kuralları uygulayarak dil edinimini gerçekleştirirler. Çocukların çocukluk çağlarında karşılaştıkları problemlerden biri de dil ve konuşma bozukluğudur. Dil ve konuşmada görülen yetersizlik, sözel iletişimde farklı düzey ve biçimlerde ortaya çıkan aksaklık ve düzensizlikler nedeniyle dili kullanma, konuşmayı öğrenme ve iletişimde güçlükler oluşturmaktadır. Aynı zaman da eğitim performansı ve sosyal uyumda da olumsuzlar yaratmaktadır. Yaygın olarak görülen konuşma bozukluklarında eklemleme, ses bozuklukları ve akıcılık bozukluğu olarak da adlandırılan “Kekemelik” gelmektedir. Kekemelik bir hastalık olmadığı gibi nedeni tam olarak bilinmemektedir. Nörolojik problemlerden (beynin duyduklarını kontrol etmede, konuşmayı sağlayan kaslara gerekli emri düzenli vermediği), ya da psikolojik problemlerden kaynaklı (korku, travma, ayrılık, şiddet vb.) olabileceği ön görülmektedir. Zeka, ailevi durum ve kişilik özellikleri kekeme olmakta bir ölçüt sayılmamaktadır. Kekemelik; konuşma akışında duraksama, ses ve heceleri üretmede zorluk (an-an-an-anne), uzatılması (aaaaaanne) ya da tekrarı (a-a-a-anne) şeklinde görülmektedir. Aynı zamanda akıcı konuşmada yaşanan zorluğun yanında çeşitli vücut hareketlerinin de eşlik ettiği gözlenebilmektedir. Peki Ne Yapmalıyım? Çocuğunuzun kekemeliğe benzer konuşma sergilemesi durumunda, en başta sakin olunması ve çocuğun nasıl konuştuğu değil ne söylediğine odaklanması gerekmektedir. “Heyecanlanma, nefes al, dur ve tekrar söyle, sakin ol, teker teker konuş, daha yavaş ol, biri mi kovalıyor” gibi ifadeler ya da cümleyi tamamlamaya çalışmak durumu daha karmaşık hale gelmesine neden olacaktır. Kullanılan bu ifadeler çocuğun konuşmasını desteklemekten ziyade daha çok olumsuzluklar yaratarak kaygıların artmasına neden olacaktır. Bazı çocuklarda yaşadıkları önemli olaylardan sonra konuşurken kekelemeye başladığı görülebilir. Kekemeliğin kalıtsal olabileceği iddiası ise çoğu zaman yanıltıcı olmaktadır. “dayısı da kekeliyordu ama büyüğünce geçti, babası şimdiye kadar arada kekeler, kesin babasına çekmiş” gibi ifadeler çocuğun erden destek almasında yanıltıcı olup farklı problemlerin oluşmasına da neden olur. Nasıl olsa çocuk büyüyünce bu dertten kurtulacak düşüncesiyle terapinin sağlanmaması, hataların artmasına neden olur. Nasıl tedavi edilir? Kekemelik tedavisi, tıpkı diğer tüm tedavilerde olduğu gibi sabırla mücadele gerektirmektedir. Alanda uzmanlardan alınacak destek oluşan problemin en hızlı ve etkili bir biçimde ortadan kalkmasında etkili olacaktır. Kekemelik tedavisinde kullanılabilen farklı yöntemler bulunmaktadır. Fakat Kekemeliğe neden olan etmenlerin ayrıntılı bir biçimde değerlendirilmesi oldukça önemlidir.