Kişilik Bozuklukları

Yazar Serhat ÖzmenPsikolog • 1 Mart 2022 • Yorumlar:

Kişilik, bireyin iç ve dış dinamiklerinin yapılaşmasından doğru diğer insanlarda ayıran temel ayırt edici, tutarlı ve gerçekçi ilişki özellikleridir.

Kişilik bir çok kavramı içermektedir. Aralarındaki bu etkileşim bu etkileşimlerden ilerleyen örüntüler bu örüntüler arasındaki sistemsel ilişki, kişiliğin çeşitli betimlemelerini içermektedir.

Kişiliğin bir çok tanımı yapılmıştır. Farklı vurguları olan uzmanlar önemli buldukları vurgulamıştır. Esas alacağımız kişilik görüşü Freud ve Kernberg’in görüşlerini içermektedir.

Kişiliğin esas üç dinamiği İd, Ego, Süperego’dur. Aslında bu üç yapıyı anlamak demek hayattaki bir çok durumu da anlamak demektir. Çünkü kavranması zor insani yapılarda basit bir formül heppimiz için daha anlaşılır olur.

İd: ilkel, kaba , dürtü ve arzuları içeren birim. Burda ki çalışma biçimi daha çok haz odaklılıktır. 

Ego: idin kulağını çeken, dur bi dakika diyen, bu şekilde davranamazsın diyen bölümdür. Ki bu noktada çatışır. Bizlerde bu konuda savunma tekniklerini görürüz.

Süperego: Süper ego ise, toplumsal ve içsel süzgeci işaret eder. 

 

Ego, id ve süperego arasında uyum ne kadar fazlaysa rahatsızlıklar da o kadar az olur. Ego ne kadar gelişmiş, tutarlı ve yapılaşmışsa kişilik o kadar organize olur. Ego, hayat için önemli olan bebeklik, çocukluk ve önemli kavşakları değerlendirir.  Bu kısma Freud psikosexüel aşamalr demiştir. Ruhsal mekanizmanın dış dünyadan istifade ederken bir radar- denetim gibi davranır.
Genel kişilik olgunluğu ego üzerinden değerlendirilir. Toplumda kullanılan ego kavramıyla alakalı bir kavram değildir. 

 

Bilinçaltı 

Bu 3 yapı (id,  ego,süperego) Bilinç ve Bilinçaltında yaşarlar. Yani bu yapılar bilinç ve bilinçaltı havuzunda yüzen adacıklardır. Her yapının kendi açısından bilinçaltı bir süreci vardır. Bilinçaltında arzu, istek, dürtü, duygu, düşünceleri barındıran bastırılı yerdir. Eğer ego ve süperego müsaade ederse bunlar Bilince çıkar veya kaçak yaparlar. Bilinçli görüşleri hemen hatırlarız ama bilinçaltı için ise böyle değildir.  Görünen, bilinen ve anlaşılan kısımlar daha çok bilinç, ama hatırlanmayan, sembolize edilen ise daha çok bilinçaltı gibi düşünebiliriz. Bilinçaaltı çalışmaları daha çok uzmanlarla ortaya çıkan temel detaylardır.

Savunma Mekanizmaları

Bilinçaltındaki malzemeler, duygu, arzu vb şiddetlendikçe ego bu durumla baş etmek için çeşitli taktikler geliştirmek zorunda kalır. Aslında kişiliğimizin en önemli unsuru buradaki savunma çeşitliliğiyle ilgilidir. Amaç kaygıyı dizginlemektir. Bazen de kaygıya da dönüştürerek semptomun varlığını denetim altına alabilir.


 

Kişiliğin gelişimi:

 

Kişiliğin gelişimi zihin ve bedendir. Psikosexüel aşamalar boyu gelişen kişilik ergenlik dönemiyle oldukça şekillenir.

Kişiliğin gelişimi oral dönemle başlar bu dönem kişinin sevilme, onaylanma, kabul görme ve duygusal beslenmesine verilen dönemdir.

Anal dönemde karakterin tutma- bırakma, inat etme, alma verme dengesini işaret eder. Bu dönemde keyif alanı enal sfinkterdir. 

Fallik döneme gelince keyif aldığı yerler artık cinsel organlardır. 

6-10 yaş arası çocuklarda cinselliğin uyku evresi başlar bu dönemde latent dönem ; genitallerin tekrar keyif alanı olduğu dönemde de ergenlik dönemi diye tanımlanmıştır.

Biraz toparladıktan sonra şimdi de, Kişilik Bozukluklarına geçebiliriz:

Kişilik bozuklukları şu 3 kritere göre değerlendirilir.

Gerçeği değerlendirme yetisi : Gerçekliğe karşı tutum, nesne ilişkileri, ahlaki değerler,saldırganlık, 

Kimlik bütünlüğü : Kimliğin kararlı, tutarlı ve bütünlüklü olup olmamasıdır.

Savunma Mekanizmaları : Daha çok bilinçaltındaki çatışmalara göre şekillenen savunmalardır.

DSM’ye göre kişilik bozuklukları 3 küme de toplanmıştır:
KB: Kişilik Bozukluğu


A Kümesi:, Paranoid KB,  Şizotipal Kb,  Şizoid Kb
B Kümesi: Antisosyal KB, Histriyonik KB, Borderline KB, Narsisistik KB

C Kümesi: Kaçıngan Kb, Bağımlı KB, Obsessif -Kompulsif Kb,

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yorumlar: (0)