Klostrofobi

Uzunca bir tünelden geçerken, kapalı ve sıkışık bir mekanda bulunurken sıkıntı basıyor, daraldığınızı mı hissediyorsunuz? Bunun sebebi; bir kaygı bozukluğu olan klostrofobi olabilir.

Peki nedir bu klostrofobi; en basit haliyle kapalı alanlarda yaşanan mantık dışı korku ve kaygı olarak tanımlanabilir. Klostrofobisi olan kişi, endişe duyduğu alanın gerçek tehtidini aşan bir korku ve endişe hisseder.

Kaynağı; biyolojik ve psikolojik (savunma mekanizmaları, görerek öğrenme, çeşitli şartlanmalar ve travmatik yaşantılar) olabilir. Kişi yaşadığı olumsuz yaşantıyı, her zaman yaşayacağını varsayarak genelleme yapar ve o duruma karşı bir korku geliştirmesine neden olur.

Klostrofobik kişi yardım almasının mümkün olmadığını düşündüğü kapalı alanlarda bulunduğunda şu belirtileri gösterebilir;

• Kalp atım hızının artması

• Nefes alamama hissi

• Bayılacakmış gibi olma

• Havasız kaldığını hissetme

• Boğulma hissi

• Terleme 

• Uyuşma

• Ağlama isteği

Özellikle, asansör, sinema, uçak, su altı, MR, küçük ve penceresiz bir oda, çıkışın uzun olduğu bir tünel, otobüs ve miting gibi kalabalık bir topluluğun ortasında bulunduğu dar ve sıkışık alanlarda kendini gösterir. Bu anlamda asansörde bulunmaktan kaygı duyan kişi; işi acil bile olsa asansörü kullanmaksızın yorulmayı ve geç kalmayı göze alarak merdivenleri kullanmayı tercih edecektir. 

TEDAVİSİ

Diğer özgün fobilerde olduğu gibi klostrofobide de bilişsel davranışçı terapi (CBT) oldukça etkilidir. Kişinin düşünceleri üzerinde çalışarak rahatsızlık veren duygunun yoğunluğu azaltılmaya çalışılır. Bu kaygısıyla başa çıkma yolları, nefes egzersizleri ve gevşeme egzersizleri öğretilir. Terapide kişinin rahatsızlık duyacağı kapalı alana maruz kaldığında kaygısının en aza ineceği ve ortamda sıkıntı duymayacağı duruma gelmesi sağlanır. 

CBT ye ek olarak hipnoz, çözüm odaklı terapi, şema terapide bu anlamda etkin destekleyici terapi türleridir. Kişinin bu korkusunu konuşmaya dahi hazır olmadığı durumlarda ise terapi ve farmokolojik destek kombine olarak uygulanmaktadır. 

‘’Bir fobi ortadan kalktığında genellikle yerini bir başka fobi alır. ‘’ inanışı doğru değildir. Ancak bazı tetikleyicilerle belirtileri iyileşen bir fobinin tekrar ortaya çıkması söz konusu da olabilir.

Son olarak; bir Çin Atasözü ‘derki; korkunun kalbine gidin orada güveni bulacaksınız.’ Korkularınızla yüzleşip, başa çıkmayı öğrendiğinizde özgürleşeceksiniz..