Kokain

1) KOKAİN NEDİR?

Güney Amerika bölgesinin And Dağlarında yetişen koka bitkisinden elde edilen uyarıcı bir maddedir. Kokain güçlü bir uyarıcı madde olduğu için genellikle eğlence amacıyla kullanılmakta ve ciddi bir bağımlılığın gelişmesine neden olmaktadır.

Yetiştiği bölgede yerel halk açlığı hissetmemek ve yorgunluğun giderilmesi için bu ağacın yapraklarını çiğnerlermiş. Aynı zamanda koka ağacı çok sert bir yapıya sahip olduğundan koka tesbih yapımında kullanılmış, hatta Osmanlı döneminde meraklıları olmuş.

Kokain kimyasal işlemlerle iki türü üretilir: Burundan çekilerek ya da enjekte edilerek kullanılır.

Crack Kokain – küçük parçalar halinde olan formudur. Kokainin sigara gibi içilebilen formudur. Kokaini en çok gençler arasında kullanımı yaygındır.

2) NASIL KULLANILIR?

1.En sık kullanım yolu burna çekmedir. 3 dakika gibi hızlı sürede etki eder. Popüler metot bir ayna üzerinde çizgiler yapmak ve bir çubuk ya da rulo yapılmış banknot ile çekmektir.

2. Enjeksiyon yolu ile kullanımı daha risklidir. Kokain suda eritilip enjekte edilir. 20 sn’de etki eder. Enjekte edilen madde saf ve steril olmadığı için risklidir. İğne paylaşımı Hepatit B ve C (sarılık) ve AIDS gibi enfeksiyon riski getirir. Her iki madde de enjekte edilebilir.

3. Dumanını içe çekmek beyne kokaini göndermenin en hızlı yolu budur. Krek (rak) formu bu yolla kullanım içindir. 10 sn’den kısa bir sürede etki eder. En kolay bağımlılık yapan yol da budur.

Kokain her yolla kullanılır. Ama en sık dumanını içe çekme ve burna çekme yolu ile alınır. Etkisi 1-2 dakika içinde ortaya çıkar ve yaklaşık 30 dakika içinde etkisi geçer.

3) NEDEN KULLANILIR VE KULLANILMAYA DEVAM EDİLİR?

Kokain ilk kullanımında dahi insan vücudunda ciddi zararlar vermeye başlar. Kullanım sonrasında etkisi kısa sürelidir. Kokainin bir kez kullanıldığında kişi aldığı etkiyi uzatmak için tekrar tekrar kullanmaya başlar. Her kullanımda aynı etkiyi sağlamak için daha fazla ve daha sık aralıklara kokain almaya ihtiyacı doğar. Kokain kullanımı sonrası denge problemleri, çok para harcama, sinirlilik, fiziksel ve psikolojik yorgunluk hali görülür. Kokain etkisi geçtikten sonraki dönemde çöküş dönemi ortaya çıkar.

4) KOKAİNİN ETKİLERİ NELERDİR?

Bir defa bile kokain kullanan kişi kokaine bağımlı olabilir. Çünkü kokain en fazla bağımlılık yapan maddelerden biridir. Kokaine bağımlı olmak kolay kurtulmak ise zordur. Kokain şiddetli uyarıcı bir madde olduğu için kalp krizi, beyin kanması vb. nedenlerle ölüm riski yüksektir. Ara sıra kullanan kişilerde bile ölüm riski vardır. Ayrıca kokaini bırakma sonrasında kişi yaşadığı depresif duygudurum nedeniyle intahara meyilli hale gelebilir.  Kokaini bıraktıktan sonra fiziksel yoksunluk belirtileri 2 hafta sürsede psikolojik yoksunluk belirtileri uzun yıllar sürebilir.

Kokain kılcal damarların kasılmasına neden olduğu için burundan alındığında kana karışması daha yavaş olur. Bu nedenle burundan sık sık kullanıldığında burun mukozasını zedeler ve burun akıntısı, burun kanaması,  kimi zaman da burun iç duvarının delinmesine neden olabilir. Kokain beyin, kalp, kan damarları, karaciğer gibi hayati organları etkileyerek ölüme sebep olabilir.

5) YOKSUNLUK BELİRTİLERİ (KRİZİ) NASIL OLUR?

Kokain bağımlılığı sonrasında profesyonel destek almadan bırakmak neredeyse imkansızdır. Kokain bıraktıktan sonra aşağıdaki belirtiler gözlenir.

Çökkünlük

Aşırı gerginlik

Sinirlilik

Yorgunluk

Dikkat dağınıklığı

Konsantre olamama

Mutlu hissedememe

Aşırı kokain isteği

Ağrı, titreme ve üşüme gibi fiziksel semptomlar gözlenmektedir.

6) NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Kokain gibi yüksek bağımlılık yapan uyuşturuculardan kurtulmak için mutlaka bir uzmana başvurmanızda fayda vardır. Öncelikle yapılacak muayene ve testler sonrasında bağımlı olup olmadığınız, bağımlılık şiddeti, ek bir hastalığın olup olmadığı saptanır.

Kokain bağımlılığında  ilaç tedavisi ve psikoterapinin bir arada uygulanması, kişinin yaşamış olduğu psikososyal sorunlara müdahale etmek, aile üyelerine psikososyal destek vermek gerekir. Madde bağımlılığında tedavi yaklaşımı her hasta kişisel özelliklerine göre olmalıdır. Düzenli takip ve tedavi ile bağımlılıktan kurtulmak mümkündür.

7) TEDAVİSİ NE KADAR SÜRER ?

Kokain bağımlıları genellikle yakınlarının ısrarı ile tedavi için başvururlar. Çoğunlukla bağımlı olmadıklarını düşünürler.

Tedavide en önemli sorunlardan bir tanesi kokain için aşermedir. Kişi aşerme hissini bastırmadığı için tekrar tekrar kullanmaya devam eder.

Tedavi süresi kişiye göre değişmekle birlikte en az 1 yıl sürdürülmesinde fayda vardır.

Tedavide bir diğer sorunda uzun vadede ağızdan alınan ilaçları kullanmama sorundur. Bu yüzden son yıllarda geliştirilen uzun etkili (3 ay etkili) enjeksiyon tarzında ilaçlar kullanılmaktadır.

Ek psikiyatrik sorunlara mutlaka müdahale edilmeli. Depresyon vb. durumlarında tedavisi gerekmektedir.

Madde kullana kişi ile birebir görüşülüp ailevi, sosyal, mesleki sorunlar ele alınmalı yapılacak müdahaleler birlikte belirlenmelidir.