Koklear İmplant (Biyonik Kulak) Ameliyatı
Yazar Ali Özdek • Kulak Burun Boğaz Doktoru, Kulak Burun Boğaz Doktoru • 8 Şubat 2016 • Yorumlar:
Koklear implantlar işitme cihazından yeterli fayda görmeyecek derecede ağır işitme kaybı olan hastaların işitme rehabilitasyonunda kullanılan çok gelişmiş elektronik cihazlardır. Bu cihazlar ses enerjisini elektrik enerjisine çevirerek iç kulakta direkt olarak işitme sinirinin elektriksel olarak uyarılmasını ve bu şekilde kişinin yeniden duymasını sağlarlar. Koklear implantlar başlica iki kısımdan oluşur. Ameliyatla kulak içerisine yerleştirilen iç parça ve kulak arkasına tıpkı bir işitme cihazı gibi takılan dış parçadan oluşur. Dış parça ile iç parça bir mıknatıs sistemi ile temas eder.
Koklear implant iç kulaktaki işitme organının görevini üstlenir. Bu nedenle koklear implant ameliyatının yapılabilmesi için hastada implantın yerleştirilebileciği bir iç kulak ve sağlam bir işitme siniri olması gerekir.
İşitme, dil ve lisan gelişimi için çok önemlidir. Kişinin konuşulanları anlaması ve konuşmayı öğrenmesi için normal bir işitme gereklidir. Bu yüzden işitme kaybı olan çocuklarda işitmenin hızlı bir şekilde rehabilitasyonu çok önemlidir.
KOKLEAR İMPLANT KİMLERE TAKILIR
-
Doğuştan ileri derecede işitme kaybı olanlar: doğuştan işitme kaybı olan çocuklarda işitme kaybının erken tanılanması çok önemlidir. Çünkü dil ve lisan gelişimi için çocuklarda kritik bir süre vardır. Bu sürede 2 yaş civarındadır. Bu nedenle işitme kaybı ileri derecede olan bebeklerde en ideal ameliyat zamanı 1 yaş civarıdır. 1 yaşında koklear implant ameliyatı olan çocuklarda normale yakın bir işitme elde edilmesi ve dil lisan gelişiminin olma ihtimali %95 in üzerindedir. 1-2 yaş aralığında yapılan ameliyatlarda da sonuçlar son derece yüz güldürücüdür. 2 yaşından sonra başarı oranı azalmaya başlamaktadır. 4 yaş civarı ise kritik yaş kabul edilmektedir. Çünkü doğuştan işitme kaybı olup hiçbir dil gelişimi olmayan çocuklarda 4 yaştan sonra koklear implant yapıldığında başarı elde etmek pek mümkün değildir. Bu durumun tek bir istisnası vardır. Eğer çocuk 4 yaştan büyük olmasına rağmen bir miktar dil gelişimi varsa o zaman koklear implanttan fayda görme şansı olabilir.
-
Daha sonradan ortaya çıkan işitme kayıpları: yetişkin kişilerde ve dil lisan gelişimini tamamlamış çocuklarda ortaya çıkan ileri derecede işitme kayıplarında da koklear implant ameliyatları yapılır. Aslında bu gurup koklear implanttan en iyi fayda gören guruptur. Eğer işitme kaybı oluştuktan kısa bir süre sonra ameliyat yapılırsa bu kişiler daha cihazın ilk kullanımından itibaren işitmelerine kavuşur ve genellikle konuşulanları anlarlar. Ancak aradan uzun yıllar geçmesi implant başarısını azaltacaktır. Eğer işitme kaybının oluşmasından 10 yıldan uzun bir süre geçmişse bu kişilerinde implanttan fayda görme şansı çok azalır. Bu nedenle ameliyatların mümkün olduğunca kısa sürede yapılması gerekir.
İŞİTME KAYIPLI BİR BEBEKTE KOKLEAR İMPLANTASYON SÜRECİ NASILDIR?
İşitme kaybı tespit edilen bir bebek hemen işitme cihazı kullanımına ve eğitim programına başlatılır. Bebek koklear implantasyon programına alınır ve takip edilir. 1 yaş civarında bebeğin işitme cihazından yeterli oranda istifade etmediği anlaşılırsa bebek ameliyat edilerek koklear implant yerleştirilir. Ameliyattan yaklaşık 1 ay sonra dış parça takılarak cihaz aktive edilir ve ayarları yapılır. Bu çocukların dil ve lisan gelişimi için özel eğitim almaları gerekir.
KOKLEAR İMPLANT AMELİYATI KİMLERE YAPILMAZ
-
İşitme kaybı olmasına rağmen işitme cihazından yeterli fayda gören kişilere yapılmaz.
-
İç kulak yapısı ileri derecede bozuk olan ve/veya işitme siniri olmayan kişilere yapılmaz ( Bu hastalara beyin sapı implantı yapılır ).
-
Doğuştan işitme kayıplı olup 5-6 yaştan büyük olan ve hiçbir dil gelişimi olmayan çocuklara yapılmaz
-
Erişkin dönemde işitme kaybı gelişen ve üzerinden 10-15 yıldan fazla geçmiş kişilere yapılmaz.
KOKLEAR İMPLANT AMELİYATLARININ RİSKİ VARMIDIR
Bütün cerrahi işlemlerin belirli oranda riskleri vardır. Koklear implant ameliyatınında elbette bazı riskleri mevcuttur. Bunlar:
-
Anesteziye bağlı riskler: çok çok ender oluşan durumlardır ve herhangi bir ameliyattaki risklerle aynı orandadır.
-
Yüz felci riski: yüz sinirinin cerrahi bölgeden geçmesi nedeniyle çok ender olarak yüz felci gelişebilmektedir. Bu oran %1 den daha azdır
-
Beyin sıvısı kaçağı: ameliyat sırasında iç kulak açıldığı için ender olarak hastalarda ameliyat sonrası beyin sıvısı kaçağı olabilmektedir. Bu sorun daha çok iç kulak yapısında bozukluk olan hastalarda olmaktadır.
-
Menejit gelişimi. Bu hastalarda iç kulak açılması nedeniyle çok ender ameliyat sonrası menenjit gelişme riski vardır. Bu nedenle tüm koklear implant hastaları ameliyattan önce menejit koruması için aşılanırlar