Kontakt Lens Kullanımı: Sıkça Sorulan Sorular

Kontakt lensler göz bozukluğu olan kişilerin yararlandığı tıbbi gereçlerdir. İlk lens kullanımı 1960'larda sert lenslerle başladı. 1970'lerde kullanıma giren yumuşak kontakt lensler ise kolay adapte olabilme ve gözde varlıklarını çok daha az hissettirme gibi özellikleri nedeniyle yaygın bir kabul gördüler ve sıkça kullanılır oldular.
Teknolojik gelişmeler, kontakt lenslerde de zaman içinde kendisini gösterdi. Yumuşak lensler giderek daha çok oksijen geçirebilir oldu, hatta astigmat için lensler (torik), yakını da uzakla birlikte iyi gösteren lensler (multifokal/progresif) ve güneşin zararlı morötesi (UV) ışınlarını engelleyen lensler üretilmeye başlandı. Son yıllarda silikon hidrojel adı verilen materyalden üretilen lensler oksijen geçirgenliğinde belirgin bir artışa neden oldu ve hasta konforu arttı. Kontakt lenslerle ilgili sıkça sorulan sorular ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz:

Lenslerimle gece uyuyorum, doğru yapıyor muyum? 
Hayır doğru yapmıyorsunuz. Normalde kornea (saydam tabaka) oksijenini havadan emerek alır. Uykuda göz kapağı kapalı olduğunda ise oksijen düzeyi düşer. Kontakt lensler korneaya ulaşan oksijeni azaltır. Uykuda gözde lens kalması saydam tabakanın daha da oksijensiz kalmasına neden olabilir. Son yıllarda daha yüksek oksijen geçirgenliğine sahip olan lensler üretilmiştir ve bu sorun bir ölçüde giderilmiştir. Ancak çalışmalar, gece kontakt lensle uyumanın gözde enfeksiyon (mikrop kapma) olasılığını en az 5-6 kat artırdığını göstermiştir. Bu nedenle gece lensle uyunmasını önermiyoruz. 

Aylık lensimi 2 aydan fazla kullanıyorum. Gözümde rahatsızlık hissetmiyorum. Sorun olur mu?
Evet sorun olur. Çünkü lensler optimum kullanım sürelerine göre üretilmiştir. Lensi miadından uzun kullanmak üzerinde protein, yağ gibi maddelerin birikmesine neden olur. Bu da enfeksiyon riskini artırır. Ayrıca kullanım süresi uzadıkça lensin oksijen geçirgenliğinde azalma beklenir. Bu tarz bir kullanım sonucu günün birinde ciddi bir enfeksiyon ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu enfeksiyon görmenizi tehdit edebilir. Mutlaka kullandığınız lensin ideal ömrünü alırken sorun ve ona göre kullanın.

Eskiden yıllık lenslerim vardı, artık üretilmediğini söylüyorlar. Bundan sonra aylık veya günlük lens kullanmak zorunda mı kalacağım?
Kontakt lensler tıbbi gereçlerdir. Ancak nihayetinde göze konulan yabancı cisimlerdir. Bir yabancı cismin gözde kalma süresi ve kullanım ömrü uzadıkça eskir ve ilk günkü performansını gösteremez. Süre uzadıkça mikroorganizmalar lense daha kolay tutunur ve korneanın enfeksiyon riski artar. Bu nedenlerle artık daha sık oranda sık değişim lensleri tercih edilmektedir. Günlük kullan-at lensler giderek yaygınlaşmaktadır. 'Bir lens ne kadar kısa kullanılırsa o kadar iyi' sözü benimsenmelidir.

Lens kabımı hiç değiştirmiyorum. Acaba değiştirmeli miyim?
Çok uzun süreyle aynı lens kabı kullanılırsa, mikroorganizmalar için uygun ortam oluşur. Lensi temizlemek için kullanılan kaplar lens için mikrop kaynağına dönüşebilir. Lens kaplarının en az 3 ayda bir değiştirilmesi gereklidir. Günümüzde lens solüsyonlarının içinden lens kapları çıkmaktadır. Solüsyon bittiğinde lens kabı da atılmalı ve yeni lens kapları kullanılmalıdır. 

Lens kabındaki solüsyonu kaç kez kullanabilirim?
Sadece bir kez kullanabilirsiniz. Lensi temizlemek için kullanın, sonra içindeki solüsyonu dökün. Lensleri her seferinde yeniden koyduğunuz solüsyonların içine yerleştirin. Kullanım aralarında lens kabınızı boşaltın ve kapağı açık durumda kurumaya bırakın.

Yanımda lens solüsyonu yoksa lensleri suda bekletebilir miyim?
Suda bulunan bazı mikroorganizmalar gözde ciddi enfeksiyona neden olabilir. Lensler suyla asla temas etmemelidir. Lenslerle havuza veya denize girmek bu nedenle risklidir ve nermiyoruz.

Kontakt lenslerimi takıp çıkarırken tükürük kullanabilir miyim?
Kontakt lensleri takıp çıkarmadan önce eller sabunlu suyla yıkanmalı ve durulanmalıdır. Tükürük gözde ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir ve lensleri takıp çıkarırken asla kullanılmamalıdır. 

Makyajımı lenslerimi taktıktan sonra mı, önce mi yapmalıyım?
İdeal olan önce kontakt lensleri takmak, sonra makyaj yapmaktır. Tersi yapılırsa, makyaj malzemeleri kontakt lense bulaşabilir ve göze rahatsızlık verebilir.

Lensler gözümde kuruluk yapıyor. Lenslerim varken gözüme damla damlatabilir miyim?
Bazı damlalar içerdiği koruyucu maddeler nedeniyle lens ile birlikte kullanılmaya uygun değildir. Ancak lenslerinizle kullanabileceğiniz pek çok damla da bulunmaktadır. Kullanacağınız damlayı mutlaka hekiminize sorun.

Yıllardır lens kullanıyorum. Eskisine göre daha rahat kullanıyorum. İlk günlerdeki kadar bakımına dikkat etmiyorum. Sorun olur mu?
Lens kullanıcılarında sık görülen bir hata, tecrübeleri arttıkça lens hijyenine daha az dikkat etmeleridir. Yılların getirdiği rahatlama riskli lens pratiğini artırabilir. Sağlıklı lens kullanımı ve göz sağlığınız için lenslerinizi ilk günkü özenle kullanmalısınız. Sadece bir çift gözünüz oluğunu ve 'gözünüz gibi bakmanız gerektiğini' lütfen unutmayın.