Konuşma Sesi Bozuklukları
Yazar Sema Uz Hasırcı • 21 Ocak 2019 • Yorumlar:
Artikülasyon bozukluğu, konuşma seslerinin ayırıcı özelliklerini belirleyen yer, biçim, zamanlama, hız, basınç değişkenlerinin hatalı bir şekilde üretilmesidir
Fonolojik bozukluklar, kişinin hedef dil dizgesine özgü dilbilgisi kurallarının temelini oluşturan dilin fonolojisini edinme güçlüğü olarak tanımlanmaktadır
Günümüzde alan yazın bu iki bozukluğu Konuşma Sesi Bozukluğu şeklinde ortak bir terimle ele almaktadır.
Konuşma Sesi Bozukluğu, konuşma seslerinin üretiminde anlamlı bir gecikme olmasıdır.
Konuşma sesi bozukluğu olan çocuk kolay anlaşılır konuşma örüntüleri gerçekleştiremez.
Tüm Konuşma Sesleri Aynı Anda Mı Üretilir?
Hayır. Sesler belirli bir sıra çerçevesinde edinilirler. Bazı sesler 3 yaş civarında edinilirken (/p/, /b/, /m/), bazılarının edinimleri okul çağına kadar (/r/, /l/) tam anlamıyla tamamlanmayabilir.
Konuşma Sesi Bozukluklarına Erken Müdahale Önemli Midir?
Konuşma sesi bozukluğuna bağlı olarak çocuğun anlaşılırlığı azalmakta bu da sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilmektedir. Okul çağına kadar müdahalede bulunulmamış konuşma sesi bozukluğu ileriki yıllardaki akademik başarısızlığın habercisi olabilmektedir. Oluşabilecek akademik ve psikolojik sorunlar göz önüne alındığında Konuşma Sesi Bozukluğu olan çocuklarda erken müdahale daha fazla önem kazanmaktadır.
Çocuğuma sesleri doğru üretmesi konusunda nasıl yardımcı olabilirim?
Çocuğa doğru model olmanız gerekmektedir. Çocuğunuzun konuşmasını bölmeyin ya da sürekli olarak düzeltmeyin. Çocuğunuzun yaptığı ses hataları hem siz hem de yakın çevreniz tarafından alay konusu olmamalı ya da bu hatalar sevimli bulunarak pekiştirici şekilde davranılmamalıdır. Yapabileceğiniz en doğru davranış doğru model olmaktır. Yanlış sesletilen sözcük doğru şekilde ifade edilmelidir. Çocuğunuz “moy bayon” dediğinde siz “evet, mor balon, büyük mor balon uçuyor” şeklinde tekrarlayarak doğru geri dönüt verin.
Konuşma Sesi Bozukluğunun Terapisi
Konuşma Sesi Bozukluğunun tedavisinde öncelikle aileden çocuğun dil ve konuşma gelişimine dair detaylı bilgi alınır. Ön değerlendirme, uygun görülen durumlarda ayrıntılı tanı konulabilmesi için aile görüşmesini, gözleme dayalı veri toplanmasını ve ek testler uygulanmasını da içermektedir. Değerlendirmeler bir ya da iki saat sürmektedir.Dil ve Konuşma Terapistinin yapacağı test ve değerlendirmeler ile çocuğun üretemediği sesler belirlenir ve probleme uygun terapi programı geliştirilir.