Koronavirüs Döneminde ve Kış Aylarında Hamilelerin Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?

Çinde başlayıp tüm dünyaya yayılan koronavirüs maalesef ki hala yayılmaya devam ediyor. Koronavirüs bulaştığı insanlarda tat ve koku kaybı, kas ağrıları, baş ağrısı, yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı gibi solunum yolu problemleri şeklinde bir tablo oluşturuyor. Ne yazık ki bu tablolar yaşam kaybına kadar gidebilmektedir. Genel olarak koronavirüsün genç, sağlıklı ve bağışıklığı güçlü kişilerde daha hafif seyrettiği görülerken yaşlılarda ve kronik rahatsızlığı olan kişilerde daha ağır tablolar oluşturduğu görülmüştür. Koronavirüsün bu etkileri ve hala devam eden yayılma süreci hamile olan anne adaylarını endişelendirmektedir. Hamilelerin yüksek risk grubunda olduğu ya da virüsün direkt olarak bebeğe geçtiğiyle ilgili bir veri bulunmamakta ancak hamilelik döneminde vücutta değişen hormonal etkiler sonucunda bağışıklık düşmektedir. Hamileliğin her anında çok önemli olan sağlıklı beslenme, bu koronovirüs sürecinde bağışıklığı güçlü tutmak için daha da önem arz etmektedir.

Hamilelikte bağışıklığı güçlü tutmanın önem arz ettiği dönemlerden bir diğeri de kış aylarıdır. Kış ayları soğuk hava şartları nedeniyle grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklara davetiye çıkartmaktadır. Ayrıca güneş ışınlarından yeterince yararlanamama nedeniyle bağışıklık zayıflamaktadır. Zaten hamilelik sürecindeki hormon değişimi nedeniyle de anne adaylarında bağışıklık zayıflamıştı. Bu olumsuz etkilerden anne ve bebeğin etkilenmemesi için sağlıklı beslenme elzemdir. Kış ayları, bu zorluklarının yanında portakal, nar, mandalina, brokoli, karnabahar, pırasa vb. vitamin ve mineral yönünden zengin meyve ve sebzelerin, Omega 3 açısından önemli olan balığın da mevsimidir. Günlük beslenmede bunlara yer verilmesi bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkı sağlar.

Koronovirüs sürecinde ve kış aylarında özellikle hamilelerin bağışıklığını güçlü tutması gerektiğini söyledik. Peki bu nasıl sağlanır? Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için yeterli ve dengeli (sağlıklı) beslenme çok önemlidir. Günlük olarak yeterli miktarda sebze, meyve, tam tahıl, yüksek proteinli gıdalar (balık, tavuk, kırmızı et, kurubaklagil, yumurta,…) ve süt ve süt ürünlerinin (yoğurt, ayran, kefir, peynir, …) tüketilmesi, zeytinyağı kullanımı ve yeterli su tüketimi sağlıklı beslenmenin altın kuralıdır.Yeterli ve dengeli beslenmenin yanında yeterli uyku, (Vücudun kendini en fazla tamir ettiği zaman uykudur.), düzenli yapılan egzersiz, bağışıklığı olumsuz etkileyen stres faktörlerinden ve sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak bağışıklığı güçlendirecek temel faktörlerdir.

Koronavirüs döneminde ve kış aylarında hamilelerin beslenmesi şu şekilde olmalıdır:

• Anne ve bebeğin ihtiyaç duyduğu tüm makro (karbonhidrat, protein, yağ) ve mikro (vitamin ve mineraller) besin öğelerinin vücuda yeterli miktarda alınması gerekmektedir.  Bunun için de besin çeşitliliğine önem verilmelidir.

• Bol su tüketilmedir.

• Her gün yeterli protein alınmalıdır. Hamilelikte proteinin yetersiz alımına bağlı olarak ödem de görülmektedir. 

• Gerekli vitamin ve mineralleri sağlamak ve bağışıklığı desteklemek için sebze ve meyve tüketimi ön planda tutulmalıdır.

• C vitamininden zengin yeşil biber, kapya biber, kivi, portakal, greyfurt, mandalina, ıspanak; E vitamininden zengin zeytinyağı, ceviz, badem, fındık; A vitamini türevi olan beta karoteni içeren havuç, ıspanak, domates, brokoli, pırasa, bal kabağı, yulaf gibi besinleri tüketmek bağışıklık sistemini güçlendirir.

• Et, karaciğer, deniz ürünleri, süt, yumurta, kabak çekirdeğinde bol miktarda bulunan çinko minerali de bağışıklık sistemini geliştirir.

• Bağırsaktaki yararlı bakterilerin artmasını sağlayarak bağışıklığa destek veren Omega 3 açısından zengin yağlı balıklar (somon gibi) haftada 1-2 kez tüketilmelidir.

• Probiyotik besinler de bağırsaktaki yararlı bakterileri arttırır. Probiyotiklere kefir, yoğurt, turşu örnek verilebilir. Kefir ve yoğurt hamilelikte gereksinimi artan kalsiyum ihtiyacını karşılamaya da yardımcı olur. Turşu fazla tuz içerdiğinden hamilelikte görülen ödem sorununu arttıracağından dikkatli tüketilmesinde fayda vardır. 

• Kemik suyu bağırsakları onarıp güçlendirir ve bağışıklık sistemini destekler.

• Kış sebzelerinden olan pırasa ve ıspanak prebiyotik besinlere örnektir. İçeriğinde bulunan bileşikler bağırsaktaki yararlı bakteriler için enerji kaynağıdır. Böylece yararlı bakteriler artar. Bu da bağırsak sağlığını ve bağışıklık sistemini geliştirir.

• Avokado içerisinde bulunan antioksidanlar, aminoasitler ve sağlıklı yağlar bağışıklığı güçlendirir ve hamilelerin de tercih edebileceği çok faydalı bir besindir. 

• Doğal bir antibiyotik, antioksidan ve prebiyotik olan sarımsak bağışıklık sistemini güçlendirir. Hamileler günlük 1 diş tüketebilirler.

• Hamilelikte bulantı ve kusma şikâyetlerine iyi gelen zencefil aynı zamanda bağışıklığı da güçlendirir. (Aşırı tüketimi hamilelikte düşüğe neden olabilir.  Günlük 1 gram zencefil güvenli kabul edilmektedir. Günlük içilen zencefil çayı 2 fincanı geçmemelidir. Kullanmadan önce doktorunuza danışın.)

• D vitamini de bağışıklık sistemini güçlendiren vitaminlerden biridir. Güneş ışığı en güzel kaynağıdır. Besinsel kaynakları ise yumurta, süt ve yağlı balıklardır.

• Aşırı yağlı/şekerli gıdalar, asitli içecekler, işlenmiş ürünler, beyaz undan yapılan mamüller gibi bağışıklık sistemini zayıflatan besinler tüketilmemelidir veya mümkün olduğunca az tüketilmelidir.

Koronavirüs Döneminde ve Kış Aylarında Hamilelerin Takviye Kullanması Gerekir Mi?

Hamilelik döneminde bebeğin de ihtiyaçları eklendiği için besin öğesi gereksinimi artmaktadır. Bu artan ihtiyaç doğru planlanmış, yeterli ve dengeli beslenmeyle karşılanabilir. Bazı gebeler artan demir, folik asit, B12 gibi vitamin ve mineraller ihtiyaçlarını karşılayamaz. Ayrıca vejetaryen gebeler veya ikiz, üçüz bebeğe hamile olanlar da bu ihtiyaçları karşılayamayabilirler. Doktor onayıyla bu gebelerin takviye kullanması gerekebilir.

 Hamileler, kış aylarında ve içinde bulunduğumuz koronavirüs sürecinde ihtiyaç duyulursa doktor onayıyla bağışıklık sistemini güçlendiren takviyeler kullanabilir. Bağışıklık sistemini güçlendiren çinko, selenyum, Omega 3, C ve D vitaminini içeren takviyeler, hamilelerin enfeksiyonlara karşı dirençli olmasını sağlayarak kış ayı hastalıklarından ve koronavirüsten korunmalarını sağlayabilir. Yapılan araştırmalarda bağışıklık sisteminde kritik rol oynayan D vitamini yetersizliğinde koronavirüse yakalanma ve bu sebeple ölüm riskinin daha yüksek olduğu, D vitamininin yetersiz olduğu kişilerin hastalığı daha ağır atlattığı görülmüştür. Güneşten yeterince yararlanılamayan kış aylarında ve koronavirüs nedeniyle evde kalınması gereken bu pandemi sürecinde özellikle D vitamini takviyesi gerekebilir. Ancak kesinlikle kendi kendimize takviye kullanmamalıyız. Takviye kullanılabilmesi için öncelikle kan tahlili yapılmalıdır. Eğer eksikliği bulunan vitamin veya mineral varsa doktorun onayladığı ürün, doktorun onayladığı doz kadar kullanılmalıdır. Çünkü aşırı vitamin ve mineral alımı toksik etki yapabilir. Ayrıca bazı ilaçlarla etkileşime girerek etkisini arttırabilir veya azaltabilir. Bu durum da olumsuz sonuçlar doğurabilir. 

Takviyeler doktor onayı olmadan kullanılmamalıdır. Özel bir dönem olan hamilelikte annenin kullandığı takviyeler bebeği de etkileyeceğinden bu durum daha da önem kazanmaktadır. Sevgili anne adayları kendi ve bebeğinizin sağlığı için takviye kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Doktorunuz ikinizin de sağlığı için en doğrusunu söyleyecektir. Sağlıkla kalın…