Koroner Arter Hastalığı Genetik Mi?
Yazar Zehra Bayramoğlu • Kalp Ve Damar Cerrahı • 24 Ocak 2022 • Yorumlar:
Koroner arter hastalığı, kalp kasının kan akışının azalması nedeniyle oluşan myokard iskemisi ile sonuçlanan bir hastalıktır ve gelişmiş ülkelerde en sık ölüm nedenidir.
Koroner arter hastalığı, çevresel risk faktörleri, aile hikayesi ve genetik faktörler hastalığın oluşumuna her kişi için değişen ağırlıkta katkı sağlar. Kısacası aileden geçiş olan kişi risk faktörlerini dengede tutarsa kalp damar hastalıklarina yakalanmayabilir.Tam tersi genetik geçişi iyi olan bir kişi diğer faktörler ile ilgili durumu olumsuzsa hastalığa yakalanabilmektedir.
Koroner arter hastalığı ile ilişkili genetik risk faktörleri deyince hastalığın biyokimyasal temelleri üzerinde yer alan proteinler de fonksiyonel ve yapısal bir takım değişikliklere yol açan mutasyonlar akla gelir. Birçok genin koroner arter hastalığı ile ilişkili olduğu bugüne kadar yapılan çalışmalarda ileri sürülmüştür ama kesin bir netlik bulunmamaktadır.
Genetik etkiye bağlı gelişen koroner arter hastalığı genellikle poligenetiktir, çok az bir hasta grubunda tek gen mutasyonu izlenmiştir.
Koroner arter hastalığı ile ilişkili mutasyonlar lipoprotein lerle ilişkili mutasyonlar, pıhtılaşma ile ilgili mutasyonlar, kan basıncı ile ilgili mutasyonlar şeklinde sıralanabilir.Bu biyokimyasal olayların herbirinde birçok gen tarafından kodlanan enzimler, reseptörler ve ligandlar yer almaktadır.Tabiki bu bileşenlerin çevresel veya genetik olarak etkilenmesi hastalık sürecini de etkilemektedir.
Aile öyküsü koroner arter hastalığında nasıl etki eder?
Koroner arter hastalık için en güçlü aile hikayesi birinci derece akrabalarda erken yaşta koroner arter hastalığı olmasıdır.Birinci derece erkek akrabalarda 55 yaş dan önce, birinci derece kadın akrabalarda 65 yaş dan önce koroner arter hastalığı gelişimi olması, o kişide ateroskleroz gelişimi riskini yaklaşık iki kat artırmaktadır.
İki veya daha fazla birinci derece akrabalarda koroner arter hastalığı olan kişilerde bu risk 3-6 kat artmaktadır. Aynı zamanda erken yaşta koroner arter kalp hastalığına sahip yakın akraba sayısı arttıkça veya aile de koroner arter kalp hastalığına yakalanma yaşı azaldıkça aile öyküsünün tahmin edici değeri artar.
Bu nedenle, aile hikayesi önemlidir.İnsanlar, aile hikayesine bağlı olarak yüksek, orta ve düşük risk gruplarına ayrılırlar.Risk grubuna göre hayat tarzı değişiklikleri ve kardiyovasküler koruyucu tedavi belirlenmelidir. Özellikle yüksek risk grubunda yer alan bireylerde 1-2 yıllık aralıklarla tarama testleri planlanmalıdır.