Kronik Geniz Eti ve Bademcik Büyümesi

Çocuklarda bademciklerin ve geniz etinin kronik olarak büyük olması çeşitli derecelerde hava yolu tıkanıklığına neden olabilir. Bu durum bademcik ve geniz eti ameliyatı sık sebeplerinden ikisidir. Geniz eti ve bademcikler doğumda küçüktürler 1 ile 5 yaş arasında giderek büyürler. Sık iltihaplanan bademcik ve geniz eti belirli bir süreden sonra enfeksiyon kaynağı olabilirler. Sık enfeksiyonlara ek olarak pasif sigara içiciliği çocuklarda geniz eti ve bademciklerin istenilmeyen düzeyde büyümesine neden olabilir.

Bademcikleri ve geniz etinin kronik olarak büyük olması çocuklarda üst solunum yolunu tıkayan en sık sebeplerden biridir. Çok ileri vakalarda akciğerlerle ilgili hastalıklara neden olabilir(cor pulmonale, pulmoner vasküler hipertansiyon, alveolar hipoventilasyon)

Tıkayıcı uyku apnesi (obstructive sleep apnea)

Kronik geniz eti ve bademcik büyümesi olan hastalarda sık görülen durumlardan birisidir. Ailenin şahit olduğu uykuda solunum durması, yüksek sesli horlama,(aile :‘’bu çocuk erişkin gibi horluyor’’ diye anlatır) sürekli ağız solunumu yapma, geceleri uykuda sık uyanma, gün içinde uyku hali, gece yatak ıslatma, uykuda kabus görme, okul performansının düşük olması, konuşma bozuklukları, genizden konuşma geniz eti ve bademciğin büyümesine ve hava yolunu tıkamasına bağlı belirtilerdir. Ayrıca geniz  etinin ve bademciklerin kronik olarak normalden büyük olması çocuklarda gelişme geriliğine neden olabilir.

Geniz eti ve bademciklerin kronik olarak normalden büyük olması çocuklarda yüz kemikleri, çene kemiği, sert damakta ve diş gelişiminde olumsuz etkileri olabilir.

Çocuklarda hikaye ve fizik muayene ile tanı konulur uyku testine çoğunlukla ihtiyaç olmaz.

Geniz eti fizik muayenede tespit edilmesi güç bir konumdadır. Bu nedenle direkt lateral servikal grafi yada flexible fiberoptik nazofarengoskopi (burun içerisinden kamera ile bakı) tespit edilir. Ancak kronik geniz eti büyümesi şikayet ve bulguları veren hastada bunlara ihtiyaç olmayabilir.

Ameliyat öncesi değerlendirmede

Kan tahlilleri, akciğer grafisi ve elektrokardiyogram yapılır. Ailede kanama-pıhtılaşma  bozukluğu hikayesi olan  travma olmaksızın kolay morarmaları olan hastalarda, önceki ameliyatlarda fazla kanama hikayesi, diş çekimi yada kesiler sonrası kanamanın uzun sürmesi hikayesi olan hastalarda  kanama-pıhtılaşma hastalıkları açısından ileri hematolojik araştırma gerekebilir. Astım hastalığı olan hastalarda ameliyat öncesi dönemde ilaç tedavisi kullanılması gerekebilir.

Bademcik ameliyatı hangi durumlarda yapılır ?

Bir yıl içinde 6’ dan fazla bademcik iltihabı ya da son iki yıl içinde her yıl için 3’ den fazla bademcik iltihabı olması,(hastalar değerlendirilirken her enfeksiyonun şiddeti, ilaç tedavisine yanıtı ve bu durumun hayat kalitesini nasıl etkilediği göz önünde bulundurulmalıdır.)

Sık bademcik iltihabı ile birlikte kalp kapak hastalığı olan hastalarda,

Tekrarlayan ateşe bağlı konvulsiyonlarda(nöbet geçirme),

İlaç tedavisine yanıt vermeyen tekrarlayan iltihaplara bağlı ağız kokusunda,

İlaç tedavisine yanıt vermeyen streptokok (beta)taşıyıcılığında,

Tekrarlayan peritonsiller apse(bademcik ve etrafında apse oluşumu) durumunda,

Tıkayıcı uyku apnesine neden oluyorsa,

Gelişme geriliğine neden oluyorsa,

Tek taraflı büyümüş ve kötü huylu tümörü akla getiriyorsa bademcik ameliyatı yapılır.

Bademcik ameliyatı nasıl yapılır?

Bademcik ameliyatları çocuklarda genel anestezi altında yapılmaktadır.  Ameliyat süresi yaklaşık 30-45 dakikadır. Erişkinlerde lokal anestezi ile de yapılabilmektedir.

Geniz eti ameliyatı hangi durumlarda yapılır ?

Geniz eti dokusu kronik orta kulakta sıvı birikimine neden oluyorsa,

Kronik olarak tekrarlayan akut orta kulak iltihabı atağı olması durumunda,

Kronik ağız solunumuna neden olması ve geniz bölgesini tıkaması durumunda,

Tıkayıcı uyku apnesi yada uyku bozukluklarına neden oluyorsa,

Gelişme geriliğine neden olmuşsa,

Yüz kemiklerinin ve çene kemiğinin gelişiminde olumsuzluklara sebep oluyorsa,

Geniz eti dokusu enfeksiyon kaynağı olmaya başlamışsa,

Kronik sinüzit sebebi olduğu düşünülüyorsa geniz eti ameliyat edilmelidir.

Geniz eti ve bademcik ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler.

Ameliyat öncesi hastalardan 8 saat aç kalması istenir ve bunun zamanlaması doktorunuz tarafından size anlatılır.

Korku ve anksiyetesi fazla olan çocuklarda sakinleştirmek için birtakım ilaçlar ameliyattan hemen önce kullanılabilir.

Hastalar ameliyat günü eğer aksi bir durum yoksa 6-8 saat gözlemden sonra, hasta kanamaya karşı bilgilendirilip uyarıldıktan sonra eve gönderilebilir.

Ek hastalık ve risk durumunda hastalar bir gün hastanede gözlem altında tutulur.

Ameliyat sonrası size bir diyet listesi verilecektir. Bu diyete dikkatle uymak kanama riskini azaltır. Doktorunuzun size önereceği ilaçlar dışında ilaç kullanmamanız önemlidir. Açık kırmızı renkli kanamalarda doktorunuzla iletişime geçiniz.