Kulak Akıntısı
Yazar Cihan Karaca • Kulak Burun Boğaz Doktoru • 4 Haziran 2020 • Yorumlar:
Erişkinlerde ve çocuklarda kulak akıntısının kaynağı dış kulak yolu, orta kulak ve mastoid kavite(kulağın içinde bulunduğu kemiğin havalı boşluklu kısmı) kaynaklı olabilir ve çok çeşitli sebepleri vardır. Çocuklarda kulak akıntısı sıklıkla akut orta kulak enfeksiyonunun kulak zarında oluşan geçici delik aracılığı ile dış kulak yolundan gelmesi ile yada kronik orta kulak iltihabına bağlı kalıcı kulak zarı deliğinden dış kulak yolundan gelmesi ile oluşur. Erişkinlerde ise sıklıkla dış kulak yolu iltihabı ya da kalıcı kulak zarı deliği olan hastalarda kronik orta kulağı iltihabına bağlı oluşur.
Dış kulak yolu kaynaklı kulak akıntısı
Dış kulak yolu iltihapları:
Genelde dış kulak yoluna travma yada yüzmeyi takiben dış kulak yolunda oluşan iltihap sonucu kulak akıntısı olabilir. Dış kulak yolu travması dış kulak yolunun pamuklu kulak çubukları yada başka bir yabancı cisimle kulak karıştırılması, basınçlı su ile kulak yıkaması, kulak içi işitme cihazları ve hatta kulaktan ölçüm yapan ateş ölçerler nedeniyle olabilir. Dış kulak yolu iltihabında akıntı ile birlikte ağrıda vardır.
Dış kulak yolun enfeksiyonu bakteri, virüs ve mantar sebepli olabilir.
Nekrotizan otitis ekstena olarak adlandırılan bir dış kulak yolu
enfeksiyonu oldukça nadir görülür. Bu hastalık çocuklarda erişkinlerden daha az görülür. Genellikle bağışıklığın baskılandığı durumlar, genel sağlık durumu kötü, diyabetik(şeker hastalığı) hastalarda görülür.
Dış kulak yolu iltihabı nadiren bölgesel bir enfeksiyonun kulağa yayılımı şeklinde oluşur. Birincil olarak diş ve tükrük bezinin(patotis) iltihabının dış kulağa yayılımı şeklinde olur etken aktinomices israeli adlı bir bakteridir. Cerrahi olarak debridman(canlılığını kaybetmiş dokuların temizlenmesi) ve uzun süreli antibiyotik kullanılarak tedavi edilir.
Dış kulak yolunun kronik dermatit ve egzemalarıda iltihaplı kulak akıntısı sebebidir. Bakteriyel yada mantar enfeksiyonlarının bu durumun üstüne binmesi durumu karışıklaştırabilir. Dış kulak yolu cildinin bu hastalığında ağrısız kronik akıntı olur. Bu egzema durumuna yakın zamanda dış kulak yoluna uygulanan antibiyotikli yada başka içerikli damlalarda neden olabilir.
Birinci brankiyal kleft(kanalının açıklığının dış kulak yoluna yada kulak önüne açılan doğuştan olan kulak anomalisi) kistlerinin enfeksiyonu nadiren de olsa dış kulak yolundan gelen akıntının sebebi olabilir.
Dış kulak yolundan kaynaklanan tümörler dış kulak yolu akıntısı nedeni olabilirler.
Dış kulak yolunun kolesteatomları(kulağınızın orta kısmında, kulak zarının arkasında gelişebilen anormal, kansersiz bir cilt büyümesidir. Bu bir doğum kusuru olabilir, ancak en çok sıkça tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarından kaynaklanır. Bir kolesteatoma genellikle eski deri katmanlarını tutan bir kist veya kesesi olarak gelişir) diğer bir dış kulak yolu kaynaklı akıntı sebebidir.
Kulak zarı, orta kulak ve mastoid boşluk kaynaklı kulak akıntısı
Eğer fizik muayenede dış kulak yolu kaynaklı akıntı sebebi bir durum yoksa kaynak kulak zarı, orta kulak yada mastoid boşluk olabilir.
Granuler mirinjit:
Kulak zarında nadir görülen, sebebi bilinmeyen inflamatuvar bir süreçtir. Granulasyon dokusu ve mukozalaşmış epitel zar üzerinde yamasal tarzda görülür. Eğer enfekte olmadıysa ince, şeffaf bir akıntıya neden olur.
Akut orta kulak iltihabı:
Akut orta kulak iltihabında akıntı kanlı, mukusla karışık yada iltihap renginde olabilir ve kısa sürelidir. Kulak ağrısı iltihaplı akıntı sonrası azalır. Ayrıca kulak zarına tüp tatbiki yapılmış hastalarda hemen sonrasında yada ileri zamanda kanlı, iltihaplı akıntı olabilir. Kulak tüpüne bağlı olan akıntı tüp açıklığının kapanmasına, yüzme yada banyo sonrası orta kulağın iltihap kapmasına yada geniz bölgesindeki iltihabın östaki borusu vasıtasıyla orta kulağa taşınmasına bağlı olabilir.
Koalesan yada kronik bakteriyal otomastoidit:
Kulağımızın içinde bulanan kemiğin adı temporal kemiktir. Mastoid bu kemiğin bir parçasıdır. Bu parça içerisinde havalı boşluklar mevcuttur. Bu boşlukları iltihabı durumları mastoidit olarak adlandırılır.
Akut ve kronik orta kulak iltihabının ihmal edilmesi yada yetersiz tedavisi sonucu koelesan yada otomastoidit gelişebilir. Bu durum kulak arkasındaki mastoid bölgede hassasiyet, kulak ağrısı ve iltihaplı kulak akıntısı olarak bulgu verir. Bu durumda dış kulak kanalı ağrılı ve şiştir, kulak kepçesi aşağı doğru yönlenir, kulak arkasında ağrı ve şişlik vardır, sistemik ateş bulgulara eşlik eder. Eğer kulak ve intrakraniyal(kafa içi) komplikasyonları gelişirse bu durumlara bağlı belirtilerde bu bulgulara eklenir.
Kolesteatomlar:
Kolestetom orta kulakta, kulak zarının arkasında, dış kulak yolunda gelişebilen anormal, kansersiz bir cilt büyümesidir. Bu bir doğum kusuru olabilir, ancak en çok sıkça tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarından kaynaklanır. Bu durum çocuklarda ve erişkinlerde ağrısız, tekrarlayan iltihaplı kulak akıntısı sebebidir. Uzun zamandır olan işitme kaybı bu duruma eşlik eder. Eğer kolesteatom dokusu etraf kemik dokuda hasar oluşturmamışsa baş dönmesi görülmez.
Granulomatöz hastalıklar:
Oldukça nadir görülen Histiositozis, Wegener sendromu, Churg-Strauss sendromu, tüberküloz gibi hastalıklarda kulak tutulumu olursa kulak akıntısı görülebilir.
Tümörler:
Daha az sıklıkla kanlı yada iltihaplı kulak akıntısı sebepleri olarak dış kulak yolu ,orta kulak yada mastoid boşluktan kaynaklanan tümörleri sayabiliriz. Kulak kaşıntısı, kulakta dolgunluk yada kulak akıntısı bulguları ile karşımıza çıkabilir. Yada üzerine bakteriyel bir enfeksiyon ekleninceye kadar bulgu vermeyebilirler.
Meme, akciğer, böbrek, prostat ve mide tümörleri potansiyel olarak kulağın içinde bulunduğu kemiğe(temporal kemik) kan yoluyla taşınarak yayılım yapabilirler. Ancak bu durum oldukça nadirdir. Yine lösemi ve lenfoma nedeniyle temporal kemik tutulumu olabilir. Temporal kemiğin tümör nedeniyle tutulumu olduğunda; ileti tipi yada sinirsel tip işitme kaybı, kulak ağrısı, mastoidit, yüz siniri felci, iltihaplı ve kanlı kulak akıntısı görülebilir.
Beyin omurilik sıvısının kulaktan gelmesi:
Bu durum çeşitli sebeplerden sürekli ya da aralıklı olabilir. Şeffaf bir sıvı kendiliğinden hiç bir sebep olmadan zaten delik olan kulak zarından ya da önceden konulmuş olan kulak tüpü aracılığı ile dış kulak yolundan gelebilir. Bu durum muhtemel altta yatan bir konjenital anomali yada cerrahi sonrası oluşmuş açıklık sebebi ile olur. Beyin omurilik sıvısının kulaktan gelmesi direkt travma, tümör komplikasyonu, enfeksiyon yada daha önce geçirilmiş cerrahiye bağlı olarak da oluşabilir. Bu grup hastalar tekrarlayan menenjit atakları geçirebilirler. Bu kulaktan gelen sıvı eğer toplanabilirse içinde beta2-transferrin bakılarak tanı konulabilir. Bu grup hastada olası menenjit riskine karşı pnomokok aşısı yapılmalıdır. Temporal kemik tomografisi yapılarak olası altta yatan sebep görüntülenebilir.( bazı doğumsal anomaliler, kemik dokudaki yıkım, temporal kemik kırıkları) Temporal kemik beyin omurilik sıvısı sızıntısı bazı kulak cerrahileri, kafa tabanı cerrahisi, serebellopontin köşe cerrahileri sonrası görülebilir. Bazı tip temporal kemik kırıklarında kulaktan beyin omurilik sıvısı sızıntısı görülebilir.