Kumar Bağımlılığı ve Tedavisi

Kumar bağımlılığı kişisel, ailevi veya mesleki hedefleri bozan, sürekli ve yineleyen uygunsuz
kumar oynama davranışı olarak adlandırılmaktadır. Kumar bağımlılığı bireye zarar veren olumsuz
sonuçları da beraberinde getirir. Bu olumsuz sonuçlardan rahatsız olan birey bu davranışa son vermek ister fakat şiddetli bir şekilde kumar oynama arzusu içerisindedir. Kumar bağımlılığının altında yatan çok fazla neden vardır. Kumar bağımlılığının nedeni biyolojik olarak düşünülüyor olsa da sosyal faktörler çok daha ön plandadır. Ebeveynlerden birinin ya da bir yakının kaybı, yaşamının tehdit altında olması ya da fiziksel hastalıklar, iş ve kariyer ile ilgili yaşanan sıkıntılar, yüksek başarı, insan ilişkilerinde yaşanan sıkıntılar ve son olarak alkol ve madde bağımlılığı bu bağımlılıklar patolojik kumarın gelişiminde süreci hızlandıran ve bağımlılığın oluşmasına neden olan etkenlerdir. Aslında paraya ve maddi şeylere çok fazla değer verilmesi, plan yapmak gibi önemli ekonomik aktivitelere yeterince önem verilmemesi, çocuklukta şans ve kazanmak gibi oyunlara izin verilmesi ve karşı çıkılmaması ve aile bireylerinde kumar bağımlılığı görülmesi. Kumar bağımlılığı bireye hem psikolojik hem de sosyal açıdan olumsuz etkilemektedir. Birey kumar oynama alışkanlığına dair yoğun bir düşünce içerisindedir ve geçmiş kumar oynama deneyimlerini tekrar tekrar yaşamak ister. Heyecanını arttırmak için sürekli para düzeyini arttırır. Kaybettikçe kaybettiği parayı geri almak için daha çok hırslanır ve bu gerçekleşmeyince davranışlarını ve kayıplarını yalanlarla örtmeye çalışırlar. Yalanlarla birlikte yeni para kazanma yolları arayarak sahtekarlık, dolandırıcılık, hırsızlık, zimmetine para geçirme gibi yasa dışı eylemlerde bulunur. Kumar tutkusu yüzünden ailesine ve çevresine karşı sorumluluklarını yerine getiremez. Kendisini kontrol edemeyecek düzeyde şans oyunları oynayan kişilerin bu bağımlılığı eşinde ve çocuklarında psikolojik sorunlara, ebeveynlik görevinin ihmaline, ayrılma ya da boşanmalara, ailelerinin yıkılmasına, ekonomik anlamda iflasa ve ortaya çıkan problemlerden dolayı girdikleri bunalım sonucu intihara neden olmaktadır. Patolojik kumar oynayan bireylerde depresyon, intihar riski, obsesif kompulsif bozukluk, cinsel işlev bozuklukları, paranoya gibi rahatsızlıklar sık rastlanır. Alkol ve madde gibi bağımlılık yapıcı öğelere ulaşma ihtimali artar ve diğer bağımlılıklar gelişebilir.

Kumar bağımlılığı olan bir kişinin bu bağımlılığından kurtulması için hem kendisinin hem de
yakınlarının yapabilecekleri şeyler bulunmaktadır.

Kişi, kumar oynadığı yerlerden kendini uzaklaştırmalı, eğer internet sitelerinden oynuyor ise
de bu sitelerle arasına mesafe koymalıdır. Bunu başarabilmek için ise bir ön koşul olarak sayılabilecek olan kumar oynama düşüncesini bireyin aklında oluşturan etmenlerden uzaklaşmasıdır. Uzaklaşmanın başarılı olabilmesi için kişinin halihazırda olan bağımlılığının yerine yeni alışkanlıklar, hobiler eklemesi onun için faydalı olabilir. Böylelikle kişi başka aktivitelerle meşgul olacağından, aklına kumar oynamak daha nadir gelebilir. Kişiye kumar bağımlılığını hatırlatabilecek olan bir diğer etmen de birlikte kumar oynadığı veya kumarla ilgisi olan insanlarla karşılaşması, görüşmesidir. Kişinin kumarı hatırlatıcı etmenlerden uzaklaşabilmesi için çevresindeki insanları da değiştirmesi gerekebilir. Böylelikle kişi, kumar üzerine yapılan tartışmalara maruz kalmamış olur. Kumar bağımlılığından kurtulmak isteyen kişi, yanında yalnızca günlük ihtiyaçlarını karşılayabilecek miktarda para bulundurabilir. Elinde fazla miktarda paranın bulunuyor olması, kişiyi kumar oynamaya itebilir. Bunun için bağımlı olan kişi, ailesinden biri ile anlaşıp parasını ondan günlük olarak alabilir. Unutulmamalıdır ki aileler, bağımlı kişi tarafından gelebilecek yalvarmalara, tehditlere ya da suçlama yoluyla para istenmesine hazırlıklı olmalı ve çözüm yolları geliştirmelidir. İnternet sitelerinden kumar oynayan kişiler ise kredi kartlarını internet alışverişine kapatma yolunu deneyebilir.

Bağımlılığından kurtulmayı hedefleyen kişilerin, yalnızca ilaçlar yardımıyla bu bağımlılıklarını
yenmeye çabalaması yetersizdir. Bir psikolog tarafından terapi alması halinde bağımlılıklarından
kurtulmaları kolaylaştırabilecek ve daha sağlıklı temeller atılabilecektir. Terapi sürecinde birey, hem onu kumara iten hem de bu durumun esiri yapan düşüncelerini dışa vurma şansı yakalayacaktır.

Tedavi sürecinde kullanılabilecek bir terapi tekniği olan bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile
kumar bağımlılığını yenmek adına bazı adımlar gözlemlenebilmektedir. Bunlar: amaç belirleme, motivasyonu yükseltme, zaman yönetimi, kendini denetleme, aşamalı görev verme, problem çözme, bilişsel yeniden yapılandırma ve rahatsızlık veren duygularla baş etme becerileri kazandırmadır.