Laktoz İntoleransı Nedir ve Hangi Gıdalarda Bulunur?
Yazar Şevval Tırpan • 10 Mayıs 2024 • Yorumlar:
Laktoz intoleransı, vücudun laktoz adı verilen süt şekerini sindirme yeteneğinin yetersiz olduğu veya eksik olduğu bir durumdur. Laktoz, süt ve süt ürünlerinde bulunan bir karbonhidrat türüdür. Normalde, laktoz, ince bağırsakta laktaz adı verilen bir enzim tarafından parçalanır ve vücut tarafından emilir. Ancak laktoz intoleransı olan kişilerde, laktaz enzimi yeterince üretilmez veya etkin bir şekilde çalışmaz. Bu durum, sindirilmemiş laktozun kalın bağırsağa ulaşarak gaz, şişkinlik, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlara neden olmasına yol açar.
Laktoz İntoleransının Sebepleri Laktoz intoleransı birkaç farklı nedenle ortaya çıkabilir. En yaygın nedeni, genetik yatkınlık nedeniyle yaşamın ilerleyen dönemlerinde laktaz üretiminin azalmasıdır. Buna "birincil laktoz intoleransı" denir ve genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Bir diğer neden, ince bağırsakta hasar veya hastalık sonucunda laktaz üretiminin azalmasıdır. Buna "ikincil laktoz intoleransı" denir ve genellikle çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, sibo veya gastroenterit gibi hastalıklarla ilişkilidir. Nadiren, bebeklerde doğuştan laktaz eksikliği görülebilir, bu duruma "konjenital laktoz intoleransı" denir.
Laktoz Hangi Gıdalarda Bulunur? Laktoz, özellikle süt ve süt ürünlerinde yoğun olarak bulunur. İşte laktoz içeren bazı yaygın gıdalar:
-
Süt ve Süt Ürünleri: İnek sütü, keçi sütü, koyun sütü, yoğurt, peynir, dondurma, krema ve diğer süt bazlı ürünler.
-
Tatlılar ve Atıştırmalıklar: Dondurma, sütlü çikolata, pastalar, kekler, bisküviler gibi tatlılarda laktoz bulunabilir.
-
Hazır Gıdalar ve Soslar: Bazı hazır çorbalar, soslar, salata sosları ve işlenmiş yiyeceklerde süt veya süt tozu kullanıldığı için laktoz içerebilir.
-
İlaçlar ve Takviyeler: Bazı ilaçlar ve vitamin takviyeleri de dolgu malzemesi olarak laktoz içerebilir.
Laktoz intoleransı olan kişiler peynir, yoğurt gibi sütten türeyen fermente gıdalara tepki göstermeyebilirler. Bu fermente gıdaların laktoz içeriği süte göre daha düşüktür dolayısı ile laktoz intolorens şiddetinize göre bu gıdaları tolere edebilme durumunuz vardır.
Laktoz intoleransı olan kişiler, semptomları hafifletmek için laktoz içeren gıdalardan kaçınabilir veya laktozsuz alternatifleri tercih edebilir. Ayrıca, laktoz intoleransı semptomları yaşayan kişilerin, uygun teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurmaları önemlidir.