LAPAROSKOPİ - ENDOSKOPİ

Laparoskopi (kapalı ameliyat) nedir? 

Laparoskopi göbek deliğinden 1 cm çapında bir teleskop ve kameranın girilmesi ve 0.5 cm çapında yardımcı trokarların (içinden alet geçen borular) girilmesi ile yapılan ameliyat yöntemidir. 

Genel anestezi ile yapılır. Hasta uyutulduktan sonra karın boşluğuna göbek içerisinden ince bir iğne ile girilir ve karın içerisi karbondioksit gazı ile şişirilir. Belli bir başınca ulaşıldıktan sonra 1 cm çaplı trokar göbek deliğinden karın boşluğuna sokulur. Bu boru içerisinden teleskop (ucunda kamera başı takılıdır) sokulur. Üst karın içi organlar incelenir. (Üst karın organları olan karaciğer, safra kesesi, mide vb.). Daha sonra alt karın içi organlar görüntülenir (rahim, her iki yumurtalık, her iki tüp, idrar torbası, bağırsaklar ve Douglas boşluğu). Sonra hastaya Trendelenburg pozisyonu verilir (Bu pozisyonla baş iyice aşağıya alınır.). Sonra yapılacak ameliyatın çeşidine göre çapı 0.5 cm olan yardımcı trokarlar (1, 2, 3 veya 4 adet) karın boşluğuna yanlardan sokulur. Bu borulardan aletler sokularak cerrahi işlem yapılır. Cerrahi bittikten sonra trokarlar çıkarılır ve karın içerisindeki gaz boşaltılır. Genellikle hasta 3-4 saat ayılma bölümünde izlendikten sonra evine öneriler ile gönderilir. 

Laparoskopi ile yapılan ameliyatlar: 

Cerrahın deneyimi yeterli ise laparoskopi ile her türlü jinekolojik ameliyat yapılabilir. Laparoskopinin (kapalı ameliyat) açık ameliyata göre sayısız üstünlüğü mevcuttur. Bu nedenle cerrahın deneyimi yeterli ise laparoskopi her zaman tercih edilmelidir. 

Laparoskopinin en sık kullanıldığı ameliyatlar: 

Tanısal laparoskopi (Rahim, tüpler, yumurtalıklar ve çevre dokuların incelenmesi)
Tıkalı tüplerin açılması ameliyatı
Yapışıklıkların açılması
Miyomların çıkarılması ameliyatı
Dış gebeliğin cerrahi tedavisi
Yumurtalık kistlerinin çıkarılması (Çikolata kisti, dermoid kist, basit kist, müsinöz kist, seröz kist vb.)
Kendi etrafında dönmüş yumurtalıkların tedavisi
Endometriozis odaklarının yakılması ve çıkarılması
Rahmin alınması ameliyatı
Yumurtalıkların alınması ameliyatı
Rahim ve yumurtalıkların birlikte alınması
Sürekli kasık ağrısı için yapılan cerrahiler (Presakral nörektomi, LUNA (“Laparoskopik uterin nerve ablation”))
Radyoterapi görecek olan kanser hastalarında yumurtalıkların yukarıya yerleştirilme ameliyatı
Rahim sarkmalarında pelvik tabanın yukarı asılması ve güçlendirilmesi
Enterosel (bağırsak sarkması) ameliyatı
İdrar kaçırma için yapılan ameliyatlar (Burch vb.)
Polikistik yumurtalık hastalığında yumurtalıkların üzerine 15-20 adet delik açma ameliyat
Daha önceden bağlanmış tüplerin tekrar açılması ameliyatı


ENDOSKOPİ NEDİR? 

Kendine ait özel bir ışık kaynağı bulunan, ucundaki kamera aracılığı ile görüntü almayı sağlayan, bükülebilen tüp şeklindeki bir aletle sindirim sisteminin organlarının incelenmesi işlemine endoskopi denmektedir. 

Ne Zaman Gereklidir? 

Yutma ve çiğneme ile ilgili problemleriniz,
Devam eden mide ekşime ve yanmaları,
Uykuda gelen öksürük, horlama nöbetleri ve ses kısıklıkları,
Yemeklerden sonra veya aç karnına mide sancılarınız ve ağrılarınız
Karın ağrısı,
Üst Sindirim sisteminden kanamalar,
Kusmalar,
Yanlışlıkla yabancı cisim yutulması,
Barsak düzeninizde değişiklikler,
Tuvalette dışkılıma ile kanamalar,
Daha önce tanı konmuş bir sindirim sistemi hastalığının kontrollerine gereksinim,
Barsak tembellikleri, kabızlık ya da uzun süredir düzelmeyen ishaller,
Çekilmiş olan mide ve barsak filmlerinde anormal bulgular varsa;
Endoskopi gerekmektedir

Endoskopi nasıl yapılır? 

8-10 milimetre kalınlığında son derece yumuşak bir boru gastroskopide yemek borusundan mideye ve onikiparmak barsağına görülerek yönlendirilip ulaşılıyor. Kolonoskopide ise tüm kalın barsak inceleniyor. Aşağı yukarı uzunluğu 110-120 santim arasında olan cihazın ucunda kamera var ve geçtiği bölgeleri bir televizyon ekranına yansıtıyor.Doktor da bu görüntülere bakarak hastanın incelenen bölgenin iç yüzeyini görüyor ve teşhisi koyabiliyor. 

Endoskopinin riskleri nelerdir? 

Endoskopide görülen riskler çok nadirdir. Gastroskopi ve kolonoskopi işleminin, hem yapılan işleme hem de uygulanan anesteziye bağlı olarak belirli riskleri vardır. İşleme bağlı riskler %0,2 yi geçmeyen barsak delinmesi, kanama gibi riskleri içermektedir. Hastaya uygulanan anesteziklere bağlı riskler ise hastanın sahip olduğu yandaş hastalıklara göre değişmektedir. Bu yüzden her hastaya aynı oranda anestezik ilaç uygulanamamaktadır. Hastanın sahip olduğu yandaş hastalığa göre bazen endoskopi işlemi bile riskli bulunarak uygulanmamaktadır. 

Tüm bu söylediklerimizin ışığında endoskopik cihazlar günümüz tıbbının sahip olduğu en önemli kozlardan biridir. Günümüzde beslenme alışkanlıklarımızdaki değişiklik ve tükettiğimiz hormonlu gıdalar nedeniyle yemek borusu, mide ve kalın barsak kanserlerin sayısının ciddi oranda artığı görülmektedir. Önceden son evrede yakalan bu kanserler, endoskopinin yaygınlaşması ile erken evrede yakalanır olmuştur. Örneğin Japonyada mide kanseri en çok görülen kanser olması nedeni ile Japonya tüm vatandaşlarını ücretsiz olarak endoskopi taramasından geçirmektedir. Böylece Japonya, mide kanserinin en sık görüldüğü ama mide kanserinden ölüm oranlarını en fazla düşüren ülkedir. Endoskopide bugün yardımcı ekipmanlarında gelişmesi ile erken evrede saptanan kanser, ameliyata gerek kalmaksızın endoskopik olarak tedavi edilmektedir.