Lekeli Cilt Tedavisi
Yazar Ercan Mete Pehlivan • • 1 Aralık 2017 • Yorumlar:
Ciltteki renk değişiklikleri “cilt lekeleri” olarak adlandırılır. Cilt lekeleri, deriden daha açık ve daha koyu olmak üzere iki şekilde görülür. Cilt lekeleri, hem kadın hem erkeklerde en yaygın görülen cilt rahatsızlıklardan biridir. Cilt lekelerinin birçoğu özellikle yanak, alın ve çeneye yerleşir,yüze daha mat ve pürüzlü bir görüntü verirler. Bunun dışında vücutta, sırt,göğüs ve el üstünde de çıkabilirler.
Cilt lekeleri yaşamımızı tehdit etmemekle birlikte bir takım kozmetik problemlere sebep olabilir, hatta bazı kişilerin sosyal yaşamını da etkileyebilen bir takım psikolojik problemlere yol açabilir.
Sık Karşılaşılan Cilt Lekeleri
Malezma (Gebelik Lekeleri)
Malezma türü lekeler genellikle kadınlarda yüz bölgesinde gebelik sonrası ya da doğum kontrol hapı kullanımıyla ortaya çıkarlar. Malezma daha çok ten rengi koyu kişilerde ortaya çıkar.Bu tip lekelere halk arasında “gebelik lekesi” adı da verilmektedir. Daha seyrek de olsa gebelik geçirmemiş ya da doğum kontrol hapı da kullanmayan kadınlarda da görülebilir.
Bu tip lekelere erkeklerde çok nadir rastlanması ve gebelikte yüksek miktarda salınan kadınlık hormonu olarakta adlandırılan östrojenin bu lekelere yatkınlık yarattığını düşündürmektedir.
Malezma, genellikle üst dudak yanaklar ve alın gibi güneşe açık bölgelerde gözlenir.Deriden koyu renkli düzensiz sinirli deriden kabarık olmayan lekeler seklinde kendini gösterir.Lekeler genellikle yaz aylarında ve güneş odası sonrasında koyulaşma eğilimi gösterir.
Bu sebeple malezmali hastaların sürekli geniş spektrumlu güneşten koruyucu kullanmaları ve güneş odası benzeri yapay ışık kaynaklarından uzak durmaları gerekir.
2.Şarap Lekesi
Doğum lekesi yeni doğanların %25 ‘ inde görülebilen damarsal biranomalidir. En sık olarak ensede ve göz kapağında ortaya çıkar. Bu bölgedekidoğum lekesi genellikle okul çağına kadar kaybolur. Sağlık açısından herhangibir risk taşımazlar.
Şarap lekesi 1000 çocuktan 3’ünde görülür. Genellikle doğumda veya hemensonra ortaya çıkar. Şarap lekesi pembe veya koyu mor renkte olabilir.Sıklıkla tek taraflı ortaya çıkar. En çok boyun ve yüzde görülür. Ancak vücutta da ortaya çıkabilir.
Zamanla renkte koyulaşmalar ve deride kalınlaşmalar olabilir.Bu tür doğum lekesinin çarpma veya vurma ile deride kanama riski vardır. Şarap lekesi olanlarda mutlaka göz ve nörolojik muayene gereklidir. Çünkü göz ve beyinle ilgili problemler olabilir.
3.Lentigo ( Karaciğer Lekesi, Yaşlılık Lekesi)
Lentigo çillerle karısan bir deri renk bozukluğu hastalığıdır. Lentigo heryasta görülebilir. Lentigo çilden daha koyu renkli ve büyüktür. Yaz kışderide kalır. Yaz aylarında rengi koyulaşır. Lentigonun çeşitleri vardır. Ansik görülen solar lentigodur. Karaciğer lekesi olarak da bilinir.Özellikle açık tenli kişilerde güneşe maruz kalan deri alanlarında görülür.
El sırtı, yüz, omuz, sırt ve göğüs ön yüzde ortaya çıkar. Değişikboyutlarda net sinirli kahverengi lekeler seklindedirler. El sırtında ortayaçıkanlar yaslılık lekeleri olarak adlandırılır.
Özellikle akut güneş yanıklarından sonra, sırt, omuz ve gövdede derininsoyulmasını takiben lentigolar yaygın bir şekilde deride belirebilir.
Lentigo Tedavisi
Lentigolar kansere dönüşmez. Tedavileri estetik amaçlarla yapılır.
Çiller
Çiller (a.k.a. ephelides), daha çok açık tenli ve kızıl saçlı, mavi, yeşil ya da ela göz renkleri olan kimselerde görülen küçük kahverengi lekelerdir.
Hayatın erken aşamalarında ortaya çıkarlar ve yazın çoğalıp kışın hafiflerler. 40-45 yaşlarından sonra genellikle kaybolurlar.
Güneşe maruz kalmış bölgelerde oluşurlar: Yüz, eller, göğüs ve sırt gibi.Bu kahverengi lekeler cilt tarafından üretilen bir pigment olan melaninin birikmesinden kaynaklanır. Vücutta var olan melaninin miktarı bireylerin cilt renklerinin tonunu belirler. Güneşe maruz kalındığında cilt UV ışınlarından gelebilecek zararı azaltabilmek için, reaksiyon olarak, daha fazla melaninüretir. Bu da melanin birikimine, dolayısıyla çil oluşumuna neden olur.
Cildinizde renk farklılıklarının oluşmasını istemiyorsanız alınabilecek enetkili önlem güneşten korunmaktır. Böylece vücudunuzun kendini korumak için cilde “melanin üret” komutunu vermesine gerek kalmaz.
Çiller, yaş lekeleri (lentigines) ile benzerlik gösterebilir. Ancak yaşlekeleri hayatın ileri safhalarında ortaya çıkar ve her tür ciltte oluşabilir.
5.Güneş Lekesi
Güneş lekeleri, sıklıkla koyu tenli kişilerde görülen koyu kahverengi renklilekelerdir. Alın, yanak, üst dudak bölgesi, burun, çene, boyun ve kollar gibi güneşe maruz bölgelerde ortaya çıkar. Kozmetik açıdan bireylerde sıkıntı yaratır.
Oluşumunda bir çok faktör yer almaktadır. En önemli iki faktör genetik yatkınlık ve ultraviyole (Görünmeyen zararlı güneş ışınları) ışınlarına maruz kalmaktır. Bunun dışında gebelik, doğum kontrol ilaçları, kozmetik uygulamalar, ilaçlar ve guatr hastalığı diğer nedenler arasında yer alır. Güneş ışınları sadece lekelerin oluşumuna değil, oluşmuş lekelerin üzerinde karartıcı etki ile lekelerin artışına da neden olur.
6.Gebelik Lekesi
Pigmentasyonolarak tanımlanan lekeler gebelik döneminde ortaya çıkarsa gebelik maskesiolarak adlandırılır. Tedavi edilmeyen pigmentasyon kalıcıdır, kendiliğinden iyileşmez. Pigmentasyon şikayeti olan hastalar bu lekelerin basit güneş lekeleri olup olmadığı ve oluşum nedenlerinin saptanması açısından dermatologdan bilgi almalıdır.
Güneş lekesi ve gebelik lekesi tedavi yöntemleri
Doktor tarafından, özel bir ışık olan wood ışığı incelemesi ile lekelerin derinin hangi tabakasında olduğu, derecesi değerlendirilir ve sonuca göre tedavi seçenekleri hastayla birlikte belirlenir. Genellikle uzun süreli bir tedavi gerekir.
Gebelik ve lohusalık döneminde tedavide güneş korumalar ve bu döneme uygun krem tedavileri ile sınırlı tutulur. Genel önlemler olarak güneşten kaçınılmalı,kozmetik ürün ve güneş duyarlılığı yapacak ilaçlar sınırlandırılmalıdır.Güneşten koruyucu ürün doktorunuzun önerdiği, en az 15 faktörlü, hem UV-A hemUV-B korumalı krem olmalı, yaz ve kış 4 mevsim kullanılmalıdır.
Tedavi amacı ile sıklıkla kullanılan kimyasal soyucular arasında; hidrokinon,tretinoin, azeleik asit ve kojik asit içeren ürünler gelmektedir. Bu ajanlar ile tedavi süresi tek kimyasal ürün kullanıldığında uzun süre alabilmektedir.