Madalyonun Karanlık Yüzü: Depresyon

Depresyon nedir?

Depresyon yalnızca olumsuz duygu ve düşüncelerden değil, aynı zamanda da işlevsel olmayan davranış ve akabinde bedensel belirtilerle kendini gösteren bir duygudurum bozukluğudur.

Yaygınlık ve cinsiyet

Majör Depresyon Bozukluğunun görülme sıklığı genel olarak %3-6 arasında olup kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür.

Belirtiler

Depresif duygudurum, günlük aktivitelere ilginin/isteğin azalması, iştah azalması/artması, uyku azalması/artması, yorgunluk ve enerjisizlik hissi, ağır bir suçluluk ve değersizlik hissi, konsantrasyon güçlüğü, ölüm hakkında sürekli düşünmek/intihar eğilimi. Bu belirtiler kişisel, sosyal ve işle ilgili hayatı ciddi anlamda negatif etkiler.

Sebepler

1. Biyolojik 

Genetik olarak aile üyelerinde depresyonun olması bir risk faktörüdür.

2. Psikososyal 

Her psikolojik bozuklukta önemli bir rolü olan stres, depresyonun gelişiminde de etkilidir. Stresli yaşam olayları (sevilen birinin kaybı, uzun ilişkilerin bitişi/boşanma, iş kaybı veya sağlığa dair olumsuz durumlar vs.) ile kişinin bu durum karşısındaki negatif bakış açısı birleşince depresif bir duruma sebep olur.

Düşük sosyal destek ve yalnızlık, önyargı/dışlanma, çocukluk döneminde yaşanan istismar/travmatik olaylar, zorbalığa uğramak, bir başka psikolojik bozukluğa daha sahip olmak. Çocukken ebeveynler tarafından ihmal edilmek.    

İşsizlik, madde/alkol kullanımı ve düşük sosyoekonomik düzey de risk faktörüdür. 

Depresyon nasıl gelişir? (Bilişsel Üçlü)

Bilişsel Davranışçı Terapi’nin depresyon teorisine göre depresyonda olan insanlar kendilerine, dünyaya ve geleceğe dair olumsuz birtakım inançlar geliştirirler. 

Kendi: Kişi kendisini değersiz, yetersiz ve kusurlu olarak algılar.

Dünya: Kişi yaşadığı deneyimleri negatif algılar: Diğer insanlar ona karşıdır ve dünya tehdit edicidir.

Gelecek: Kişi yaşadığı olayları o kadar çaresiz ve çözümsüz algılar ki gelecekte de bu sıkıntıların devam edeceğine inanır. 

 Tüm bu inançlar çaresizliğe ve umutsuzluğa yol açarak depresyonu tetikler.

Tedavi

Psikoterapi: Yaşadığımız deneyimleri negatif algıladığımızda olumsuz duygulara sahip olur ve bunun sonucunda birtakım işlevsel olmayan davranışlar sergileriz. Bir sürü farklı psikoterapi modeli vardır; bunlar kişiye kendi doğru olmayan inançları fark etmeleri, sahip oldukları düşünceleri daha doğru olanlarla değiştirmeleri ve depresyona sebep olan inançlarına meydan okumalarına destek olur. Ayrıca, bazı terapiler de kişinin duygu ve düşünceleri üzerine farkındalık geliştirerek bu sorunların köküne inmeyi hedefler. 

ÖNEMLİ –İNTİHAR 

Depresyon, intihar riskinin en yüksek görüldüğü psikolojik bozukluklardan biridir. Çevrenizdeki insanların ağır depresyonda olduğunu biliyor, ölüme dair sıklıkla konuştuğunu duyuyor veya intihar planları yaptığından şüpheleniyorsanız bir uzmandan destek alması ve terapiye başlaması için cesaretlendirin. Ayrıca bu noktada en önemli destek, sevdiklerinden (arkadaşlar, aile, sevgili/eş vb) gelecektir; yalnız olmadığını hissettirmek ve onu dinlemek çok değerli olacaktır.