Makat Bölgesi Hastalıkları

Makat bölgesi hastalıkları toplumumuzda yaygın olarak görülmekte ancak bu hastalıklarla ilgili bazı çekinceler ve yanlış bilinenler hastaların hekime başvurusunu geciktirmektedir. Özellikle kadın hastalarımız makat bölgesiyle ilgili sorunlarını uzman hekime danışmaktan kaçınmakta. Kulaktan dolma bilgiler ve geleneksel tedavi yöntemleriyle sorunlarına çare aramaktalar. Bu durum hem hastalığın doğru teşhisini geciktirmekte hem de hastanın hekime çok geç başvurması nedeniyle ameliyatsız-erken tedavi şansını azaltmaktadır. Ne yazık ki birçok hasta uzun süre kendi yöntemleriyle mücadele etmekte, hastalık çok ilerlediğinde doktora başvurmakta.

Hastalarımızın geç başvurmasındaki bir diğer neden de bu hastalıkların cerrahi tedavisi sonrası ortaya çıkan ciddi ağrı ve iyileşme güçlüğüdür. Oysa hastalar uygun evrede proktoloji uzmanına başvurursa cerrahi dışı ya da minimal invaziv tedavi seçenekleriyle makat bölgesi hastalıklarının birçoğu ağrısız şekilde iyileştirilebilmektedir.

Makat bölgesinde en sık gördüğümüz rahatsızlıklar hemoroid (basur) ve anal fissürdür (makat çatlağı). Her iki hastalıkta da bağırsak alışkanlığı, beslenme düzeni, çevresel faktörler ve genetik yatkınlık gibi faktörler söz konusudur. Çağımızda çoğumuzun mücadele ettiği stres, çalışma koşulları ve zaman darlığı gibi nedenler beslenme ve tuvalet alışkanlığımızın bozulmasına yol açıyor. Yanlış beslenme ve tuvalet alışkanlıkları da makat bölgesi hastalıklarına davetiye çıkarıyor.

Hemoroid (basur) bağırsağın son kısmında bulunan toplardamarların anormal genişlemesidir. Bu toplardamarlar bağırsağın iç kısmında genişleyip kanamaya neden olabileceği gibi makattan dışarıya sarkarak kanama, ağrı, kaşıntı, çıkıntı ve rahat temizlenememe gibi yakınmalarla karşımıza çıkabiliyor.

Anal fissür (makat çatlağı), anüs içinde oluşan derin yırtıktır. Kabızlık halinde herkeste bu tip yırtıklar oluşabilir. Çoğu kez bunun farkına varmayız, kendiliğinden iyileşir. Anal fissür hastalarında ise makat çevresindeki kaslarda spazm (aşırı gerginlik, sıkışma) vardır. Bu spazm nedeniyle makat çevresi dokularda normal oksijenlenme ve iyileşme bozulmuştur. Zamanla iyileşmeyen çatlak kronikleşir ve çevresinde bir cilt çıkıntısı meydana gelebilir. Bu cilt çıkıntısı (skin tag) çoğu kez hem hasta hem hekim tarafından hemoroidle karıştırılmaktadır.

Beslenmenin rolü ne?

Doğru beslenme alışkanlıkları yerleştirilmediğinde bağırsaklarımızda yaşayan mikroorganizmaların kendi içindeki dengesi bozulmaktadır. Özellikle yeterince su içtiği ve bol lifli beslendiği halde bağırsak düzensizliği çeken ve kronik kabızlığı olan bireylerde mikrobiyatayı iyileştirmek bağırsak hareketlerini normale döndürebilir. 

Makat bölgesi hastalıklarında tuvalete gitmek, özellikle sert dışkı, makat bölgesi için bir travma haline gelmiştir. Dışkılama sırasında şiddetli ağrı, yırtılma hissi, yanma hissedilir ve kanama eşlik edebilir.  Bu hastalıkların erken evrelerinde genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisi yeterli olmaktadır.  Makat bölgesi hastalıklarından korunmak için dikkat edilmesi gerekenler:

• Evde yemek yiyin!

  • Geleneksel sebze yemeklerimiz sağlıklı beslenmenin en kolay yoludur. 

  • Gazlı içecekler, fast food, işlenmiş gıdalar kabızlık ve kansere davetiye çıkarıyor.

• Bol lifli beslenin!

  • Katkı maddeleri içeren, liften fakir beslenme bağırsak hastalıkları ve kabızlık için en büyük risk faktörüdür. 

  • Mayalı gıdalardan, hamur işinden uzak durun. Mayalı gıdalar bağırsaktaki iyi huylu bakterilerin çoğalmasını önlüyor. 

  • Günde en az 1 öğün pişmiş sebze ve 1 porsiyon evde mayalanmış yoğurt tüketin. 

• Alkol ve sigaradan uzak durun

• Tuvalette uzun kalmayın!

  • Ikınmak, çok uzun süre tuvalette oturmak makat kaslarındaki ve hemoroidler üzerindeki basıncı artırarak hastalığınızın ilerlemesini kolaylaştırır

  • Klozete otururken ayaklarınızın altına koyacağınız bir basamak tuvalet sırasında bağırsaklarımızın doğru açıya gelmesine ve kolay dışkılamanıza yardım eder. 

• Hareket edin!

  • Uzun süre oturmak ve uzun süre ayakta kalmak hemoroide bağlı yakınmaları artırır

• Komşuya sormayın, hekime başvurun!

  • Önce muayene olun ve doğru teşhis alın. 

  • Aktardan alacağınız ilaçlar, zayıflama çayları, bağırsak çalıştırıcı katkıların çoğu kanserojen maddeler içeriyor.  

  • Doğru beslenme için mutlaka diyetisyen yardımı alın.