Makat Çatlağı Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Anal fissür, kelime anlamı olarak “makat çatlağı” anlamına gelir. Makat bölgesi, duyusal sinir uçlarından zengin olması nedeniyle çok hassas bir bölgedir. Bu nedenle burada oluşacak bir çatlak son derece hassas ve ağrılı olma özelliğine sahip olup hastanın tüm konforunu ve yaşam kalitesini bozabilir.

Hastalar, dışkılama sırasında “makatta yırtılır tarzda ya da küçük bir cam parçası çıkarır gibi şiddetli ağrı ve acı” olarak tarif ettikleri durumdan, kanamadan ve kaşıntıdan şikayetçidir. Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. İlker Sücüllü, bu sıkıntılar nedeniyle dışkılamanın hasta için adeta kabusa dönüştüğünü söyleyerek belirtileri ve tedavi yöntemlerini anlattı.

ANAL FİSSÜR BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalık, genellikle uzun süren bir kabızlık dönemi sonrası ya da ishal sonrası yani makat bölgesinin normal çalışma şekli dışında aşırı ve zorlayıcı bir biçimde çalışmasıyla ortaya çıkar. Bu esnada makat ile cilt arasındaki sınır bölgesinde bir yırtık oluşur ve genellikle bu durum her büyük abdest yapımı sonrasında en az birkaç saat süren zonklayıcı ağrılara neden olur. Bu durum iç makat kasındaki aşırı kasılma (spazm) nedeniyle olur. Ağrı kasılmaya, kasılma da yırtığın büyümesine sebebiyet verir.

Hastalığın tanısı, hastalığın öyküsünü dinlemekle ve muayene ile konulur. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu, anal fissürün bu bölgede oluşabilecek diğer hastalıklar ile karıştırılmamasıdır.

KRONİK HALE GELMEDEN ÖNLEM ALINMALI

Genellikle kabızlık, düzensiz dışkılama, nadiren ishal atakları ve altta yatabilen başka faktörler anal fissüre yol açabilir. Bu nedenle birçok kişi tatil, iş seyahati gibi standart yaşadığı ortamı değiştirdiğinde ve tuvalet alışkanlıklarında değişkenlik ortaya çıktığında kısa süreli akut çatlağa bağlı sorunlar yaşayabilir, hatta bu sorunlar bebeklerde dahi gözlemlenebilir. Ancak bu tablonun uzaması veya yerleşmesi, daha derin, inatçı ve kronik anal fissürle sonuçlanır.

AMELİYAT KARARI SON DERECE DİKKATLE VERİLMELİ

Tedavi, bu bölgenin tüm hastalıklarında olduğu gibi kabızlığın düzeltilmesi ile başlar. Kabızlığın düzeltilmesi, sıvı ve lif alımının artırılması ile kişinin günde 1 kez yumuşak kıvamda büyük abdest yapmasının sağlanması hedeflenir.

Tedavide hedef iç makat kasındaki spazmın ortadan kaldırılmasıdır. Bunun için öncelikle sıcak uygulamalar (duş başlığı ile makata sıcak su uygulaması) ve özel pomatlar kullanılır. 

Bir başka minimal invazif tedavi yöntemi ise botoks uygulamasıdır. Bu işlemin, kolorektal cerrahi konusunda tecrübeli bir uzman tarafından, uygun hastaya, uygun şekilde uygulanması ile son derece yüz güldürücü sonuçlar alınabilir. Böylece hasta hem şikayetlerinden kısa sürede kurtulabilir hem de cerrahi strese maruz kalmaz. Ancak unutulmamalıdır ki, hastalığın nüks etmeye meyilli olması nedeniyle, anal fissürde botoks uygulaması sonrasında hastaların hekimin önerilerine dikkatle uyması gerekir.