MAKULA DELİĞİ

• MAKULA DELİĞİ (MAKULER HOLE)

Gözün retina tabakası, dışarıdan gelen ışığı fark eden ve bunu beyne ileten, sinir hücrelerinden oluşmuş bir tabakadır. Gözü bir fotograf makinesine benzetecek olursak retina, makinenin içindeki film şerididir. Makula bölgesi, bu tabakanın tam ortasında yer alır. Makula bölgesinin de tam ortasında, ışığın odaklandığı ve yaklaşık iğne başı çapında fovea bölgesi bulunur. Fovea bölgesi, ya da halk arasındaki tabiriyle “sarı nokta”, retina tabakasının merkezi görme ve ayrıntılı görmeden sorumlu en önemli bölgesidir.

Makula deliği, görme merkezinin tam ortasında oluşan delinmedir. Makula deliği gelişen hastalarda, görme merkezinde siyah bir leke oluşur ve görmeyi oldukça etkiler. Kişilerin yüzlerini seçme, gazete okuma gibi ayrıntılı görme işlevleri oldukça etkilenir. Diğer retina bölgeleri normal olduğu için çevresel görme bundan etkilenmez.

Makula deliğine yol açan faktörler tam olarak bilinmese de, gözün yaşla birlikte yaşadığı birtakım değişiklikler rol oynamaktadır. Vitreus denilen göziçi sıvısı zamanla büzüşerek görme merkezine bir çekinti kuvveti uygular ve bu bölgede delik oluşturur.

Makula deliğinin en sık sebebi idiyopatik denilen ve hiçbir nedene bağlı olmadan kendiliğinden ortaya çıkan durumdur. Yaşın bunda etkisi vardır. Bunun dışında göze alınan travmalar da makula deliğine sebep olabilir. Eğer bir gözde kendiliğinden makula deliği oluşmuşsa, diğer gözde de görülme olasılığı sağlıklı bireylerden yüksektir.

Makula deliğinin ilaçla tedavisi mümkün değildir, vitrektomi denilen ameliyat uygulanır. Vitrektomi ameliyatında vitreus sıvısı temizlenir, makula bölgesinde yer alan ve çekintilere yol açan ince zarlar soyulur, ardından göziçine havaya benzer bir gaz enjekte edilir. Ameliyat sonrasında göziçinde yer alan gaz nedeniyle hastanın görmesi birkaç hafta boyunca düşük olacaktır. Gaz kendiliğinden gözden çekilip gözsıvısı bunun yerini aldıkça, hastanın görmesi de düzelir. Ameliyatın başarı oranı, yani makula deliğinin kapanma olasılığı %80-90 cıvarındadır. Ancak travma olgularında, uzun süreli deliklerde, geniş çaplı deliklerde bu başarı oranı düşer.

Makula deliği ameliyatı lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir. Makula deliğinin kapanma şansını artırmak için, ameliyattan sonra hastalara birkaç gün boyunca yüz aşağı pozisyonda yatış uygulanır.