Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) Nedir ve Ne İşe Yarar?

Tıbbın bütün alanlarında, görüntüleme yöntemleri içinde en ileri ve en üst basamak görüntüleme yöntemidir. Açılımı ‘’manyetik rezonans görüntüleme’’ olup mr yada mrg olarak da yazılır. Konuşma dilinde, MR; ‘’emar ‘’olarak söylendiğinden halk arasında EMAR olarak bilinir.

Güçlü bir mıknatıs ortamı sağlayan cihaz radyofrekanslar sayesinde vücuttaki su ve yağ dokusu içinde bol miktarda bulunun hidrojen ve nötron atomlarının hareketlerini kayıt edip, değerlendirerek ve bilgisayar ortamına aktararak görüntü oluşturur. Vücuttaki bütün doku ve organların; kesitlere ayrılarak ve farklı yönlerden bakılarak ayrıntılı bir şekilde adeta resimleri çekilir ve kaydedilir.

Hangi durumlarda emar çekmek gerekir?

Emar çektirmeden önce, her zaman ilgili branşın hekimi hastayı dinler, muayene eder ve ilk basamak rutin tetkikleri yaptırır. Sonra bir ön tanı yada neden emar çektirdiğinin gerekçesini ve düşüncesini yazarak hastayı mr tetkiki için sevk eder. Emar istemini yapan hekim, radyolog ve emar teknisyeni iş birliği içinde çalışmalıdır. 

Kas-iskelet sisteminin hemen bütün hastalıklarında ve yaralanmalarında;gerek erken tanı ve tanıda, gerek tedavi planında ve mevcut sorunun geleceğini saptamada emar tetkiki gerekli olabilir. Bütün eklem sorunlarının saptanması,spor yaralanmasına bağlı bağ ve kas yaralanmalarının tanısı ve tedavi planlanması, tümörlerde, gizli kırık ve kemik erimesi gibi sorunların saptanmasında,ameliyat sonrası onarılan dokuların takibi ve değerlendirilmesi gibi birçok durum için emar çekimi yapılabilir.

Hangi durumlarda kişi emar cihazına giremez ve emar istemi yapılmamalıdır?

Kafa içinde metalik damarsal klips olanlar,kalp pili,otomotik ritm düzenleyici kalp cihazı olanlar(otomatik defibrilatör ve biostimülatör),bazı sürekli ilaç veren ve vücuda yerleştirilmiş cihazı olanlar(infüzyon cihazı),iç işitme cihazı olanlar ve metalik yabancı cisimleri olanlar kesin mr cihazına giremezler.

Hamileliğin ilk 3 ayında, orta kulak protezi ve penis protezi dikkat edilmesi gereken ve zorunlu olmadıkça çekilmemesi gereken durumlardır ve emar çekimine kısmi engel oluşturan durumlar olarak bilinir.

Genel olarak iç ortopedik cihaz ve protezi olan hastalar güvenle emar cihazına girebilirler. Fakat demir elementi içeren cihaz ve protez varlığında emar görüntülerinde bozulma yada bulanıklık olabilir. Dıştan konulan ve emar uyumlu olmayan metal ortopedik cihaz varlığında kişi emar cihazına giremez.

Emar çekimine gelmeden önce neler yapılmalıdır?

Anestezi altında çekim yapılmayacaksa aç kalınmasına gerek yoktur.özel bir durum yoksa herhangi bir ilaç kullanmaya yada ilaç alınmasına gerek yoktur. Ultrasonda olduğu gibi idrar sıkışıklığına gerek yoktur.

Fakat bebek yada çocuk çekimlerinde yada kapalı alan korkusu olanlarda anestezi altında çekim yapılacaksa doktorunuzun bilgilendirdiği şekilde hazırlık olması gerekebilir.

Emar nasıl çekilir ve çekim esnasında nelere dikkat etmek gerekir?

Mr cihazına giren kişiye mr önlüğü giydirilmelidir. Hastanın üzerinde küçük yada büyük hiçbir metal eşya olmamalıdır. Örneğin kolye,küpe,kemer,anahtarlık vs…

Çekim sırasında özellikle çekim yapılacak alan olmak üzere görüntü paraziti olmaması için hareket edilmemelidir. Bazı çekimlerde teknisyenin komutu ile bir süre nefesin tutulması gerekebilir. 

Emar nasıl çekilir? 

MR çekilecek hasta, MR cihazına sokulduktan sonra, mr ile tetkik edilecek bölgeye özel tasarlanmış coil denilen ve anten özelliği olana cihaz yerleştirilir. Daha sonra teknisyen, çekim yapılacak yerin, tam cihazın içine gelecek şekilde ayarlamalar yaparak sabit kalmasını sağlar ve çekime başlanır. Çekim süresi,emar cihazının mıknatıs gücüne, güncelleme durumuna, çekim sayısına, çekilecek bölgenin ve hastalığın durumuna göre değişmekle beraber 15-45 dakika sürebilir. Mıknatıs gücü yüksek ( 1 tesla ve yukarısı yüksek mıknatıs gücü kabul edilir) emar cihazları ile emar çekim süresi belirgin olarak kısa sürer.)

Emar cihazının tesla gücü ne demektir ve ne işe yarar?

Tesla emar cihazının manyetik gücünü yani mıknatıs gücünü tarif eder. 1 tesla üstü yüksek manyetik alan, 0.3 teslanın altı düşük manyetik alan olarak tanımlanır. Açık emar cihazlarında düşük manyetik alan oluşturulurken kapalı emar cihazlarında yüksek manyetik alan oluşturulur.

Tesla gücü yüksek emar cihazı, doku ve organların daha ince kesitler halinde incelenmesini mümkün kılar. Küçük alanların ;(örneğin çene eklemi,el, ayak – ayak bileği, kalp, böbrek gibi iç organlar vs…) ayrıntılı görüntülenmesini sağlar.daha kısa sürede çekim yapılır.