Mazeretim Var, Ebeveynim, Stresliyim

Çocukların bakımı, eğitimi, ekonomik kaygılar, bitmek bilmeyen işler, çalan telefonlar, hayatın inişli çıkışlı yolları… “Ebeveynlik stresi” bir kelime öbeği veya psikoloji literatüründe tanımını bulmuş bir kavram. Peki bu kelime öbeği size de hayatınızın tam da içinden bir şeyler çağrıştırıyor mu?

“Çok işim var! Yapılacaklar listesi kabarık. Üstelik kolay mı bu devirde çocuk büyütmek? Çocuğumun neye ihtiyacı var? Olanları çocuğuma nasıl anlatacağım? Psikolojisi bozulmasın çocuğumun. Şuna ihtiyacı var, buna da ihtiyacı var. Buna da, buna da… Evet ama… Yoruldum biraz sanki, bir yorgunluk mu hissediyorum? Hayır, hayır! Hiç zamanı değil. Kendimi derlemeli, toplamalı, dağılacak sandığım parçalarımı bir arada tutmalıyım. Ayakta durmalıyım. Çünkü çocuğumun bana ihtiyacı var.”

Anne-baba olmak eşsiz bir deneyim. Bir yavrunun büyüme serüveninde eşsiz bir yeriniz var. Onunla hissettiğiniz bağ, onu büyütmek için içinizde hissettiğiniz güç eşsiz. Onun için hep en iyisini arzuluyor, en iyisini gerçekleştirebilmek için elinizden gelenin en iyisini yapmaya çabalıyorsunuz. Ancak tüm bu güzelliklerinin yanında ebeveynlik rolünüzün getirmiş olduğu stresi görmezden gelebilir misiniz?

Ebeveynlik Stres Faktörleri

Tıpkı hayatın inişli çıkışlı yollarının kendisi gibi anne-babalık yaşantısının da beraberinde getirdiği sorumluluklar ve bu sorumluluklara eşlik eden bir takım stres faktörleri var. Bu stres faktörlerini özetle sıralamak mümkün:

-Günlük rutinleri yerine getirmek (Çocukları okuldan alıp bırakmak vs.)

-Günlük rutindeki değişimlere ayak uydurmak (Çocuğun yükselen ateşi nedeniyle iş programınızdaki değişikliği yönetmek vs. ) 

-Beklenmedik hayat olaylarını yönetmek (Yakınlardan birinin ağır bir trafik kazası yaşaması, başka bir şehre atamanızın çıkması)

-Geniş çapta sosyoekonomik faktörler (Ülkede ekonomik kriz yaşanması, salgın hastalıklar)

Biliyoruz ki, bu stres faktörlerini tamamen kontrol altına almak mümkün değil. Fakat, tüm bunları nasıl karşıladığınızı değiştirebilir, baş etme stratejilerinizi geliştirebilirsiniz. Ebeveynlik stresini yönetebilen ve gelişmeye devam eden ebeveynlere "psikolojik dayanıklı ebeveynler" deniyor. 

 

Psikolojik Dayanıklı Ebeveyn

 

Psikolojik dayanıklılığın göstergeleri olarak sayacağım bazı özelliklere tam olarak sahip olmadığınızı düşünüyorsanız endişelenmeyin. Çünkü hayattaki her şey gibi bu özellikler de değiştirilebilir ve geliştirilebilir. İnsanlar ruhsal yapılanmalarında bir çeşit “onarma kapasitesi”  barındırırlar. Bu “onarma” kapasitesi sayesinde yolunda gitmeyen şeyler üzerinde etkinlik gösterebilir ve değişim yaratabilirler. 

Kaynaklara bakıldığında psikolojik dayanıklı ebeveynlerin özelliklerini özetle şöyle sıralanabilir:

 

-Problemleri etkin bir şekilde çözebilirler.

-Esneklik gösterebilme becerisine sahiptirler.

-Mizahı kullanırlar.

-Destekleyici sosyal/yakın ilişkileri vardır.

-Güvenli bir bağlanma figürüne sahiptirler. 

-Kaynaklarını bilirler ve gerektiğinde bu kaynaklara erişebilirler. 

-İletişim becerileri iyidir.

-Umutludurlar.

-İyimserdirler.

 

Psikolojik Dayanıklılığınızı Artırmak İçin Yapabilecekleriniz

(Kendinizi tükenmiş ve aşağıda saydığım maddelerle ilgili bir başlangıç yapamayacak durumda hissediyorsanız lütfen bir ruh sağlığı profesyonelinden destek isteyiniz.)

 

-Ebeveynlik stresini normal olduğunu kabul etmek

-Günlük tutmak

-Düzenli fiziksel aktivite yapmak(yürüyüş, ip atlama, yoga vs)

-Benzeri problemler yaşayan pozitif insanlarla/gruplarla buluşmak ve görüşmek

-Kendinize her gün mutlaka zaman ayırmak

-Kaynaklarınızın bir listesini çıkarmak

-Kendi geçmiş hikayenizi anlamak ve anlamlandırmaya çalışmak

-İçinizdeki çocuğa sevgi ve şefkat göstermek

-Gerektiğinde bir uzmandan danışmanlık ve destek almak

 

BONUS

Ebeveynlik Stresiyle İlişkinize Yakından Bakın

Günlük stresle baş etmeme ne yardım ediyor?

Gücümü nereden alıyorum?

Bu güç benim ebeveynliğime nasıl yardım ediyor?

Kendim ve ailem için ne hayal ediyorum?

Gün içinde ne gibi üzüntü ve hayal kırıklıklarıyla baş ediyorum? Bunları nasıl çözüyorum?

Stres altındayken çocuğumun ihtiyaçlarını karşılamaya nasıl devam edebilirim?

Eşim beni nasıl destekliyor?

Stres altındayken bana en çok ne yardım ediyor?