Mediasten Neresidir?

Mediasten çok bilinen bir tabir değildir. Ama hayvanlardaki uykuluk denilen doku diye söylendiğinde göğüs kemiğinin arkasındaki bölge olarak herkesin aklına gelir. Mediasten göğüs boşluğu içerisinde iki akciğer arasında yer alan boşluğun genel adıdır.

Bu boşluk içerisinde kalp, büyük damarlar, soluk borusu, yemek borusu, bazı sinir yolları, lenf bezleri, yağ dokusu ve halk arasında uykuluk olarak bilinen timüs bezi yer alır.

En sık görülen mediasten tümörleri hangileridir?

Doğrudan mediastinal dokulardan kaynaklanan tümörler nadirdir. En sık görülen tümörler akciğer kanserinin lenf bezlerine sıçraması ile ortaya çıkan durumlardır. Mesela küçük hücreli akciğer kanseri en sık mediastinal lenf bezlerine sıçrar. Ayrıca skuamoz (yassı) hücreli kanserde mediastinal lenf bezlerine sıçrayabilir. Bunun dışında lenfomalar (lenf kanserleri) orta mediastende en sık görülen tümörlerdir. Arka bölgeye geçtiğimizde sinir zincirinden kaynaklanan tümörler görülür. Bunlar genellikle selim (benign-iyicil) karakterdedirler. En sık görülen tipi ganglionöromlardır.

Ön tarafa geldiğimizde ise timomalar (timüs tümörleri) sık görülürler.

Bunun dışında bebeğin gelişimi sırasında hücrelerin ilerlemesinde ortaya çıkan problemler, ileri yaşlarda tümör olarak kendilerini gösterebilirler, mesela genç erkeklerde germ hücreli tümörler veya kadınlarda teratomlar gibi.

Bu hastalar hangi şikâyetlerle başvururlar?

Küçük tümörler genellikle tesadüfen bulunurlar. Akciğer kanserleri veya diğer mediastinal tümörler büyüdüğünde ve büyük damarlara bası yaptığında, süperior vena kava sendromu dediğimiz, yüzün ve boynun şişmesi, damarların belirginleşmesi şeklinde bir tablo ortaya çıkabilir. Lenfoma hastalarında genellikle halsizlik, kilo kaybı, ateş ve gece terlemesi görülebilir. Nörojenik tümör dediğimiz, sinir kaynaklı tümörler genellikle çok büyüyene kadar hiçbir belirti vermezler. Timomalar ve ön mediasten bölgesinde yer alan diğer tümörlerde çok büyük boyutlara ulaşmadıkça pek bir belirti vermezler.

Hangi tetkikler yapılır?

Hastalık genellikle akciğer filminde fark edilir ve hemen kontrastlı bilgisayarlı toraks tomografisi (toraks BT) çekilir. Ardından bazı durumlarda damar uzanımını net ortaya koymak için manyetik rezonans (MR) yapılır. Ön bölgede yerleşmiş germ hücreli tümörlerde ise tümörün kökenine karar vermek için kandan beta-HCG ve alfa-fetoprotein tetkikleri yapılır.

Nasıl teşhis konulur?

Mediastene uzanım gösteren akciğer kanserlerinde genellikle bronkoskopi (soluk borusu içerisinin ışıklı bir boruyla incelenmesi) ve endobronşiyal ultrasonografi (soluk borusu içinden ultrason analizi) ile parça alınarak netice elde edilir. Ön bölgedeki tümörlerde ise tomografi eşliğinde kalın iğne (trucut) biyopsisi ile teşhis konulabilir. Konulamadığı durumlarda VATS dediğimiz kapalı göğüs ameliyatı yöntemi ile parça alınarak netice elde edilir. 

Mediastinal Tümörlerde Tedavi nasıldır?

Tümör çeşidine göre tedaviler değişmektedir. Mediastene uzanan veya lenf bezlerine sıçramış akciğer kanserlerinde tedavi yöntemi ya ameliyat öncesi (neoadjuvan) kemoterapi ya da sadece kemoradyoterapidir. Timomalar eğer çok büyük değillerse ve damar tutulumu yoksa ameliyat ile çıkarılırlar. Aynı durum teratomlar ve nörojenik (sinir kökenli) tümörler içinde geçerlidir. Bazen sinir kökenli tümörler omuriliğe uzanım gösterirler ve beyin cerrahisi ile ortak ameliyat edilmeleri gerekebilir.

Germ hücreli tümörlerde ise hücre tipine göre kemoterapi ve bazen ameliyat beraber uygulanmaktadır.