MEDİKAL BESLENME NEDİR?
Yazar Serra Özkan • Diyetisyen • 11 Ocak 2018 • Yorumlar:
Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre sağlık, sadece hastalık ve sakatlık durumunun olmayışı değil kişinin bedenen ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.
Medikal beslenme, bireyin sağlığını koruyucu, hastalıkları önleyici veya tedavi edici beslenme anlamına gelir. Tıbbın babası olarak kabul edilen Hipokrat’ın da “Besinler ilacınız, ilacınız besinler olsun.” sözünde belirttiği gibi beslenme, medikal tedavi zincirinin en önemli halkalarından biridir. Beslenme ve diyet uzmanları da hastalıkların tedavisinde hekimler, hemşireler, psikologlar, fizyoterapistler ile birlikte bütüncül tedavinin ayrılmaz destekçileridir.
Medikal beslenme danışmanlığı verilen her bireyde ruh-beden ikilisinin sağlığı eş zamanlı olarak iyileştirilirken, bireyin sosyal hayatı da göz ardı edilmemelidir. Bunu sağlayabilmek için beslenme sürecinin bireye özgü koşullarla şekillenmesi gerekmektedir.
Beslenme planlanırken birinci kural; bireysel ihtiyaçlara yönelik beslenmektir. Bireye özgü dendiğinde; bu kavramı ayrıntılarıyla ele almak oldukça önemlidir. Bireyin;
-
Cinsiyeti,
-
Yaşı,
-
Boy ve ağırlığı – Beden Kütle İndeksi
-
Biyokimyasal Bulguları – Varsa hastalıkları ve kullandığı ilaçlar
-
Ruh sağlığı ve diyet motivasyonu
-
Çekirdek ailesindeki hastalıklar ve ailedeki kilo durumu
-
Daha önceki kilo ve diyet hikayesi
-
Günlük öğün,uyku ve yaşam düzeni
-
Günlük egzersiz durumu
-
Günlük besin tüketimi
-
Sosyo-kültürel ve ekonomik durumu dikkate alınarak bireye özel oluşturulacak
olan beslenme planı medikal beslenmeyi tanımlar ve uyguladığınız programın sağlıklı olduğunun göstergesi olur.
Çok satanlarda yer alan bir diyet kitabı, komşunuzun başarılı olduğu bir diyet, herhangi bir yerde okuduğunuz mucizevi diyet tarifleri, tıbbi olmayan içeriği belirsiz zayıflama ürünleriyle yapılan programlar ve bireye özgü olamayacak kadar genel öneriler içeren beslenme programları bireyin yaşantısıyla örtüşemeyeceğinden hiçbir zaman sürdürülebilir ve gerçekçi olamayacaktır. Bu sebeple de her deneme kısa sürede başlanıp biten ve hüsran ile sonuçlanan diyet hikayeleri arasına girecektir. Diyet yap-bozuna girmemek adına programın medikal yönünü dikkate alarak kendinize özgü beslenme programları edinmelisiniz.
HANGİ DURUMLARDA MEDİKAL BESLENME UYGULANMAKTADIR?
-
Obezite Tedavisi : İdeal ağırlığının en az %10’unun üzerinde olan her birey obezite riskini taşır. Obezite, fiziksel, ruhsal ve sosyal sebeplerin örüntüsüyle oluşmuş bir hastalıktır. Çözüm odaklı bütüncül tedavide, medikal beslenme tedavinin en önemli parçalarından biridir.
-
Yetersiz Beslenme ve Zayıflık Tedavisi : Fazla kilolu olmak kadar yetersiz beslenme de tedavi gerektiren son derece önemli bir beslenme sorunudur. Diyetin kalite ve miktar yönünden yetersiz oluşu, harcanan kadar enerji alınamaması yaşamın her evresindeki birey için hastalık riski taşır. yetersiz beslenen her bireye uygulanacak beslenme modeli medikal beslenmeye dahildir.
-
Gebelik ve Emziklilik Döneminde Beslenme Desteği : Gebelik ile başlayan dönemde anne ve bebeğin sağlığını korumak ve iyileştirmek için her anne adayına medikal beslenme desteği verilmelidir.
-
Menopoz Döneminde Beslenme Desteği : Kadınların genellikle orta yaştan itibaren yaşadığı menopoz dönemi hastalık risklerinin arttığı, kilo artışının yaşandığı özel bir dönemdir. Menopoza geçiş döneminde her kadının medikal beslenme tedavisiyle bu dönemin risklerini kontrol altına alabilir.
-
Çocukluk ve Ergenlik Döneminde Beslenme Desteği : Bu dönemlerde sağlıklı beslenme, normal büyüme ve gelişmeyi sağlamakta, okul başarısını arttırmakta ve geleceği sağlığı desteklemektedir.
Kronik Hastalıklarda Beslenme Tedavisi : Hipokrat’ın “en iyi ilacınız besinlerinizdir.” sözü beslenmenin hem koruyucu hem de tedavi edici önemini vurgulamaktadır.