Meditasyon Her Şeye Kadir Bir Sihir Mi, Yoksa İçi Boş Bir Balon Mu?

Malum, kişisel gelişim son zamanların favori konularından. Kişisel gelişim deyince, hiçbir bilimsel dayanağı olmayan Secret, Melek Terapisi NLP gibi yöntemler maalesef çoğunlukta. Hal böyle olunca insan kişisel gelişim adı altında popüler olan her yöntemden şüphelenir oluyor. Meditasyon da son zamanların gözde konularından. Peki meditasyon nedir? İçi boş iyi pazarlanmış bir balon mu? Bir mucize mi? Kısa cevabım: ikisi de değil. Uzun cevabı aşağıda okuyabilirsiniz.

Meditasyon Nedir?

Meditasyon, doğu felsefesinden gelen bir pratik olsa da, bugün batıda da yoğun olarak kullanılıyor. Özellikle de farkındalık meditasyonu olarak adlandırılan bir alt tür son yıllarda psikoterapi pratiğinde kendine yer buldu. Bu nedenle de meditasyon konusunda yapılan araştırmaların sayısının son yıllarda arttığını söylemek mümkün. Genel olarak özetlemek gerekirse bu araştırmalar, özellikle kaygı gibi durumlarda, meditasyonun etkili bir araç olabileceğini söylüyor. Meditasyon, kelime kökü olarak latince “düşünce” ve “kısıtlama” kelimelerinden türemiş. Bir yerde meditasyonu, düşünceyi belli bir alanda yoğunlaştırmak gibi algılamak yanlış olmaz aslında. Meditasyon dikkatinizi toplamada, duygularınızı yönetmede size yardımcı olabilecek bir araçtır. Yardımcı diyorum çünkü tek başına meditasyonun harikalar yaratmasını beklemek gerçekçi olmayacaktır. Bu sadece sizin kullanımınıza sunulmuş bir yöntem. Siz bu yöntemi kullanmadan da gayet dengeli bir yaşama sahip olabilirsiniz, elbette. Meditasyon nedir sorusuna cevap vermenin en kolay yöntemi sanırım, öncelikle, “meditasyon ne değildir?” sorusuna cevap aramaktan geçiyor:

• Meditasyon dini bir pratik değildir.
  Din ile ilişkiniz nasıl olursa olsun meditasyonu kullanabilirsiniz. Meditasyonun din ile ve dua etmekle hiçbir alakası yoktur.

• Meditasyon her derde deva mucizevi bir yöntem değildir.
  Meditasyonu düşüncelerinizi, düşünme şeklinizi eğitmek gibi görebilirsiniz. Bir nevi beyin jimnastiği gibi. Elbette size önemli katkıları olabilir. Ancak yoğun ve derin bir problem ile mücadele için tek başına meditasyon yeterli olmayacaktır.

• Meditasyon yaparken bağdaş kurarak oturmak zorunda değilsiniz. 
  Meditasyon deyince akla gelen resim, bacaklarını birbirinin içinden geçirmiş, lotus pozisyonu adı verilen pozisyonda meditasyon yapılmasıdır. Bağdaş kurmanın çok daha zahmetli ve zor bir hali olan bu pozisyon meditasyon yapmak için olmazsa olmaz değildir. İstediğiniz her pozisyonda meditasyon yapabilirsiniz. Oturmanız, gözlerinizi kapatmanız şart değil. Alışveriş merkezinde birşeyleri beklerken yapabileceğiniz 3-4 dakikalık meditasyonlar bile var.

• Meditasyon hiçbir şey düşünmemeye çalışmak değildir. 
  Meditasyon ile ilgili en önemli mitlerden biri de meditasyonun hiçbir şey düşünmemek olduğudur. Fizyolojik olarak beynimizin hiçbirşey düşünmeden durması imkansızdır. Beynimiz sürekli düşünür, sürekli düşünceler ile uğraşır bu da çok doğaldır. Meditasyonun yapmaya çalıştığı, hiçbir şey düşünmemenizi sağlamak değildir. Hatta pek çok meditasyon pratiğinde beyninizi rahat bırakmanız ve istediği her şeyi düşünmenize izin vermeniz istenir.

• Meditasyon yaparken enerji ve benzeri spiritüel alanlar ile ilgilenme mecburiyeti yoktur. 
  Bazı meditasyon disiplinleri daha “ruhani” bir tavır ile yapılır. Eğer dilerseniz elbette bunu yapmanız mümkün ama bu şart değildir. Bunu bir beyin egzersizi, bir düşünce alıştırması gibi düşünüp yapmak da mümkündür.

Meditasyonu özetleyecek olursam, özellikle de farkındalık temelli meditasyonlar için varoluşunuzun, vücudunuzun, duygu ve düşüncelerinizin farkına varmak, “kendinizi gerçek anlamda dinlemek” için verilmiş bir beyin molası demek yanlış olmaz.

Nasıl Yapılır?

Meditasyon için ille de pahalı kurslara gitmenize gerek yok. Başlangıç için aşağıda yazdığım adımları deneyerek başlayabilirsiniz: Bu çalışmaya başlangıç için 5 dakika ayırmanız yeterli olacaktır. Rahatsız edilmeyeceğiniz bir yere geçin. Ortam sessiz olur ise başlangıç için daha iyi olur, ancak biraz deneyim kazandıktan sonra buna gerek duymayabilirsiniz.

1. Rahatça oturun. Ayaklarınız yere değsin. Ellerinizi bacaklarınızın üzerine yavaşça bırakın.

2. Gözleriniz açık olsun. Bakışlarınızı belli bir yere odaklanmayın, rahat ve yumuşak bir odağınız olsun.

3. Burundan derin nefes alın ve ağzınızdan verin. Bunu, özellikle ilk zamanlarda sesli bir şekilde yapın, yanınızda biri olsa idi duyabileceği şekilde.

4. 3-4 nefesin ardından gözlerinizi kapatın.

5. Burundan, doğal bir şekilde nefes almaya devam edin.

6. Sakince nefes alışverişleriniz devam ederken fiziksel duyumlara odaklanın: Vücudunuzun koltuğa/sandalyeye değdiği yerlerde nasıl bir hissiniz var? Vücudunuzun koltuğa yaptığı baskıyı, ağırlığı hissetmeye çalışın. 2-3 dakika bu şekilde devam edin. Eğer aklınıza başka düşünceler gelirse bu çok doğaldır. Fark ettiğiniz an onları kovmaya çalışmadan sakince dikkatinizi tekrar fiziksel duyumlara odaklayın.

7. 1-2 dakika boyunca tüm kontrolü ve odaklanmayı bırakın. Bırakın beyniniz ne yapmak istiyorsa onu yapsın. Ne düşünmek istiyorsa onu düşünsün.

8. 1-2 dakikanın ardından odağınızı tekrar fiziksel duyumlarınıza verin ve yine 1-2 dakika kadar devam edin.

9. Hazır olduğunuzda gözleriniz açın.

Bu tanımladığım elbette oldukça basit bir meditasyon. Ancak başlangıç için yeterli olacağı kanısındayım. Özetlemek gerekirse meditasyon, bilimsel olarak araştırılan ve belli alanlarda bilimsel desteğe sahip bir yöntemdir. Ancak diğer tüm yöntemlerde olduğu gibi her derde deva bir mucize değildir. İç dengenizi sağlamada, duygu ve düşünceleriniz farkına varmada size yardımcı olabilir. Dengeli ve keyifli günler dilerim