Melatonin Nedir?
Yazar Latife Ceylan • Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Doktoru • 17 Ocak 2021 • Yorumlar:
-
Melatonin, beyinde epifiz bezinden özellikle geceleri salgılanan bir hormondur.
-
Başlıca görevi vücudun biyolojik saatini koruyup ritmini ayarlamaktır
-
Melatonin salınımı hava karardıktan sonra başlayıp, saat 02.00-04.00 gibi en yüksek seviyeye ulaşır, aydınlık ile sona erer.
-
Vücuttaki bütün metabolizmayı yöneten hormondur.
-
Triptofan denilen aminoasitten oluşur
-
Bilinen en güçlü antioksidan hormondur. (A ve E vitaminine göre 4-5 kat güçlü bir antioksidandır)
MELATONİN HORMONU VÜCUDUMUZU NASIL ETKİLER?
-
‘Karanlıklar hormonu’ olarak da bilenen melatonin salınımını etkileyen en önemli faktör ışıktır.
-
Işık, melatonin hormonunu azaltır, bir stres hormonu olan kortizol üretimini artırır.
-
Melatoninin bağışıklık sistemini olumlu etkileyerek ve stresi azaltarak yaşam süresini artırdığına ve yaşlanma bulgularını azalttığına yönelik yapılmış birçok çalışma vardır.
-
Bilimsel çalışmalar ışığında deneysel olarak melatoninin birçok tümör tipinde büyümeyi sınırlandırdığı gözlenmiştir.
-
Melatonin güçlü bir antioksidan ve serotonin öncülü olduğu için gece vardiyasında çalışan kadınlarda meme kanseri riskinin daha yüksek olduğu gösterilmiş.
-
Büyüme hormonunun salınımını da kontrol eder (Uyusun da büyüsün !!)
-
Akciğer immünitesinin bile bir sırkadiyen ritmi var ve melatonin bağışıklık sisteminde de çok önemli.
-
Melatonin seviyesiyle depresyon arasında da ilişki vardır. Depresyon hastalarında melatonin seviyesi düşük, kortizol seviyesi ise yüksek bulunmuştur.
-
Gebelikte melatonin salınımının 2-3 kat arttığı gösterilmiş.
-
Bilinenin aksine bebekler anne karnında karanlıkta değildir. Annenin gözünün algıladığı ışık bebeğe iletilir. Bebek anne karnında annenin ritmini yaşamaya başlar. O nedenle annenin düzenli melatonin salınımı bebeği de etkiler.
MELATONİN SEVİYESİNİ ARTIRMAK İÇİN NE YAPABİLİRİZ?
-
Gece melatonin salınımının artması için banyoda bile akşam saatlerinde sarı (loş) ışık, sabah uyanabilmek ve gün ışığına adapte olabilmek için beyaz ışık tercih edilmelidir.
-
Bebek ve çocuk odalarında gece yatarken korkuyor diye aydınlatma kullanılmamalı ya da yatağın uzağında, direkt bebeğin üzerine gelmeyecek, hafif kırmızı ışık tercih edilmelidir.
-
Özellikle saat 19.00 - 20.00 den sonra tablet , telefon oynayan çocukta melatonin salınımı azalır, buna bağlı olarak büyüme hormonu azalır, kilo alımı artar.
-
Çünkü melatonin KOLESTEROL/ HDL/LDL metabolizmasına da etkilidir
-
Televizyon karşısında uyumak ta uyku kalitesini düşürüp, melatonin salınımını azaltır.
-
Düzenli ve yeterli bir uyku düzeni oluşturulması, aynı saatlerde yatıp kalkma alışkanlığı melatonin hormonundan daha fazla faydalanmayı sağlar.
-
Gece uykusu ne kadar uzunsa melatonin salınımı da o kadar uzun sürer.
HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
-
Özellikle insan yaşlandıkça melatonin salgısı azalmaya başlar. Melatonin açısından zengin içeriklerin tüketilmesi uyku problemi olanlara yardımcı olabilir.
-
Melatonin açısından en zengin meyve Vişne dir. Kiraz, fındık ve ceviz de doğal melatonin kaynağıdır.