Meme Kanseri ve Farkındalık
Yazar Cemal Kaya • Genel Cerrah • 16 Nisan 2021 • Yorumlar:
Meme kanseri çoğunlukla meme dokusundaki süt bezleri ve süt kanallarında ortaya çıkar. Bu dokuları döşeyen hücrelerden birinin kontrolsüz olarak büyümesi ile başlar. Normalde vücudumuzda hücrelerin kontrolsüz olarak büyümesi DNA sistemi ile engellenir. DNA da gelişen ve tamir edilemeyen bir değişim (mutasyon) sonucu olarak hücrenin bölünmesi engellenemez ve böylece kanser gelişir.
Kanser hücrelerindeki bu kontrolsüz büyüme ve çoğalmanın ilerleyen safhalarında, metastaz denilen vücuda yayılma olayı gerçekleşir. Metastaz, kanserin bu kadar ciddi ve ölümcül olmasının temel sebebidir.
Meme kanseri hem kadın hem de erkek memesinde ortaya çıkabilir, ancak kadınlara göre erkeklerde görülme sıklığı oldukça düşük düzeydedir. Kadınlarda görülme oranı ise tüm kanserler arasında birinci sırada, kansere bağlı ölümlerde ikinci sıradadır. Kadın kanserlerinin yaklaşık %25'ini meme kanseri oluşturur.
Günümüzde diğer kanser türlerinde olduğu gibi meme kanserine de neyin neden olduğu tam olarak bilinmiyor ancak bazı risk faktörlerinin meme kanseri gelişme riskini arttırdığı biliniyor. İleri yaş, genetik faktörler, aile öyküsü, emzirme, yaşam tarzı, obezite, beslenme tarzı meme kanseri riskini belirleyen faktörlerdir.
Meme Kanserinde Farkındalık
Meme kanseri kadınlarda görülen kanser tipleri arasında birinci sırada, kansere bağlı ölümlerde ise 2. sırada yer almaktadır. Hayat boyu her 8 kadından birinin meme kanserine yakalanma riski vardır. Dünyada ve ülkemizde bu kanserin görülme oranı gittikçe artmaktadır. Bu kanser bağlı ölümleri azaltmanın en önemli yolu farkındalık oluşturarak erken aşamada kanseri yakalamak ve tedavi etmektir.
Meme kanserinde farkındalık, tedavi dışında özellikle risk faktörlerine sahip bireyleri bilinçlendirip daha yoğun takip uygulamak ve bu tümörlerin gelişimini arttıran risk faktörlerini azaltmaktır.
Özellikle yaş en önemli risk faktörü olduğu için 40 yaşından sonra diğer risk faktörlerine bakılmaksızın tüm kadınları tarama programlarına tabi tutmak önemlidir.
Meme kanserinde farkındalığın en önemli basamağı taramadır. Taramanın amacı kanseri erken evrede saptayıp kansere bağlı ölümü önlemektir.
Meme kanseri için tarama, kendi kendine meme muayenesi, hekim tarafından yapılan klinik meme muayenesi ve mamografi ile yapılan görüntüleme şeklinde olmaktadır. Meme kanserinde tarama programı standart riske sahip kişiler ile yüksek risk faktörlerine sahip kişilerde ayrı ayrı olmaktadır.