Meme Kanseri

Meme kanseri, akciğer kanseri ile birlikte en sık görülen kanserdir. Kansere bağlı ölümlerde 5. Sırada yer almaktadır. Her 8 kadından 1’i yaşam süresi boyunca meme kanserine yakalanmaktadır. Yine de meme kanseri erken tanı konulabilen ve önlenebilir kanserler arasında yer almaktadır.

Meme kanserinden korunabilir miyim?

Meme kanserinden korunmanın en etkin yolu erken tanıdır. WHO (Dünya Sağlık Örgütü), meme kanseri için korunma ve tarama programlarını teşvik etmektedir. Meme kanserinin erken tanısı iki şekilde yapılmaktadır;

• Toplumda meme kanserinin erken dönem bulguları hakkında farkındalık yaratarak erken tanı oranlarını artırmak,
• Herhangi bir şikayeti olmayan topluluklarda sistemik olarak görüntüleme yöntemlerinin kullanılarak erken tanıya imkan sağlamak.

Bu bağlamda ülkemizde 40 yaş ve üzerindeki her kadına yılda bir mamografi ve meme muayenesi önerilmektedir.

 

Kimler meme kanseri açısından risklidir?

Meme kanseri açısından riski artıran nedenler değiştirilebilenler ve değiştirilemeyenler olarak iki gruba ayrılır. Değiştirilebilen nedenler ortadan kaldırılarak meme kanseri riski azaltılabilir ancak değiştirilemeyen nedenlere bağlı risk ömür boyu devam eder.

Değiştirilebilen nedenler;

• Alkol,
• Obezite,
• Sedanter (hareketsiz) yaşam tarzı,
• Çocuk sahibi olmamak,
• Emzirmemek,
• Hormon içeren doğum kontrol yöntemleri (oral kontraseptif, ertesi gün hapı, depo iğneler, implantlar, hormonlu spiral vb.),
• Menopoz sonrası hormon tedavisi,

Değiştirilemeyen nedenler;

• Kadın cinsiyet,
• Yaş (55 yaş ve üzeri olmak),
• Genetik miras (başta BRCA mutasyonları olmak üzere gen mutasyonu taşıyıcısı olmak),
• Ailede meme kanseri öyküsü (1. derece akrabasında meme kanseri olması riski 2 kat artırır),
• Meme kanseri öyküsü (bir memesinde kanser öyküsü olan hastalar diğer memede kanser gelişimi açısından risklidirler),
• Beyaz ırktan olmak,
• Uzun boy,
• Yoğun meme dokusu,
• Memenin bazı iyi huylu hastalıkları (atipili olanlar ve insitu kanserler),
• Erken menstruasyon (12 yaşından önce adet görmek),
• Geç menopoz (55 yaşından sonra menopoza girmek),
• Göğüs bölgesine ışın tedavisi gören hastalar.

 

Mememde kitle hissettim, ne yapmalıyım?

Meme kanserinin erken tanısında tarama testleri kadar muayene de önemlidir. Tüm kadınlar en az ayda bir olmak üzere tercihen adet ortası dönemde meme muayenesini yapmalıdır.

Muayene esnasında uyarıcı olabilecek bulgular;

• Memede ele gelen ağrısız kitleler,
• Ciltte renk değişikliği,
• Meme başında çökme,
• Memede asimetri,
• Meme başından akıntı gelmesi (özellikle tek memeden, kendiliğin gelen kanlı akıntı),
• Koltuk altında ağrısız şişlik hissedilmesi.

Muayene esnasında bu bulgulardan birinden şüphelenilmesi durumunda acilen doktorunuza başvurunuz.

 

Meme kanseri tanısı nasıl konur?

Hasta doktora şikayeti olduğu zaman veya tarama testini göstermek amacıyla başvurabilir. Bundan sonra doktorunuz sizinle şikayetlerinizle ilgili ve risk oluşturan durumları ortaya koymak üzere detaylı bir görüşme yapacaktır. Daha sonra meme muayeneniz yapılır ve varsa mevcut testler incelenir yoksa uygun olan testler yapılır (mamografi, meme ultrasonu, meme MRI). Testlerin her birinin kendine göre üstün yönleri vardır. Hiçbiri diğerinin yerini almaz. Bu yüzden doktorunuz bunlardan herhangi birini veya birden fazlasını isteyebilir.

Memede kanser şüpheli kitle saptandıktan sonraki aşama biyopsi ile kanser tanısının kesinleştirilmesidir. Bunun için kitleden genellikle ultrasonografi eşliğinde kalın iğne ile parça alınır ve patolojik incelemeye gönderilir. Bazı durumlarda bu işlemin ameliyat ile yapılması gerekebilir.

Patoloji ile tanı konulduktan sonra hastalığın başka organlara yayılımını saptamak için bir takım testler yapılmaktadır (röntgen, ultrason, pet/ct taraması gibi).

Bundan sonraki aşamada tedavinizin ne şekilde sürdürüleceği ile ilgili uzman doktorunuz size gerekli bilgileri verecek ve planlamayı yapacaktır.

 

Meme ameliyatı nedir?

Meme ameliyatları kitlenin yerleşimine ve hastalığın evresine göre çeşitlilik göstermektedir. Buna ek olarak hastanın mevcut tedavi şekillerinden hangisini daha iyi tolere edebileceği ve ameliyat sonrası tedavilere nasıl uyum göstereceği de ameliyat şeklinin seçiminde etkili olmaktadır.

Meme taramalarının artması sonucunda meme kanserinin saptanma yaşı gün geçtikçe azalmaktadır. Bu hastalıkta öncelik hastalığın tam kontrolünün sağlanması ve hastaya mevcut şartlarda en uzun ve hastalıksız yaşam süresinin sunulmasıdır. Ancak hastaların estetik kaygıları da yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir.

 

Meme ameliyatı sonrası süreçte beni neler bekliyor?

Meme kanserinde ana tedavi ameliyat olmakla birlikte tamamlayıcı tedavilerin yokluğunda hastalığın tam kontrolü mümkün olamamaktadır. Bu nedenle meme kanseri tedavisinde genel cerrahi dışında medikal onkolog, radyasyon onkolojisi, radyoloji uzmanı, nükleer tıp uzmanı da görev almaktadır.

Ameliyat sonrası tümörde yapılan incelemeler ve hastalığın evrelenmesi sonucunda hastalar kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi, akıllı ilaç tedavisinden bir veya birkaçını eş zamanlı alabilirler.

Ameliyat sonrası kontroller sıklığı zamanla azalacak şekilde sürdürülür.

 

Erkeklerde meme kanseri olur mu?

Daha az sıklıkta olmakla birlikte erkeklerde de meme kanseri görülmektedir. Özellikle BRCA gen mutasyonu olan bireyler yüksek risk altındadırlar.

 

Önleyici (profilaktik) meme ameliyatı olmak istiyorum ne yapmalıyım?

Meme kanseri tedavisinde rutin önleyici meme ameliyatı uygulaması yoktur. Yalnızca çok özel durumlarda doktorunuz size bu seçeneği sunacaktır.

 

Ben meme kanseri oldum, kızım da olur mu?

Aşağıdaki durumlarda hastalara genetik danışmanlık önerilmektedir;

• Ailenizde takip eden üç kuşakta ya da en az üç kişide meme kanseri varsa,
• Eğer menopoz öncesi dönemde meme kanserine yakalanmışsanız,
• Meme kanseri ile birlikte yumurtalık kanserine de yakalanmışsanız,
• Her iki memenizde de kanser geliştiyse,
• Ailenizde erkek bireylerde de meme kanseri mevcutsa,

 

Meme kanseri ile savaşta en önemli şey nedir?

Meme kanseriyle savaşta en önemli şey erken tanıdır.