Menenjit Nedir?
Yazar Yaşar Hüseyin Onganlar • Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Doktoru • 25 Mart 2019 • Yorumlar:
Bebek ve çocuklarda menenjit nedir? Nasıl anlaşılır?
Menenjit beyin ve omuriliği çevreleyen zarların iltihabıdır. Menenjit, genellikle bir virüs (aseptik menenjit) veya vücudun başka bir yerindeki bir enfeksiyondan kan dolaşımından geçen bakterilerden kaynaklanır. Nadiren mantar enfeksiyonu da menenjite neden olabilir, ancak bu çok daha az yaygındır. 2 veya 3 aylık bebekleri etkileyen menenjit, yenidoğan menenjiti olarak adlandırılır. Viral veya bakteriyel olsun, çok ciddi olabilir ve tedavideki herhangi bir gecikme bebeklerde sağırlık, zihinsel engel ve ölüm riski altında bırakabilir. Daha büyük bebeklerde ve çocuklarda, bakteriyel menenjitten daha yaygın olan viral menenjit tipik olarak daha hafiftir ve genellikle 10 gün içinde kendiliğinden geçer. Çocuklarda menenjite neden olan birçok virüs vardır, ancak en çok enterovirüsler olarak bilinen gruptandır – örneğin, coxsackie, el, ayak ve ağız hastalığını yapan virüs, menenjite yol açabilecek bir enterovirüstür. Kabakulak, herpes simpleks virüsleri ve grip gibi diğer viral enfeksiyonlar da menenjite neden olabilir. Bakteriyel menenjit ise hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve çok ciddi bir hastalıktır. Bakteriyel menenjitli çocukların çoğu uzun vadede komplikasyon olmadan iyileşir, ancak bakteriyel menenjit sağırlığa, körlüğe, gelişimsel gecikmelere, konuşma kaybına, kas problemlerine, böbrek yetmezliğine, nöbetlere ve hatta ölüme neden olabilir.
Çocuğunuzun ateşi varsa, menenjit geçirme riski nedir?
Zayıf, ama menenjit olabileceğinden şüpheleniyorsanız, doktorunuza derhal kontrol ettirin. Yaşları 16 ile 21 arasında olan ergenler ve bebekler en yüksek menenjit geçirme riskine sahiptir, ancak herkes olabilir.
Menenjit Belirtileri Nelerdir?
Burada bunu yazmak gerçekten kolay değil, çünkü menenjit belirtileri herkes için her zaman aynı değildir ve belirli bir sırada görünmezler. Yüksek ateş, ense sertliği ( muayene bulgusudur) ve şiddetli baş ağrısı, en belirgin belirtileridir.
Diğer menenjit belirtileri şunlardır:
- Işığa duyarlılık
- Kusma
- Mide bulantısı
- Uykuya eğilim
- Deri döküntüsü
Bebeğinizde menenjit varsa, bu semptomların bazılarını fark edebilirsiniz. Bununla beraber hiçbir semptom farkedemeyebilirsiniz.
Bebeğiniz ayrıca sürekli ağlıyor olabilir ve şişkin bir bıngıldağa (fontanele) sahip olabilir (kafasındaki yumuşak nokta).
Çocuğunuzun menenjiti olabileceği konusunda herhangi bir şüpheniz varsa, derhal doktorunuzu arayın. Erken tedavi çok önemlidir.
Menenjit Tanısı Nasıl Konulur?
Doktorunuz menenjitten şüpheleniyorsa, omurilikden sıvı olmak ister ve bunu da lomber ponksiyon ile yapar. Bazı durumlarda, bir doktor bir ponksiyon yapmadan önce, başka problemleri ekarte etmek ve lomber ponksiyonu yapmanın güvenli olduğundan emin olmak için tomografi taraması isteyecektir.
Bu işlem genellikle acı verici olmaktan daha çok rahatsız edici bir durumdur. Çocuğunuz cenin pozisyonunda yatırılarak, test için sabit tutulmalıdır. Doktor işlem sırasında rahatsızlığı azaltmak için lokal anestezi uygulayabilir. Ardından omurlar arasındaki boşluğa test için küçük bir iğneyi omurilik sıvısı çekmek için yerleştirir. (Doğum sırasında epidural geçirdiyseniz, bu işlemi biliyorsunuz.) İşlem yaklaşık 5 ila 10 dakika sürer.Kan ve idrar örnekleri de alınacaktır. Doktor muhtemelen omurilik sıvısının ilk analizinden sonra bir veya iki saat içinde biraz bilgi sahibi olacaktır. Daha ileri analizler, çocuğunuzda menenjit olup olmadığını ve eğer öyleyse, bunun bir virüs veya bakteri kaynaklı olup olmadığını (ve hangi bakterileri) kesin olarak belirleyecektir. Tanının kesinleşmesi 72 saati bulabilir. Ancak genellikle 24 ila 48 saat içinde ön haberler vardır.
Bakteriyel Menenjit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çocuk çok hasta ise, doktor muhtemelen test sonuçlarını beklemeyecektir.
Tedavide geniş kapsamlı antibiyotik ve çocuğun genel durumunu destekleyici destek tedavisi yapılacaktır. Derhal tedaviye başlayacak ve testler bakteri belirtisi göstermediği sürece devam edecektir, bu da menenjit olması durumunda büyük olasılıkla bir virüs kaynaklı olduğu anlamına gelir.
Viral Menenjit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Viral menenjit ise, çocuğunuzun bağışıklık sistemi, muhtemelen virüsleri yenecek kadar güçlüdür. Yinede yatırılarak tedavisinin yapılması gereklidir.
Korunma İçin
Enfeksiyon hastalıklarından genel korunma yöntemleri yani hijyen kurallarına uyulması
Menenjit olma olasılığı tamamen önelenebilir mi? Tamamen değil ama risk azaltılabilir. Yapabileceğiniz en önemli şey çocuğunuzun aşılanmasıdır. Çocuk felci, kızamık, kabakulak, suçiçeği (su çiçeği) ve influenza aşılarının tümü, viral menenjit formlarına karşı korumaya yardımcı olur. Ek olarak, bir zamanlar ortak suçlu Haemophilus influenza tip B veya Hib’e karşı aşı olduğundan emin olun. Aşılamalar ile çocukluk çağı menenjitinin insidansını keskin bir şekilde azaltmıştır. Meningokok aşısı adı verilen bir başka aşı da, günümüzde ölümcül ciddi bakteriyel menenjit etkenlerinden birine karşı koruyuculuk sağlamaktadır. Pnömokok bakterilerinin neden olduğu günümüzde en yaygın ve ölümcül menenjit türlerinden birini önlemek için de Pnömokok aşısı rutin olarak verilmektedir.