Menisküs nedir? Menisküsler ne işe yarar?

Menisküs, diz ekleminde yer alan kıkırdak dokudan oluşmuş bir yapıdır. Kaval ve uyluk kemiğinin

birleştiği yerde bulunur. Menisküs dokusunun şekli yukarı dönük hilal ayı biçimindedir. Biri iç diğeri

dış olmak üzere dizde iki tane menisküs bulunur.  Bu iki kemiğin hareket esnasında birbiriyle

sürtünerek aşınmasını önler. Menisküslerin şok emici, yük azaltıcı etkisi vardır. Dize binen  yükün

%50si menisküslere iletilir ve dizin bükülmesi esnasında artar. Menisküs yırtığı nedeniyle

menisküslerin %15-30 unun çıkarılması temas basıncını %350 oranında artırmaktadır. Menisküs yırtığı ameliyatı olmuş bir dizin şok emici etkisi %30 oranında azalmaktadır. 

Menisküs yırtığı nedir? Menisküs yırtığı nasıl oluşur?

Menisküs yaralanmaları yaygındır.Meniskülerdeki yaralanmalar eklem kıkıdağında bozukluk ve

kireçlenme riskini artırarak dizin ağırlık kontak alanını azaltır. 

Akut travma ya da aşamalı yıpranmanın bir sonucu olabilir. Akut menisküs yırtıklarının en sık

yaralanma şekli ayak tabanları yerdeyken ani ya da kuvvetli bir dönme hareketidir.  Koşma ve

sıçramaya bağlı olarak uzun vadede aşamalı olarak olan küçük küçük travmalara bağlı olarak da

menisküs yırtığı gelişebilir. Yaşa bağlı menisküsler esnekliklerini kaybederek dejenere olurlar ve ileri

yaşlardaki bireylerde basit bir çömelme hareketinde bile menisküs yırtıkları oluşabilir. 

Hasta tipik olarak akut bir  yaralanmadan sonra diz içinde sıvı ya da kan birikmesine bağlı olarak yavaş

bir şişme ile başlayan, yük bindirme ve dönme manevraları ile ağrı ve bazen dizde klik sesi tarif eder.

Hastalar batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak hasta

ağrıyı dizin iç ya da dış kısmında hissedebilir.  Dizde kilitlenme, kova sapı yırtık olarak tanımlanan

menisküs yırtığının belirtisidir. Yaralanma şiddetli ise menisküs yırtığına diz yan bağ ve çapraz bağ

yırtıkları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde boşalma olabilir yani hasta yürürken dizini kilitleyemez

ve  birden bükülme olur.

Menisküs yırtıklarının tanısı nasıl konulur?

Öncelikli olarak doktor tarafından hastalığın öyküsü alınır. Öyküde; hastalığın başlangıcı, bulguların

özellikleri, şiddeti, lokalizasyonu, yayılımı, zamanla ilişkisi, hastanın şikayetini artıran ve azaltan

faktörler hakkında bilgi edilinir. Sonrasında doktorun ayrıntılılı fizik muayenesi gelir. Fizik

muayenenin ayırt edici bulguları diz ekleminin iç ve dış kısmında hassasiyet vardır. Ayrıca menisküs

yırıtığına spesifik bazı fizik muayene manevraları pozitifdir. Çoğunlukla öykü ve fizik muayene ile

menisküs yırtığı tanısı koyulur. MR, menisküs yırtığı tanısını doğrulamada ilk tercih edilecek olan

görüntüleme yöntemidir. 

Menisküs Yırtığı Tedavisi

Menisküs yırtığının tedavileri buz, ilaç tedavisi, yük taşıma aktivitesinin azaltılması, dizlik ve

güçlendirmeyi içeren rehabilitasyon programıdır. Ek tedaviler iyileşme potansiyeli ile hastanın

hedeflerine bağlıdır. Basit yırtıklar kompleks yırtıklara göre daha fazla iyileşme potansiyeline sahiptir.

Menisküsün dış bölgesindeki yırtıklar santral yerleşimli yırtıklara göre daha fazla iyileşme

meylindedir. Genç bireyler artroskopik menisküs yırıtığı onarım işlemlerine yatkın olabilir. Daha yaşlı

hastalarda,menisküs yırtığı tedavisinde eğer mekanik problem yoksa, bulguların iyileşmesi için 3-6

haftalık istirahat periyodu ve rehabilitasyona izin vermek yerindedir. Eğer hastanın fonksiyon

kısıtlanması devam ediyorsa, sürekli mekanik bulguları varsa ya da tekrarlayan ağrı ve şişlik

dönemlieri oluşuyorsa, cerrahi girişimin düşünülmesi için ortopedi görüşü gereklidir.