Menopoz ve Perimenopoz nedir?
Yazar Feranek Gülsoy • Akupunktur Uzmanı • 9 Şubat 2018 • Yorumlar:
Menopoz: kadın hayatının doğal bir bölümüdür. Düzenli mentrasiyonun sona ermesinden yaklaşık 1 sene sonra menopoz dönemi başlar. Menopoz‘ un ortalama yaşı batı ülkelerinde 51 yaştır, ama 30-60 yaşlar arasında da görülebilir. 30’lu yaşlarda menopoz, erken menopozdur denir. Menopozdan sonra estrojen ve projesteron kanda normal olarak alt seviyededir.
Perimenopoz: Menopoz belirtilerinin ortaya çıkması, menstrasiyonda düzensizlikler, yüksek ve değişik ostrojen seviyesi ve projestron seviyesinde azalmayla karakterize olur. Perimenopoz şikayetlerinin çoğu bu iki hormonun (ostrejen ve projestron) imbalansından kaynaklanır. Kadın vücudunun doğurganlık görevinden geçiş dönemidir, diyebiliriz. Bu döneme ait değişiklikler kaç aydan, kaç seneye kadar sürebilir. Ortaya çıkan şikayetler, vücudun estrojen düşmesine adapte olma çabasından kaynaklanır.
“Çin tıbbı (TCM) teorisine göre, kadın vücudu, hayatın devamı için gereken doğurganlık sorumluluğu, bittiği zaman, kan ve enerjisini kendi hayatını ayakta tutmaya yönelir ve maksimum yararlanma programına geçer. Kan ve enerjinin akışı artık rahime değil, Tao felsefesine göre hayat enerjisinin önemli kaynağı olan böbreklere doğru yön değiştirir. Bu sayede, gereksiz enerji kaybı ortadan kalkarak kadın vücudu ve ruhu annelik görevine odaklanmaktan ziyade, bir nevi, kendi özüne ve özgürlüğüne kavuşmak çabasına girer”.
Bu cümleler ne kadar kulağa hoş gelse de şikayetler rahatsız edici dereceye çıkabilir. Bu dönem, her başka geçiş dönemi gibi zordur. Vücut fizyolojisi (organlar, hücreler arasındaki dengeli etkileşim) bir gecede seneler boyunca alıştığı düzeni yani Estrojenin yüksek seviyesini unutup, yeni döneme adapte olamayacağı için bu adaptasyon ve geçiş sürecinin yarattığı yeni çalkantılar normal karşılanır. Psikolojik durum ve genetiğin bu dönemin hafif veya şiddetli geçirmesinde rolü vardır. Araştırmalara göre stresli ruh haline sahip olan kişilerde şikayetler, sakin kişiliğe sahip olanlara göre daha şiddetlidir (psykolojik faktor), ama genetik faktörü de göz ardı etmemek lazım. Bazı kadınlar bu dönemi problemsiz geçirirken, bazıları rahatsız edici bu şikayetlerden fazlasıyla etkilenirler.
Şikayetlerin türü, sıklığı ve şiddeti; imbalansın derecesini ve tedavi planını belirler.
Menopoz dönemine ait en yaygın şikayetler:
– Sıcak basmalar, gece terlemeleri
– Uyku problemleri, uyuyama, geç uykuya dalma, sık sık uyanma.
– Ruh hali değişiklikleri, kırılgan olmak,
– Rahim’de fibroid yapı, period aralarında leke görme sikl atlama ve period öncesi dönemi şikayetler in de artış (premenstural syndrom)
– Yemek yeme isteğinin fazlalaşması, kilo almak Sindirim sistemi problemleri; gaz, reflü.
– Kalp şikayetleri, aritmi, çarpıntı.
– Saçta azalma, yüz kıllarında fazlalaşma, akne
– Meme kistleri ve hassasiyeti, meme ucundan akıntı gelmesi,
– İdrar yolu enfeksiyonu veya idrarı tutamama.
Menopoz belirtileri tedavisi:
Kadın sağlığında, menopozdan sonra uygulanan Hormon tedavisi (Hormon Replacement therapy) tıpta çok tartışılmıştır. Seneler boyunca araştırmalara rağmen hala bu reçeteyi uygulamakta kuşkular devam ediyor. Hormon tedavisi sıcak basmayı ve kemik erimesini (osteoporosit) önler, kalp hastalığı riskini azaltır, ama öte yandan; meme, yumurtalık ve rahim (uterine) kanser riskini de arttırır. Bu risklerinden dolayı ilk tercih halinden çıkıyor.
Tao Felsefesine göre Qi dediğimiz hayat enerjisi vücudumuzda cereyan da, bu enerjiyi meredian adı verilen kanallarda (12 organa ait 12 meredian) hareket eder. Bu kanallar aynı zamanda birbirleriyle de bağlantıdadırlar.
Qi akışında herhangi bir problem veya Qi de azalma, şikayetlerin ana sebebidir. Lazer Akupunktur Menopoz’da vücudun yeni enerji değişiklikleri’ni tespit ederek yeni dengeyi kurmakta ve enerji akışını sağlamakla vücuda yardımcı olur. Bu felsefeye göre, böbreğin enerjisi Menopozda azaldığı için; sıcak basmalar, gece terlemeleri ve çarpıntı ortaya çıkar. Karaciğer enerjisi akışında sorun olunca; ruh hali değişkenlikleri, depresyon, baş ağrısı ve uykusuzluk eklenebilir.
Şikayetlerin türü ve sıklığına göre her hastaya özgü tedavi planı seçilir. Akupunktur kulak ve vücut üzerinde mevcut olan seçilmiş özel noktaları uyararak bir takım biokimyasal ve fizyolojik işlevlerin başlatılmasına neden olur ve bu sayede beyin in değişik bölgelerinde, değişik organlarda (seçilen noktalara göre) enerji harekete geçer ve sorunlar yavaş yavaş ortadan kalkar.
Akupunktur uygulamasını hastaların çoğu rahatlatıcı bulurlar. Bir çok hasta seanslarda (vücut akupunkturu) tedavi süresince uyur. Tedavi süresi ve sayısı kişiden kişiye hafif değişiklikler gösterebilir. Genelde tedavi süresi 30 dk sürer. Haftada 2 seans şeklinde 10 seans çoğu zaman yeterli olur ve sonra koruma programı olarak ayda 1, aralar gittikçe uzar ve senede 1 kur genelde durumun stabil kalmasını ve şikayetlerin geri dönmemesini sağlar. Şikayetler de azalma çoğu zaman ilk 5-6 seans sonrası başlar ve tedavi kuru bittikten1 ay sonrasına kadar % 80 civarında hafifler ve bazen yok olur. Sıcak basmaların sıklığı ve şiddeti baya azalır .
Araştırmalar meme kanseri takibinde tamoxifen kullanan kişilerde , sıcak basma tedavisinde de etkili olduğunu göstermiştir. Akupunktur – hypothalamus – hipfiz- yumurtalık dengesini sağlayarak hormonal balansı düzenler. 2008 The North American Menopause Society. Lazer Akupunktur tedavisinden yararlanmak isteyen kişilerde hormon tedavisine başlanmış sa alınan hormon azaltılarak kesilir. Aynı dönemde akupunktur tedavisine başlanabilir. Bu şekilde şikayetlerin geri dönme riski minimuma iner .
Menopoz dönemininde zorluk çeken kişiler bu hususlara dikkat etmeliler:
Rahat ve zevk aldığınız bir iş seçmelisiniz.
– Her gün 30 dk. Tempolu yürüyüş yapmalısınız,bu hem kalp sağlığınız, hem de kemik erimesini önlemekte etkili.
– Yeterli miktarda uyumalısınız.
– Derinden relax olmaya çalışmalısınız, meditasyon ve yoga size bu konuda yardımcı olabilir, Laser akupunktur, enerji akışını düzenleyerek sizi bu hedefe daha hızlı ulaştırır.
– Süt ürünleri, kırmızı et, alkol, şeker, baharatlı yiyecekler, kafein ve sigara (nikotin), sıcak basmayı ve ruh halinde ani değişimleri tetikler.
– Diyetinizde Meyve, Yeşillikler ve beyaz ete (balık, tavuk, hindi) ağırlık vermelisiniz.
Akupunktur tedavisinin hormon tedavisine üstünlükleri :
– Sıcak basma ve gece terlemede şikayetin sıklığı ve şiddetinde daha hızlı bir düşüş yaşanması. (hormon tedavisi ile kıyaslama yapılırsa)
– Ruh hali değişikliklerine ve depresyona büyük ölçüde etkili olması.
– Yan etkisinin olmaması.
– Bazı araştırmalarda kemik dansitesinde atış tespit edilmiştir (% 15- 20). (International Federation of Gynecology and Obstetics Published by Elsevier inc 2002)