Menopozda Cinsellik

Kadınlarda yumurtalık fonksiyonları bittikten sonra, yani âdet görmedikleri altı aylık süreçten itibaren ‘menopoz dönemi’ başlar ve tüm kadınların hayatlarının yaklaşık üçte biri menopoz döneminde geçer. Kadınların menopoza girme süreçlerinin 8 ila 10 yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Bir kadının hayatında bu kadar uzun süre alan menopoz sırasında bazı değişimler olması da normaldir.Kadınlar daha iyi bir sağlık stratejisi benimseyerek yaşamlarının bu yeni aşamasında hormonal değişiklikler için kendilerini hazırlayabilirler.Bu dönem birçok kadında çok hissettirmeden geçerken, bir kısmında da sıcak basması, terlemeler, uyku sorunları gibi sıkıntılar gösterir. Bazen de bu değişiklikler daha yoğun görüldüğü için depresyon, uyksuzluk sinirlilik yaşanabilir.

Menopozda cinsel sorun ve şikayetlerin sebebi nedir?

Vajenin menopoz öncesi mevcut elastikiyetinin kaybolması ve menopoz sonrası artan vajinal atrofi, üriner enfeksiyonların ve idrar kaçırma şikâyeti ile birlikte cinsel sorun ve şikayetlere de sebep olmaktadır. Östrojen etkisinin ortadan kalkması ile vajinal kuruluk, ilişki sırasında ağrı ve yanma şikâyetleri ortaya çıkar. Bu hormonun eksikliği, vagina duvarlarının belirgin olarak incelmesine ve kurumasına yol açar. Bu arada vagina duvarlarının incelmesi ve kurumasının yol açtığı bir diğer olay da, vagina iltihaplarının artışıdır.Yaşlanmanın getirdiği kalp-damar sistemi değişiklikleri de cinsel fizyolojiyi olumsuz yönde etkileyen bir diğer önemli faktördür.Üreme kapasitesinin ortadan kalkması menopoz sonrasında seks yaşamının da olmaması anlamına gelmemelidir. Aksine menopoz çiftlerin hamilelik korkusu olmadan cinsel ilişkiye girebilecekleri bir dönemdir

Menopozda en sık görülen cinsel şikayetler nedir?

Menopozal dönemde görülen başlıca seksüel sağlık problemleri,seksüel ilgide azalma,uyarılma,lubrikasyon ve orgazmda azalma ve seksüel ağrıda artma olmaktadır.Bunların tümü birden bayanlarda stres kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Menopoz dönemindeki kadınlarda cinsel temasın ve/veya orgasmın ağrılı oluşu başta gelen şikayetler arasındadır.

Fizyolojik değişikliklerin sonucu olarak cinsel ilişki ile vagina iltihaplanmalarının, sistitlerin, vagina duvarlarının zedelenmelerinin arttığı da bilinen gerçekler arasındadır.

Menopozda cinsel isteksizlik şikayetlerin tedavisi nasıl yapılır?

Yaşlanmayla birlikte oluşan psikolojik ve fizyolojik değişikliklerin seksüel fonksiyona önemli etkileri olmaktadır.Kadınlardaki seksüel disfonksiyonun karmaşıklığı erkeklerden farklıdır.Bunun için yapılan uygulamalar da erkekler gibi olmamaktadır.Bir kadının seksüel uyarıya karşı motivasyon ve yanıt verme yeteneği partneriye olan duygusal durumuna çok bağlıdır.

Seksüel disfonksiyonu olan postmenopozal kadınlarda probleme yönelim,geri dönüşümü olabilen,daha az invaziv ve daha az masraflı klinik tedavi stratejileriyle olmalıdır.Seksüel terapi,vaginal kayganlaştırıcı lubrikanlar,yaşam tarzında yapılacak değişiklikler ve pelvik taban egsersizleri bunların başında gelmektedir.Sorunun tanısı,risk,fayda,beklentiler ve maliyete göre hormonal tedavi,vasoaktif ajanlar,dopamin agonistleri,topikal steroidler,antibiyotikler ve analjezik ajanlar kullanılabilir.İkinci basamak tedavi olarak hasta tercihi ve daha önce uygulanan tedavilere verdiği yanıta göre cerrahi yöntemler uygulanabilmektedir.

Menopoz kesinlikle yaşlılık değil, üremenin sonlanmasıdır. Menopozda mutlaka hormon kullanılmalıdır. İdrar yanması, ağrılı cinsel ilişki menopoz problemidir ve hormon tedavileriyle mükemmel sonuçlar elde edilebilmektedir.

Gerektiğinde multidisipliner yaklaşımlar uygun olabilmektedir.Seksüel sağlığın doğru sorgulanması,psikiyatri konsültasyonu ile birlikte öykü,fizik muayene ve laboratuar testlerini de gerektirebilmektedir.Detaylı psikolojik,sosyal ve tıbbi öyküyle birlikte fizik muayenesi yapılmalıdır.Tanıya yönelik olarak fizik tedavi,psikolojik değerlendirme,hormon tedavisi ve seksüel aletler kullanılabilmektedir.Serotonin agonistleri gibi santral sinir sistemi üzerinden etki eden yöntemlerin yanında bölge damarlarında genişleme yapan lokal kremlerle periferik etki de sağlanabilmektedir.