MEVSİMSEL
Yazar Şenay Çelikbaş • 9 Ocak 2019 • Yorumlar:
MEVSİMSEL
Kış Depresyonu (Mevsimsel Afektif Bozukluk/ Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu); sonbahar ve kış mevsimlerinde ortaya çıkan faaliyetlere karşı ilginin azaldığı, duygu-düşünce ve davranışların olumsuz etkilendiği bir rahatsızlıktır. İlkbahar mevsiminin gelmesiyle birlikte kaybolmaya başlar. Ülkemizde, yapılan araştırmalar sonucunda, görülme sıklığının %4 ile %8 arasında değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir.
Nedenleri:
- Güneş ışığının azlığı,
- Gündüzlerin kısalığı,
- İnsanların kapalı alanlarda uzun süre kalması,
- Biyolojik etkenler (Uyku ve enerji düzeylerimizle bağlantılı olan serotonin ve melatonin hormonlarının salgılanma durumları. Güneş ışığı arttığında serotonin hormonu da artar ve kişiye mutluluk, canlılık verir. Fakat bu mevsimlerde gündüzler kısaldığı için serotonin seviyesi düşer. Melatonin hormonu karanlıkta artar ve bu yüksek seviyedeki melatonin kişide uyku hali ve yorgunluk oluşturur. )
Çalışanların, bu enerji ve motivasyon seviyelerindeki azalma ve bunun yanında depresif belirtiler göstermeleri; iş performanslarında düşüş veya iş kayıplarına sebep olabilmektedir.
Mevsimsel depresyon yalnızca insanlarda görülen bir durum değildir, her canlı yeni bir mevsime geçerken bazı fiziksel ve ruhsal değişimler yaşayabilir. Hatta bazı hayvanlar bu durgun dönemlerde kış uykusuna yatar.
Genellikle sonbahar ve kış aylarında görülen belirtiler;
- Üzüntülü ruh hali,
- Kaygı
- Suçluluk duygusu
- Normalde yapmaktan hoşlandıkları şeylere karşı istek duymama
- İştahta değişim,
- Uyku düzeninin bozulması
- Vücutta enerji kaybı, tembellik
- Cinsel isteksizlik,
- Değersizlik duygusu,
- Konsantrasyonun düşmesi,
- Sosyal hayattan uzaklaşma durumu
Mevsimsel depresyon için alınabilecek önlemler:
- Geceleri erken yatıp, sabah erken kalkmak (Bu güneş ışığından daha çok faydalanmanızı sağlayacaktır.)
- Düzenli spor yapmak
- Açık havada yürümek
- Öğle molalarını gün ışığından faydalanmak için yürüyüşler yaparak geçirmek
- Bol vitaminli besinler tüketmek
- Akşam saatlerinde güneş ışığı renginde olan ampuller (gün ışığı ampulleri) kullanmak
Tedavi:
Mevsimsel depresyon belirtileri gözlendiğinde bir psikiyatrist veya psikolog desteğine başvurmak gerekir.