Mevsimsel Depresyon

Depresyon biliş, motivasyon ve davranışı bozan işlevsiz düşünce ve duygularla karakterize olmuş, alt gruplara ayrılan bir bozukluktur. Tüm alt gruplarıyla birlikte ortak gösterilen özellikler üzgün, boş ya da çabuk kızan bir duygudurumun varlığına bedensel ve bilişsel değişikliklerin eşlik etmesi ve bu durum dolayısıyla bireyin işlevselliğinin büyük ölçüde etkilenmesidir.

Mevsimlerin bireyler üzerinde hem psikolojik hem de fizyolojik etkileri bulunur. Mevsimler ve afektif bozukluklar arasındaki ilişkileri değerlendirdiğimizde, sonbahar ve kış mevsiminin insan psikolojisi üzerinde olumsuz etkileri olduğu değerlendirilir. Bu durum, İskandinav ülkeleri gibi kış mevsimi şartlarının ağır ve uzun süreli olduğu bölgelerde daha belirgin olarak yaşanabilir. Mevsimsel örüntü gösteren depresyonda, depresyon döneminin başlaması ile yılın belirli zamanı arasında düzenli olarak zamansal bir ilişki olur. Çoğu olguda bu dönemler sonbahar-kış aylarında başlar ve ilkbaharda yatışır. Mevsimsellik belirleyicisi, yineleyen’de yeğin depresyon dönemleri örüntüsü için kullanılabilir.

Mevsimsel örüntü gösteren depresyondaki bireylerde;

• Çökkün duygudurum,

• Neredeyse bütün etkinliklere karşı ilgide belirgin azalma ya da bunlardan zevk almama,

• Daha çok karbonhidratlı yiyeceklere yönelerek kilo alma,

• Neredeyse her gün uykusuzluk çekme veya aşırı uyuma,

• Bitkinlik ve enerji düşüklüğü,

• Değersizlik ve suçluluk duyguları,

• Konsantrasyon problemleri,

• Sinirlilik,

• Karamsarlık semptomları görülmektedir.

Mevsimsel ilişkili, örneğin her kış işsiz kalma gibi ruhsal/toplumsal tetikleyiciler mevsimsel örüntü gösteren depresyon içerisinde değerlendirilmezken, mevsimsel örüntü gösteren depresyonda yılın belirli bir zamanında tam yatışma olmalıdır. Son iki yıl içerisinde mevsimsel ilişki gösteren en az iki depresyon dönemi yaşanmış olmalı ve bu iki yıl içerisinde mevsimsel olmayan dönemler ortaya çıkmamalıdır.

Yapılan çalışmalarla mevsimsel depresyonun sebepleri konusunda görüş ayrılıkları yaşansa da; kalıtım, stres, ve biyokimyasal maddelerin rol oynadığı ileri sürülmektedir. Bunun yanı sıra, D vitamini ve depresyon arasındaki ilişkinin incelendiği bazı çalışmalarda, kış aylarında güneş ışığının daha az olmasından kaynaklı semptomların ortaya çıktığı da tartışılan konular arasında.