MİDE RAHATSIZLIKLARINDA BESLENME

Mide rahatsızlıkları arasında en sık görülenler ; reflü, gastrit ve ülserdir.

Üç hastalıkta da risk faktörleri;

• Yanlış beslenme

• Hızlı yemek yeme

• Stres

• Sigara, alkol kullanımı

• Şişmanlık

Mide hastalıklarının çeşidine göre beslenme tedavisi de farklılık göstermektedir.

REFLÜ : mide içeriğinin özafagus kanalına yani yemek borusuna doğru çıkmasına denir. Yanma, tahriş, göğüs ağrısı ve yutma güçlüğü ile karakterize bir hastalıktır.

Beslenme tedavisi:

• Mide bölgesini sıkan kemer veya korse tarzı kıyafetler kullanılmamalıdır.

• Kilo fazlalığı varsa vermek, mide bölgesindeki yağlanmayı azaltıp midenin sıkışıklığını azaltmasından dolayı reflünün azalmasını sağlamaktadır.

• Yemekten sonra en az 3 – 4 saat yatılmamalı, dik pozisyonda oturulmalıdır.

• Reflülü hastaların yastık yüksekliği 20 – 25 cm olmalıdır.

• Sigara içmek özafagus hareketliliğini olumsuz etkilediği için içilmemelidir.

• Özafagusun alt kapağının basıncının azalmasını önlemek için proteinin biraz arttırılması, yağ ve yağlı besinler , koyu çay, çikolata, nane ve soğan gibi besinler azaltılmalıdır.

• Özafagus hassasiyetini azaltmak ve mide asidinin uyarılmasını önlemek için, acı baharatlar, karbonatlı içecekler, domates, turunçgiller, kahve, alkol, çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketilmemelidir.

• Sık aralıklarla beslenilmeli, öğünlerin içeriği yoğun olmamalı, midenin fazla dolması engellenmelidir.

• Asitli ve gazlı içecekler kullanılmamalıdır.

• Yemekle beraber sıvı alınmamalı, sıvı alımı öğün aralarında yapılmalıdır.

GASTRİT : mide duvarının iltihabıdır. Midede şişkinlik, basınç, bulantı ve kusma sıklıkla görülür.

Beslenme tedavisi :

• Yemekler çok sıcak ve soğuk olmamalıdır.

• Yemekler yavaş yenmeli, iyi çiğnenmelidir.

• Mideyi uyarmayan, tahriş etmeyen besinler tercih edilmelidir. Bu besinler kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Örneğin; bazı gastrit hastaları çiğ soğana hassasiyet geliştirirken bazıları ise hiç etkilenmemektedir.

• Az posalı besinler tercih edilerek midenin yorulmaması sağlanmalıdır.

• Öğün sayısı arttırılarak midenin birden dolması engellenmelidir.

• Aç kalmak mide asidini arttıracağı için sık aralıklarla beslenilmeli, uzun süre aç kalınmamalıdır. Yemek araları 2 saatten fazla olmamalıdır.

• C vitamininin gastrit tedavisinde etkin bir rolü vardır. O yüzden her öğün C vitamini içeren taze sebze ve meyvelerden mutlaka tüketilmelidir veya hergün 100 – 200 mg C vitamini takviyesi alınmalıdır.

• Asitli ve gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır.

• Fazla acılı ve baharatlı besinler tüketilmemelidir.

• Sütün mideyi nötralize etme etkisi vardır. Ara öğünlerde 1 ÇB sütle mide rahatlaması sağlanabilir.

• Mayalı hamurişleri gastritli kişilerde rahatsızlıkları arttırıcı etki yaratabilir, uzak durulmalıdır.

• Meyvelerin kabukları soyulmalıdır.

• Kızartmave kavurma yöntemi kullanılmamalıdır. Yemekler haşlama, fırında az yağlı pişirme, buğulama yöntemleri tercih edilmelidir.

• Mide asit salgısını arttırdığı için çay – kahve tüketimi azaltılmalıdır.

• Mide asidini seyrelttiği için sık aralıklarla az miktarlarda su tüketilmelidir.

ÜLSER : gastrointestinal kanalda herhangi bir yerde oluşan kronik yaradır.

Beslenme tedavisi:

• Sigara ve alkol mide asidini arttırdığı için kesinlikle kullanılmamalıdır.

• Yara iyileşmesini hızlandırmak için diyetin enerji ve besin öğeleri yeterli olmalıdır.

• Yoğunluğu düşük, sık aralıklı 3 ana öğün ve günün kullanıldığı saatler göz önüne alınarak ara öğün saatleri belirlenmelidir.

• Diyetin karbonhidrat içeriği azaltılmamalı fakat basit şekerler tahrişi arttıracağından uzak durulmalıdır.

• Doku onarımını sağlamak için diyetin proteini yeterli miktarda olmalıdır.

• Diyet yağı normal miktarlarda olmalı, tercihen bitkisel yağlar tercih edilmelidir.

• Ülser ilaçlarının kabız yapıcı etkisi olduğu için diyetin posasının yeterli olması gerekmektedir. ( 20 – 30 g / gün )

• Çinkonun yara iyileştirme etkisinden dolayı diyet yeterli çinko içermelidir. ( 12 – 15 mg/gün )

• Serbest radikaller hücre membranına zarar verdiğinden diyet antioksidan vitaminlerden ( A,C,E ) zengin olmalıdır. Bu nedenle her öğün taze sebze meyve tüketilmelidir.

• Süt kullanımı günde 1 – 2 bardak olmalı, yanında başka bir besinle beraber verilmelidir.

• Tuz tüketimi azaltılmalı, konserve, salamura, turşu gibi besinlerden kaçınılmalıdır.

• Acı baharatlardan sakınılmalıdır.

• Çay – kahve tüketimi azaltılmalıdır.

• Uzun süre aç kalınmamalıdır.

• Yemekler ve içecekler çok sıcak tüketilmemelidir.

• Ameliyat olan, kanaması olan, şiddetli ağrısı olan ülser hastalarında kısa süre posasız, sıvı besinlerle beslenme, sonra tolere edebildikleri zaman normal ülser diyetine geçiş yapılmalıdır.