Miyomlar
Miyomlar rahim duvarındaki kas yapısından köken alan iyi huylu tümörlerdir. Miyomlar rahmin içine ya da dışına doğru büyüme gösterebilir. Miyomlar kötü huylu değildir ve yıllar içerisinde kanserleşme ihtimali bulunmamaktadır. Ancak bazen miyomlar ile yine raim kas tabakasından kaynaklanan ve nadir görülen kötü huylu kas tümörlerinin birbirinden ayrımı zor olabilir.
Risk Faktörleri
Miyomların oluş nedenleri bilinmemektedir. Ancak miyomların östrojen ve progesteron gibi kadınlık hormonlarından etkilendiği bilinmektedir. Miyomlar için birçok risk faktörü tanımlanmış olmasına rağmen bu risk faktörleri olmayan bireylerde de miyomlar gelişebilir, ya da tam tersi bu risk faktörlerinin birisinin ya da birkaçının olduğu bireylerde miyom olmayabilir:
-
enrken yaşta adet görmek
-
birtakım genetik varyasyonların varlığı
-
yağlı-karbonhidtarlı diyet
-
gebelik sayısı
Miyomlara bağlı şikayet ve bulgular
Miyomlar boyut olarak milimetrik boyutlardan portakal - greyfurt boyutlarına hatta daha büyük boyutlara ulaşabilmektedir. Miyomların çoğu küçük boyutludur ve ciddi sıkıntılara neden olmaz. Ancak sayı, boyut ve yerleşim yeri değiştikçe birtakım ciddi problemlere neden olabilir. Hasta menopoza girdikten sonra genellikle miyomlara bağlı ağrı ve kanama şikayetleri düzelme eğilimindedir.
Adet kanamasında artış:Miyomlara bağlı hem adet sırasındaki günlük kanama miktarı hem de gün sayısında artış olabilir. Eğer saat başı ya da daha sık ped değiştirmek zorunda kalıyorsanız ya da adet kanaması 7 günden daha fazla sürüyorsa mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Adet kanamaları fazla olan bireyler demir eksikliği anemisi için risk altındadır.
Pelvik ağrı ve baskı hissi: Büyük boyutlu miyomlar ya da rahmin alt bölgelerine, rahim ağzına yakın yerleşimli büyük miyomlarda pelvik ağrı, basınç ve dolgunluk hissi görülebilir. Hatta miyomların boyutu çok büyük olduğunda dışarıdan gebelik varmış gibi görülebilir. Miyomların yerleşim yerine ve boyutuna göre çeşitli semptomlara neden olabilir. Örneğin idrar torbasına baskı yapan büyük bir miyom kişinin sık sık ve az idrar yapmasına neden olabilir. Ya da arkada rektuma baskı yapan büyük bir miyom dışkılama problemine ya da defekasyon sonrası tam boşalamama hissine neden olabilir.
Doğurganlık ve gebelik ile ilgili problemler:Miyomu olan birçok kadın rahat bir şekilde gebe kalabilir ve gebeliğini de sorunsuz bir şekilde devam ettirebilir. Ancak miyomlar rahim iç zarı olan endometriumu baskılıyorsa, endometriyumun şeklini bozuyorsa gebelik ihtimali azalır. Ayrıca benzer şekil ve yerleşime sahip miyomlar oluşan gebeliklerde düşük riskini de artırmaktadır. Çok büyük miyomlar erken doğum ihtimalini artırabileceği gibi doğum sonrası kanamanın fazla olmasına da neden olabilir.
Gebelikte miyomlara ait diğer bir problem de miyomların yaklaşık yarısı gebelik sırasında hızlı büyümektedir. Buna bağlı olarak da gebelikte şiddetli ağrılara neden olabilir, bu da erken doğum sancıları ile karışabilmektedir.
Miyom Tanısının Konması
Miyom tanısı uzman tarafından muayene ve ultrason tetkiki ile konabilmektedir. Zor yerleşimli, çok sayıda ya da cerrahi planlanan hastalarda ise miyom haritalaması yapılması gerekliliğinde Manyetik Rezonans Görüntüleme ile myomların sayı, boyut ve lokalizasyonları belirlenebilir.
Miyomların Tedavisi
Eğer var olan miyomlarınız sizde bir rahatsızlığa neden olmuyorsa tedavisiz izlem yapılabilir. Eğer günlük yaşantınızı etkileyen ve konforunuzu bozan şikayetleriniz varsa ilaç tedavisi ya da cerrahi seçenekleri söz konusu olabilir. En uygun tedavi seçeneğine karar verirken miyomların sayısı, boyutu, yerleşimi, sebep olduğu şikayetlerin şekli ve ciddiyeti ile birlikte kişinin gelecekte çocuk doğurma arzusunun olup olmaması önemlidir.
Tıbbi Tedaviler:
Tedavi genellikle vajinal kanamaların azaltılması, miyom boyutlarının küçültülmesi ya da ağrı kontrolü amacıyla verilmektedir.
Demir desteği: Myomlara bağlı kanama miktarının fazla olması uzun dönemde demir eksikliğine bağlı kansızlık gelişmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle hastalara demir takviyesi önerilebilir.
Non steroid anti inflamatuar ilaçlar (NSAİİ): Ağrı kesici ve ateş düşürücü etkisi olan bu ilaç grubu myomlara bağlı adet kanamalarını ve krampları azaltmak için kullanılır.
Doğum kontrol ilaçları: Ağızdan alınan formu, cilde yapıştırılan patch formu, enjeksiyon formu ve rahim içerisine takılabilen formu bulunan hormonal doğum kontrol yöntemleri adet kanamalarını azaltmak için etkin yöntemlerdir. Bu amaçla en sık kullanılan yöntemler oral kontraseptif haplar ve progesteronlu rahim içi araç sistemleridir. Bu yöntemlerin kullanımı sırasında gebelik mümkün olmamaktadır. Bu tedavilerin kesilmesinin ardından ancak gebe kalınabilir.
Anti-fibrinolitik tedavi: Bu ilaç grubu adet kanamasında pıhtı erimesini engelleyerek pıhtı oluşumu ile kanama miktarını azaltmayı amaçlar. Hormonal yöntemlerin aksine gebelik için engel teşkil etmez. Kanama miktarını azaltırken adet kramplarını da azaltmaktadır.
GnRH Analogları: Tıbbi olarak menopoz durumu yaratılarak östrojen ve progesteronun baskılanması, myom boyutlarının küçülmesi amacı ile kullanılan ilaç grubudur.
Cerrahi Tedaviler:
Miyomektomi: Rahim korunarak, şikayetlere neden olan myomların çıkarılma işlemidir. İleride çocuk sahibi olmayı planlayan hastalarda başvurulması gereken cerrahi seçenek miyomektomidir. Laparoskopik ve robotik sistem gibi minimal invaziv yöntemlerle yapılabileceği gibi açık cerrahi şeklinde de yapılabilmektedir.
Uterin arter embolizasyonu: Girişimsel yöntemlerle rahim damarına tıkayıcı madde verilerek rahmin ve dolayısı ile miyomların kanlanması azaltılarak hem miyomlara bağlı adet kanamasında azalma hem de miyom boyutunda küçülme olması hedeflenmektedir. Rahim kanlanması bozulduğu için ileride çocuk sahibi olmak isteyen hastalar için uygun değildir.
Manyetik rezonans eşliğinde ultrasonografik ablasyon: MR eşliğinde odaklanmış ultrasonik dalgalarla miyomların küçültülmesi hedeflenir.
Endometriyal ablasyon: Endometriyal kavitenin ısı kullanılarak tahrip edilmesini böylece kanamanın azalmasını hedefleyen bir tedavidir. İleride çocuk doğurmayı düşünen bireylerde uygun bir seçenek değildir.
Histerektomi: Rahmin alınması miyomlara bağlı şikayetlerin kesin ve kalıcı çözümüdür. Açık ya da deneyimli cerrahlar tarafından laparoskopik ya da robotik yöntemler ile gerçekleştirilebilir.
Miyomlarınız için size en uygun tedavi yöntemine doktorunuzla birlikte karar vermelisiniz.