Miyomlar Hamileliğe Engel mi?

Rahim kaslarından gelişen ve halk arasında ur olarak bilinen miyomlar iyi huylu tümörlerdir. Miyomlar doğurganlık yaşındaki kadınların % 20-50’ sini etkiler ve görülme sıklığı yaşla birlikte artar. Miyomlar tek olabildiği gibi çok sayıda ve değişik büyüklüklerde olabilir. Uzun bir süre çok küçük kalabilir, birden hızla büyüyebilirler veya yıllar boyunca yavaş yavaş büyüyebilirler.

Kısırlığı olan kadınların yaklaşık olarak %5 - 10’unda bulunan miyomlar %1 - 2.4 kadında tek başına kısırlık nedeni olabilmektedir. Miyomların kısırlık ve tekrarlayan gebelik kayıpları ile ilişkileri, miyomları olan kadınların hamile kalabilme şanslarının ne olduğu birçok çalışmada araştırılmıştır. Kısırlık tedavisi öncesinde hangi büyüklük ve yerleşimdeki miyomların ne zaman çıkartılması gerektiği, önce kısırlık tedavisi mi yoksa miyom ameliyatı mı yapılması konusu tartışmalıdır.

Miyomlarda Tanı Nasıl Konuluyor?

Miyomların yerleşim yerleri, büyüklükleri, rahim boşluğu ile ilişkileri jinekolojik muayene ve bu sırada yapılan ultrason ile tespit ediliyor. Ayrıca tanıya destek olan testler:

Salin İnfüzyon Sonograsisi (SİS): rahim içine serum fizyolojik verilerek rahmin ultrasonografi eşliğinde incelenmesidir. Bu sayede rahim içindeki myom veya poliplerin ayırıcı tanısı da yapılabilir.

Histeroskopi: rahmin içerisi ucu kameralı ince bir alet olan histeroskop ile görüntülenir.

Histerosalpingografi (HSG): Özel bir röntgen filmidir.  Rahmin ve tüplerin şekil ve büyüklüklerindeki anormal değişiklikleri saptar.

Laparoskopi: karnın içerisi, rahim, yumurtalık ve tüpler göbekten yapılan küçük bir kesiden içeri yerleştirilen ince bir alet olan laparoskop ile görüntülenir.

Miyomlar Rahimin 3 Farklı Bölgesinde Yerleşirler

1. Submuköz Miyomlar

Rahimin iç yüzünden rahim boşluğuna doğru büyüyen miyomlardır. En az rastlanan miyom tipi olmasına rağmen hamile kalmaya engel olabilir, düşüğe yol açabilir. Bazen şikayet vermese de genel olarak kanama problemleri bu tür miyomlarda sık görülür.  Kanamalar genellikle adet kanamasında artma ve süresinde uzama şeklindedir.

2. İntramural Miyomlar

Rahim duvarında kas dokusu içinde yerleşen miyomlardır. En sık rastlanan miyom tipidir. Rahimin iç yüzüne doğru büyüyen submuköz miyomlar gibi adet kanamasında artma, adet süresinde uzama ve buna bağlı kansızlığa neden olurlar. Aynı zamanda karında ağrı ve rahimde büyüme sonucu dolgunluk hissi ve idrar keses   ine bası sonucu sık idrara çıkma gibi problemlere yol açabilirler. Bu miyomlar hamile kalmaya engel olmasa da gebelik sırasında büyüyebilirler ve erken doğum sancıları, ağrılar gibi gebelikte istenmeyen problemlere yol açabilirler.

3. Subseröz Miyomlar

Rahimin dış yüzüne doğru büyüyen miyomlardır. Karın ağrısı, sırt ağrısı, dolgunluk hissi ve sık idrara çıkma, kabızlık gibi bası belirtilerine neden olurlar. Kanama problemlerine yol açmazlar.  Hamile kalmaya engel olmazlar ancak rahim kas dokusu içinde yerleşen intramural miyomar gibi gebelik sırasında büyüyebilirler ve erken doğum sancıları, ağrılar gibi gebelikte istenmeyen problemlere yol açabilirler.

Miyomlar Nasıl Kısırlık Yapıyor?

Miyomların üreme işlevleri üzerine olası etkileri birçok yoldan açıklanmaya çalışılmıştır. Miyomlar rahim kasılmaları ve kanlanmasında değişikliklere yol açabilir, spermin taşınmasını ve embryonun rahime yerleşmesini olumsuz yönde etkileyebilir. Miyomların ayrıca rahim kas duvarında mikrodamarlanmada değişiklik yaparak hücreler arasındaki sıkı bağları bozduğu ve damarlanma için gerekli olan bölgesel büyüme faktörlerinin oluşumunu etkilediği ileri sürülmektedir. Miyomların yol açtığı bu değişikliklerin embryonun rahime yerleşmesini olumsuz yönde etkileyebileceği düşünülmektedir.

Anatomik olarak, miyomlar uterusu büyüterek rahim boşluğunu bozarken, boşluk yüzey alanını ve sınırlarını değiştirip, tüplerin rahim içine açılan kanallarını veya rahim ağzı kanalını tıkayabilir, vajende ise rahim ağzının yerini değiştirebilirler. Bu sonradan oluşmuş yapısal bozukluklar sperm, yumurta veya embriyonun taşınmasını bozarak embryonun rahime yerleşmesine ve hamileliğe engel olabilir. Ayrıca miyomlar rahim kas duvarında kasılmalara da yol açarak embryonun taşınması ve embryonun rahime yerleşmesini engelleyebilirler. Miyomlar üzerlerini döşeyen rahim iç duvarı olan endometriumda da damarlanmayı bozarak, enflamasyon, ülserasyon, incelme ve atrofiye yol açarak embryonun yerleşmesine engel olabilirler.      

Ameliyat Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?

Rahimin iç boşluğuna doğru büyüyen submuköz miyomlar ve rahim duvarı içinde gömülü ancak rahim iç boşluğuna doğru yaylanan intramural miyomlar ve büyük miyomlar tüp bebek sonuçlarını olumsuz etkiler ve tüp bebek tedavisi öncesi bu miyomların çıkartılması gerekir. Rahim dış yüzündeki miyomların üreme işlevleri üzerine olumsuz etkisi yoktur ve ameliyat önerilmez. Rahim duvarı içine yerleşmiş küçük miyomları olan hastalarda iyi yumurtlama cevabı, kaliteli embriyolara rağmen tekrarlayan gebelik başarısızlıkları varsa veya erken gebelik kayıpları durumunda da bu miyomların çıkartılması hamile kalma şansını artırabilir.