Mizofoni

Tanımı:

Mizofoni, kişinin başkalarının çıkardığı normal seslere karşı aşırı hassaslık veya bu seslere karşı yoğun bir rahatsızlık yaşadığı bir nörolojik bir durumdur. Mizofoni, kişinin özellikle ağız sesleri, çatal kaşık sesleri, öksürükler veya burun çekme gibi günlük yaşam seslerine aşırı duyarlı olmasıyla kendini gösterir. Bu durum, genellikle kişinin sosyal ilişkilerini etkileyebilir ve günlük yaşam kalitesini azaltabilir.

Belirtileri:

• Ses gibi belirli bir duyusal deneyim, görme veya diğer uyaranların (örneğin yeme sesleri, nefes alma sesleri, makine sesleri, bacak hareketi, titreşim) varlığı veya beklentisi, impulsif bir itici fiziksel tepkiye neden olur, bu tepki rahatsız olma ya da iğrenme ile başlayıp anında öfkeye döner.

• Uyaran, anında bir fiziksel tepki ortaya çıkarır (kas kasılması, sıcaklık basması, ağrı veya diğer herhangi bir his). Fiziksel tepkinin her zaman tanımlanamayacağını ancak ani fiziksel tepki varlığının mizofoni lehine bir kanıt olarak kullanılabileceği unutulmamalıdır.

• Uyarana makul bir süre maruz kalmak (örneğin, 15 saniye) genel fizyolojik uyarılmayı (örneğin terleme, artmış kalp hızı, kas gerginliği) ortaya çıkarır.

• Nadir ancak potansiyel olarak agresif patlamalarla birlikte düşünce ve duyguda düzensizlik gözlenir. Agresif patlamalar çocuklarda sık olabilir.

• Daha sonra olumsuz duygusal deneyimlerin aşırı, mantıksız ve koşullarla orantısız olduğu fark edilir.

• Kişi, mizofonik durumdan kaçınma eğilimindedir ya da ondan kaçınamazsa, mizofonik uyarana rahatsızlık ve sıkıntı duyarak katlanır.

• Kişinin duygusal ve fiziksel deneyimi, kaçınma ve kaçınma çabaları, kişinin yaşamında önemli sıkıntılara veya önemli etkilenmelere neden olur. Örneğin, kişinin işyerinde görevleri yerine getirmesi, derslere girmesi, rutin faaliyetlere katılması veya belirli kişilerle etkileşime girmesi zordur. (Dozier ve arkadaşları 2017)

​Sık rastlanan veya risk grubundaki kişiler:

Mizofoni sık rastlanan bir durumdur ve genellikle ergenlik döneminden sonra başlar. Ancak, bu durum hakkında daha fazla farkındalık olduğu için daha fazla kişi kendilerinin mizofonik olduğunu fark edebilir. Mizofoni, yaş, cinsiyet veya etnik köken gibi faktörlere bağlı olarak herhangi bir kişiyi etkileyebilir.

Tedavi:

Mizofoni tedavisi, bireysel ihtiyaçlara bağlı olarak değişebilir. Birinci basamak tedavi yöntemleri arasında psikoterapi ve ses duyarlılık azaltma teknikleri yer alır. Psikoterapi, mizofonik kişilere rahatsızlıklarıyla başa çıkmalarında yardımcı olabilir ve duygusal tepkilerini daha iyi kontrol etmelerini sağlayabilir. Ses duyarlılık azaltma teknikleri, kişinin bu tür seslere maruz kaldığında rahatlamalarına ve tepkilerini azaltmalarına yardımcı olabilir.

Ayrıca, ilaç tedavisi de bazı mizofonik kişiler için etkili olabilir. Bu ilaçlar, anksiyete veya stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, ilaç tedavisi herkes için uygun değildir ve bir uzmanın gözetiminde kullanılmalıdır.

Sonuç olarak, mizofoni, günlük yaşamı etkileyen ve sosyal ilişkileri zorlaştırabilen bir durumdur. Ancak, uygun tedavi ve destekle, mizofonik kişiler rahatlatıcı stratejiler geliştirebilir ve yaşam kalitelerini artırabilirler. Mizofoni konusunda yardım veya danışmanlık almak isteyen kişiler, bir uzman ile iletişime geçmelidirler.

 Kaynakça:

• YILMAZ, Y., & HOCAOGLU, C. (2021). Mizofoni: Bir Gözden Geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(2), 383-393.