Mobbingden de Öncesi; Psikolojik Güvenlik

Mobbingin Türkçesinin yıldırma olduğunu ve çalışanın sadece amirlerinin ya da eş pozisyondakilerin değil astların da üstlerine yapabildiğini, en kısa tanımıyla iş yerinde psikolojik şiddet olduğunu ve genellikle örtük amacın mağduru saf dışı bırakmak olduğunu, bu durumun ruh sağlığının bozulmasına yol açabildiğini bu yazıyı okuyan herkesin bildiğini varsayıyorum. Ancak zaten bu yazıda ezberlenmiş mobbing tanımının y üstünden geçmek yerine hiç farkında olmadan -ya da yeterince farkında olmadan- bu duruma nasıl elverişli ortamlar oluşturduğumuza, bu istenmeyen olayların mağduru ya da sorumlusu olmaya nasıl olup da meyilli hale geldiğimize psikolojik güvenlik açısından bakmak, durumun kök sebebini anlamamıza katkı sağlayacaktır.

Psikolojik güvenlik, ilgili ortamda kendini ifade etmek için bir hamlede bulunduğunda ortak bir etkinliğe -bu bir toplantı da olabilir sosyal etkinlik de olabilir-katılım gösterdiğinde bir fikrini, dileğini hatta belki şikayetini dile getirdiğinde önyargıyla karşılanmayacağına olan güven diyebiliriz. Ayrıca yeni şeyler öğrenmek, organizasyonu geliştirmek iyileştirmek adına birey ya da grup olarak fikir beyan ederken fikrinize saygı duyulması, yarın aleyhinizde kullanılmayacağına, iyi niyetli çabalarınızın kasıtlı olarak engellemeyeceğine dair inancınız, tam olarak psikolojik güvenlik tanımının öğeleridir.

Daha da derin ve yalın hali ile psikolojik güvenliğin de çekirdeğinde kaliteli, işlevsel bir iletişim kurabilmek bulunur. Yardım istediğinde yargılanmayacağını bilmek, fikrine saygı duyulduğunu, herkes kadar çalışan, herkes kadar paydaş, eş, partner herkes kadar birey kabul edildiğini bilmek, sadece iş yeri ruh sağlığı konusu değil bireyin tüm arkadaşlıkları, duygusal ilişkisi, aile yaşantısı için de “olsa iyi olur” değil bizzat asgari gereksinimdir. Ancak psikolojik güvenlik sağlandığında güven ve aidiyet perçinlenecektir. Dedikodudan, söylentiden, olumsuz varsayımlardan arındırılmış iletişimi kural kabul ederek; özel ilişki, aile, okul, iş hayatımızda psikolojik güvenliği arttırıp, ister mobbing ya da zorbalık olsun ister toksik iletişim olsun hepsini ilgili durumda proaktif bir şekilde önleyecek, hiçbir zaman oluşmamasını sağlayacak adımı en başta atmış oluruz. Hem bireysel hayatımızda hem de iş yerinde politikalar bu doğrultuda olduğunda açık ve dürüst iletişim ve psikolojik güvenli ortam; etik dışı davranış ve uygulamaları engelleyecek, mağdur potansiyeli olan kişinin konuyla ilgili yardım aramasını destekleyecek, etik dışı davranış sergileme eğilimindeki kişi üzerinde caydırıcı olacak hatta belki de o kişinin de kendini daha sağlıklı ve etik yolla ifade etmesini sağlayacaktır. İş yeri, sivil toplum kuruluşu, okul, ortak ilgi alanı, kamu yararı grupları, hangi topluluk olursa olsun sınıf kategori fark etmeksizin organizasyonların psikolojik güvenliği ne kadar artarsa üretkenlik, aidiyet pek tabi mutluluk da o oranda artacaktır.