Mükemmel Aşk Var Mıdır?
Yazar Derin Kubilay • Psikolog • 7 Haziran 2022 • Yorumlar:
Dört dörtlük bir ilişkinin olmazsa olmaz unsurlar nelerdir? Belki duygusal bir yakınlık, belki de tutku? Peki ya sadakat? Robert Sternberg bu konuya kafa yormuş ve Aşk Üçgeni Teorisi’ni oluşturmuş (bununla ilgili daha detaylı bilgi için önceki postlara bakabilirsiniz). Bu teoriye göre aşkın ana unsurları bağlılık, tutku ve duygusal yakınlıktır. Bu elementlere sahip ilişkilerin daha uzun ömürlü ve sağlıklı olduğunu belirtmiştir.
Peki nedir acaba mükemmel bir aşkın bileşenler? Aşk; duygusal yakınlık, tutku ve bağlılıktan oluşan üç bileşene sahiptir. Bu üç kaynaktan yola çıkarak aşkın 7 hali olduğunu belirten “Üçgen Aşk Teorisi”ni oluşturmuş:
-
Hoşlanma: Bir ilişkide yalnızca duygusal yakınlığın ağır bastığı durumdur. Arkadaşlık ve flört aşamasında hissedilir. Örneğin, Asya Barış ile pek çok konudan konuşabildiğini hissediyor; kâh çocukluk düşlerinden kâh Stefan Zweig’ın eserlerinin ruhunda bıraktığı izden bahsedebiliyor. Bazen sadece ortak sevdikleri filmleri izleyebiliyor, bazense sırlarını paylaşabiliyor (Yakınlık).
-
Delicesine aşk: Bir ilişkide yalnızca fiziksel bir tutkunun olduğu durumdur. Genelde ilişkinin başlarında yoğun olarak hissedilir. Bu evrede herhangi bir bağlılık ya da derin bir yakınlık yoktur. Sinan, tek gecelik ilişkiler yaşamayı tercih ediyor. Özellikle Alev’e karşı yoğun, cinsel bir çekim hissediyor; ancak onunla paylaştığı cinsel yaşam dışında romantik bir ilişkiye girmeyi düşünmüyor (Tutku)
-
Boş aşk: Yakınlık ve tutkunun olmadığı ama partnerlerin birbirine bağlı hissettiği aşktır. Mesela planlanmış evlilikler zamanla boş aşka dönüşebilir. Muzaffer ile Melis kırk yıldır evlidir. Bir zamanlar birbirleriyle vakit geçirmekten hoşlanır ve cinsel hayatlarından da memnun hissederlerdi. Ancak son zamanlarda her ikisini de hissetmiyorlar; ancak ayrılmak gibi de bir düşünceleri yok (Bağlılık)
-
Romantik aşk: Bu tür bir aşkta iki taraf da birbirine kendini yakın hisseder ve fiziksel bir tutku yaşarlar. Ancak herhangi bir bağlılık olmadığı sürece yaz aşkları gibi kısa ömürlü olur. Arya ve Can geçen yaz Fethiye’de tanıştılar. Üç ay boyunca harika vakit geçirdiler: Beraber sevdikleri grupların konserlerine gittiler, zor zamanlarda moral verdiler, birbirlerine tutkuyla yaklaştılar. Ancak ilişkileri de yazla beraber sona erdi (Yakınlık + Tutku).
-
Dostça aşk: Partnerler derin konuları tartışır, yakın hisseder ve birbirine bağlıdır. Tutkunun az veya neredeyse hiç olmadığı bu tür ilişkiler uzun yıllar süren evliliklerde görülebilir. İrem ve Kerem yıllardır en iyi dostlar. Her konuda birbirlerine danışabilir; beraber gülüp, beraber ağlarlar. On yıllık dostlukları neticesinde evlendiler. Ancak birbirlerine karşı hissettikleri cinsel bir çekimden ziyade iki yakın dostluğun evlilik ile taçlandırılması gibi (Yakınlık + Bağlılık).
-
Aptalca aşk: Bu insanlar karşısındakine dair fiziksel bir çekim ve bağlılık hissetse de ortada bir yakınlık yoktur. Âşık olup birbirini tanımaya fırsat bulamadan kısa sürede evlenen insanlarda görülebilir. İpek ve Sarp birbirlerine dair yoğun bir çekim duyuyor. Yıllardır başkaları ile romantik ilişkileri olsa dahi beraber cinsel hayatlarına devam ediyorlar. Birbirlerinin hayatları hakkında konuşmuyor; yalnızca cinsellik için bir araya geliyorlar (Tutku + Bağlılık).
-
Mükemmel aşk: Aşkın en ideal, sağlıklı ve dengeli türüdür. Bu ilişkilerde partnerler birbirine yakın hisseder, fiziksel bir tutku vardır ve uzun süreli bağlılık söz konusudur. Ada ve Ege Üniversite’de dans kulübünde tanıştılar. Dans ederken birbirlerine karşı yoğun bir arzu duyduklarını fark ettiler. Uzun bir süre dans sonrası beraber yemeğe çıktılar, sevdikleri konserlere gittiler ve kimseye açmadıkları kadar kendi dünyalarını birbirleriyle paylaştılar. En sonunda da mezun olunca evlendiler.
Sizce günümüzde hangi ilişkiler daha sıklıkla karşımıza çıkıyor? Birbirine yabancı insanların cinsel birliktelikleri mi, uzun yıllar süren dostlukların evlilikle sonuçlanması mı, yoksa birbiriyle verdikleri söz dışında hiçbir şey paylaşmayan çiftler mi?
“Dünyadaki en harika şey, aynı zamanda en iyi dostun olacak bir sevgiliye sahip olmaktır” – Bilinmeyen
“En iyi ilişkiler tek bir ortak hedefe bağlı olanlar değildir; paylaşılmış bir eşitlik, arzu ve büyük oranda tutuya bağlı olanlardır” – Sarah Maclean
“Aşk, hem güvenceyi hem de serüveni içeren bir kap değildir; aşk, hayatın sunduğu en büyük lükslerden birini içeren bağlılıktır: zaman. Evlilik romantizmin sonu değil, başıdır.” – Esther Perel