Mükemmeliyetçilik
Yazar Tuğçe Ertekin • Psikolog • 16 Nisan 2020 • Yorumlar:
1.Hata yapmayı kabullenemiyor musunuz ?
2.Başkalarının hata yapmasını kabul edemiyor musunuz ?
3.Kendinizi yeterince başarılı görmüyor musunuz ?
4.Hayatınızda birçok şeyi kontrol altında mı tutmaya çalışıyorsunuz ?
5.Yaptığınız işlerin hep sonuçlarına mı odaklanıyorsunuz ?
Tüm bu sorulara cevabınız evet ise, mükemmel biri olmaya çalışıyorsunuz demektir.
Mükemmelliyetçi kişiler hep iki uç noktada yaşarlar yani onlar için ya hep ya hiç, ya siyah ya beyaz vardır. Aralarda kalan şeylere bağlı kalmazlar onlar hep iki uç noktada arasında gidip gelirler. Hayatlarında hataya kolay kolay yer vermezler ama hata yapmadan da hem kendilerinden hem de başkalarından üst düzey bir başarı beklerler ve istedikleri olmadığında da olumsuz duygu ve düşüncelere kapılırlar. Mükemmelliyetçiliği pozitif ve negatif mükemmelliyetçilik olarak iki ayrı başlık altında açıklayabiliriz. Pozitif mükemmelliyetçilikte kişiler yaptıkları herhangi bir işte başarısız olduklarında ya da işin sonucu istedikleri gibi sonuçlanmadığında başarısızlıklarını kabul edip bir sonrakine durumu nasıl düzeltebilirim diye düşünürken bir yandan da hatalarından ders çıkarırlar. Pozitif mükemmelliyetçiliğe sahip olan kişi işini yaparken mükemmel olmasını istediğinden hata yapmamaya çalışır ama sonuç olumsuz olduğunda da sonuçtan dolayı modunu düşürmez, kendini yıpratmaz, yaptığı hataların farkına varır. Negatif mükemmelliyetçiliğe sahip olanlar ise yaptıkları işlerin sonucu istedikleri gibi sonuçlanmadığında hemen depresif moda geçerler. Çünkü onlar için hayatlarında asla hataya yer yoktur ve hayatlarındaki her şeyi kontrol altında tutmaya çalıştıklarından en ufak bir olumsuzlukta sanki bütün her şey bitmiş gibi davranırlar. Kimi zamanlarda da işin sonucu istedikleri gibi sonuçlanmayacağını önceden düşünüp o işlerini yapmaya baştan kalkışmazlar.
Peki mükemmelliyetçiysek ya da mükemmelliyetçi olma yolunda ilerliyorsak bu durumdan nasıl kurtulabiliriz ?
Öncelikle hayatta mükemmel insan, mükemmel kişilik, karakter, ideal biri, ideal kişilik gibi kavramların olmadığını kabul ederek başlamalıyız. Çünkü mükemmelliyetçi olurken bu kavramlara fazlasıyla takılıp kalındığı için bu kavramları yansıtmak zorunda olduğumuzu hissediyoruz.
Hayatta her şeyi kontrolümüz altında tutamayız, bir noktadan sonra işler bizim kontrolümüzden çıkabilir. Bu gibi durumlarda kendimizi suçlamamız ya da yıpratmamız bize hiçbir şey kazandırmayacaktır aksine ilerleyen dönemlerde kendimizi değersiz hissetmemize sebep olacaktır. Kendinize ulaşamayacağınız yükseklikte hedefler koymaktan vazgeçin. Çünkü bu hedefler konulup sonuca ulaşamadığınızda yine kendinizi suçlayarak birçok olumsuz duyguya kapılacaksınız(örn; suçluluk, öfke, utanç, nefret ).Hayatınızı sonuç odaklı yaşamamaya çalışın. Sonuca giderken sizler farkında olmadan birçok şeyi başarmış da olabilirsiniz ama sürekli sonuca odaklandığınız zaman olan iyi ve başarılı şeyleri görmezlikten gelmiş oluyorsunuz.
Unutmayın ki; herkes hata yapabilir. Önemli olan hatalardan ders çıkarmaktır. Bu cümle size çok klişe gelebilir ama çok doğru bir cümledir. Sizler zaten bu zamana kadar yeterince mükemmelliyetçi olmaya çalıştınız bu saatten sonra kendinize biraz hata yapma lüksü tanıyın, hata yaptığınızda da direk sonuca değil sonuca giden yolda neleri doğru neleri yanlış yaptığınızın farkına varmaya çalışın.
Son olarak da olumsuz yada istediğiniz gibi sonuçlanmayan bir durum karşısında kendinize şu soruyu sorun ; ben elimden geleni yaptım mı ? , yaptığım şeylerden dolayı vicdanım rahat mı ? . Eğer cevaplarınız evet ise istediğiniz gibi sonuçlanmamış durumlara takılıp kalmayın bu durumlar size kendinizi kötü hissettirmesin, modunuzu düşürmesine izin vermeyin. Eğer cevapların bir yerinde aslında şunu da yapabilirdim ya da şöyle de davranabilirdim geçiyorsa neyi yanlış yaptığınızla yüzleşin ve bir sonrakinde yapmamaya çalışırsınız ama ne olursa olsun geçmişteki sonuca takılıp kalmayın ve devamlı önünüze bakın.
Unutmayın ki , herkes hata yapabilir , hatalarımız kabul edip onları görmezlikten gelmek yada hatalarımızdan dolayı kendimizi yiyip bitirmek değil o hatalardan dersler çıkarmak bize fayda sağlayacaktır.