Multipl Skleroz

MS (Multipl Skleroz) hastalığı, bağışıklık sistemindeki bozukluk sonucu gelişen bir beyin ve omurilik hastalığıdır. Bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucunda vücudun kendi hücrelerine karşı bir saldırı gelişir. Hedef hücre nöron ( sinir hücresi) myelin kılıfıdır. Myelin kılıfında hasarlanma sonucu beyin ve omurilikte çok sayıda plaklar oluşur. Bu hasar beyin ve omuriliğin hangi bölgesinde meydana gelmişse o alanla ilgili belirti ve bulgular görülür.

MS genellikle genç yaş hastalığıdır. En sık 20-40 yaşlar arasında görülür. Her iki cinste de görülebilir ancak kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır. Her ırk ve coğrafi bölgede görülebilir.

Hastalığın belirtileri;

Genellikle ataklar halinde seyreden bir hastalıktır. Bazı hastalar ataklardan sonra tamamen düzelir. Bir kısmında ise birtakım nörolojik bulgular kalıcı olabilir. Hayatı boyunca tek atak geçiren MS hastalarına da rastlanmaktadır. Nadiren görülen bir grupta ise hastalık başlar ve hiç iyileşme dönemi olmadan ilerleyici seyreder.

MS hastalığında atak belirtisi olarak kabul edilen bulgular genellikle 24 saatten daha uzun sürer. Palklar beyin veya omuriliğin hangi bölgesinde yerleşmişse o bölgeye ait belirtilerden bir veya birkaçı bir arada görülebilir.

-Uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme,

-Güç kaybı. Güç kaybı vücudun bir tarafındaki kol ve bacakta veya her iki bacakta birden olabilir.

-Görme kaybı, çift görme,

-İdrar kaçırma ve idrar aciliyeti,

-Konuşma bozukluğu,

    -Denge kaybı, bulantı,kusma

    En sık ve ilk görülen belirtiler arasındadır. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde, yorgunluk, unutkanlık, depresif bulgular, idrar kaçırma veya yetiştirememe problemi tabloya eklenebilir.

    Belirtilerin sadece birinin olması ve her atakta farklı bir belirtinin olması muhtemel görünümler arasındadır.

    MS nedenleri;

    Birçok teori ileri sürülmüş ancak yüzde yüz sebep saptanamamıştır. İleri sürülen teoriler arasında bazı kimyasal maddelere maruz kalma, civa, böcek ilaçları, radyasyon teması, bazı viral hastalıklar, vitamin eksiklikleri, allerjik reaksiyonlar düşük de olsa genetik yatkınlık sayılabilir.

    Hastalık tanısı;

    İlk adım hastanın detaylı dinlenmesi ve detaylı Nörolojik muayenin yapılmasıyla başlar. Daha sonra Beyin ve omurilik MR incelemesi, Uyarılmış potansiyeller, BOS incelemesi ve kan testiyle bazı laboratuvar incelemeleri yapılır. Tüm bu verilerden sonra hastanın MS hastası olup olmadığına karar verilir.

    Tedavi;

    Tedavi her hastaya göre hastalık belirtilerinin dağılımına ve şiddetine göre seçilir. Mıtlaka erken tedavi yapılmalıdır. Bu ataklar sırasındaki kalıcı hasarın önlenmesi için gereklidir. Atak tedavisi yapıldıktan sonra yine hastaya göre immün sistemi düzenleyici ilaçlar seçilir ve bu tedavi en az beş yıl gibi uzunca bir süre devam ettirilir. Yalnızca tek atak geçiren hastalarda uzun süreli tedavi gerekmeyebilir. Ancak  MR daki lezyon yükü ve atağın şiddetine göre tek atak bile olsa minör belirtilerin farkedilmeyebileceği göz önüne alınarak hekim hastayı koruyucu tedaviye alabilir. Koruyucu tedaviler içerisinde en sık kullanılan ilaçlar cilt altı enjeksiyon yoluyla verilen interferonlardır. Günümüzde immün sistemi düzenleyen ilaçların ağızdan alınan formları da vardır.

    Hastalığın daha seyrek görülen ağır formları için de tedavi seçenekleri vardır. MS tedavileri bağışıklık sistemini baskıladıkları için ciddi risklere neden olabilmektedir. Bu nedenle MS hastalığı tedavisi yakın kontrol altında tutulmalı ve uzman sağlık kuruluşlarında uygulanmalıdır.

    MS hastaları nelere dikkat etmeli;

    MS hastaları doğru bir tedavi ile özürsüz olarak yaşamlarına devam edebilirler. Önerilen tedaviyi önerilen şekilde kullanmak bu hastaların yapacağı ilk ve en önemli noktadır. Bunun yanında aşırı yorgunluk, aşırı sıcak hava kaçınmaları gereken durumlardır. Düzenli ve sağlıklı beslenmeliler immün sistemi etkileyebilecek içeriğinde ne olduğu bilinmeyen bitki kürleri gıda takviyelerinden kaçınmalıdırlar.