MUTLU OLMANIN YOLLARI

Gelecekle ilgili pozitif duygular: iyimserlik, umut, güven, inanç gibi iken, şimdiki zamanla ilgili olanlar ise ikiye ayrılabilir; 1. Anlık hazlar 2. Kalıcı hazlar. Kritik konu ise güvenilir pozitif duygulanım ile negatif duygulanım arasındaki farklılaşmayı anlayabilmektir.

Pozitif duygulanım dışa dönüklükle korelasyon halinde iken negatif duygulanım ise nörotizmle korelasyon gösterir. Pozitif duygulanım 30 yaş sonrasında kalıcı, negatif duygulanım ise gençlik çağında tavan yapmaktadır. Kısmen kalıtsal negatif duygulanma kaçınma odaklı (ketleme) sisteminin parçası, pozitif duygulanma davranış kolaylaştırıcı sistemin parçasıdır.

Sadece olumlu davranışlar değil olumsuz davranışların altındaki amaçta mutluluktur. Fakat mutlu olmak isterken hayatın acı ve gerçek tarafları göz ardı edilmemelidir. Olumsuz durumlardan kaçmak veya yok saymakla yaşamak mümkün değildir. Mutluluk realist bakıp pozitif görmektir.Mutluluk; yaşamımızı kabullenmekle gerçekçi olmakla başlar bu pes etmek anlamına da gelmez.

Aile liderleri çocukların ruhsal durumlarının kaptanıdırlar. Aynı zamanda mutluluk değerlendirmesinde cinsiyet ve yaş farklılıkları da önem arz eder, kadınların ve çocukların duyguları uç noktalarda hissettikleri raporlanmıştır.

Mutlu olmanın anahtarlarından biri de bağışlamaktır ve bağışlama iki sahneden oluşur birisi sinirlenmek. Sinirlenmek öfkeden kurtulmanın ilk yoludur, bağışlama ise hiçbir şey olmamış gibi davranmak değildir kızgınlığı hissetmeli fakat bunu yaralayıcı biçimde yapmamak gerekir. İkinci sahne affetme “kararını vermek”tir bu hissetmekle değil istemekle ilgilidir.

Mutluluk ölçümlerinin faktör analizlerine geldiğimizde mutluluğun iki yönü olduğunu görürüz. Biri eğlence, sevinç gibi pozitif duygu tecrübelerini temsil eden duygulanım ve biliş faktörleri diğeri çeşitli yaşam alanlarının (aile, iş vb.) bilişsel değerlendirmesidir.

İyi olma hissini şu eylemlerle sağlayabiliriz: iyi ilişkiler, güvenli finansal ve bedensel çevre, fiziksel iyilik, üretkenlik dinlenme gibi.

Kendimizle ve dünyayla ilgili pozitif görüşümüzü korumak ve olumsuz bilgileri kontrol altında tutabilmek için çeşitli savunma ve kendini aldatma yöntemlerini kullanırız. İyimserliğin karşıtı negatif bilgileri yönetmek ya da kontrol etmek için kullandığımız kendini aldatma yöntemleri savunma mekanizmaları ve pozitif yanılsamalardır.

Birinin inançlarını sosyal düzene koymak zorlaştığı için insanlar değerleri için başka yerlere bakmaya zorlanmakta ve birçoğu kendi içine dönmektedir. Öz etkinlik teorisi kişinin kendi yeteneğine, gücüne, becerilerine ilişkin duygusunu ifade etmektir. Bunlara odaklanmak refahı artırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda iyimserliğinde ruh sağlığıyla korelasyon içinde olduğu görülür yani 1970’lerin sonuna kadar zayıflığın göstergesi olan iyimserliğin farklı araştırmalar sonucu fiziksel ve ruhsal sağlıkla yakından ilgisi görülmüştür.

Bir diğer konu ise duygusal zekadır. Duygusal zeka gelişimle doğrudan ilgili olup üstünde durulacak birçok yapıyı içinde bulundurmaktadır. Fakat duygusal zekanın geçerliliği tartışma konusudur çünkü duygusal zekanın kişilik özellikleri ve sözel yetenekle yüksek korelasyonu görülür. Diğer bir tartışma konusu ise duygusal zekanın yetenek mi yoksa doğuştan gelen bir özellik mi olduğudur.

Üstün yetenekli çocuklar psikolojinin ilgilendiği olağanüstü durumlardır biridir. Veriler üstün yetenekli çocukların uyum problemi yaşama olasılıklarının iki kat daha fazla olduğunu gösterir. Ve üstün yetenekli çocukların sadece küçük bir kısmı alanlarında önemli başarılar ve katkılar gösteren yetişkinler olmaktadır.

Öznel refahın ve mutluluğun ilgili olduğu diğer bir konu ise özellikler ve güdülerdir. Özellikler davranışı etkileyen kalıcı ve kişisel yönlerdir. Öznel refah aynı zamanda tutarlı kişilik özellikleri ve faaliyetleriyle de bağlantılıdır.

İnanç değişimleri insanları değer arayışına, değeri kendi içinde bulmaya itmektedir. Pozitif psikolojide özsaygıyı ve öz değerlendirmeyi merkeze alır. Öz düzenleme çalışmaları göstermiştir ki hayatın zorlukları ile belli başa çıkma yöntemleri kullanılması daha iyi sağlık ve refah oluşturur.