Neden HİV testi yaptırılmalı?

HİV (Human immunodeficiency virus) AİDS hastalığına sebep olur. HİV taşıyan birinin vücut sıvıları ile,
örneğin kan veya semen ile bulaşır. Cinsellik ile veya aynı iğnenin kullanılması ile de virüs bulaşır.
Ayrıca hamile ve HİV taşıyıcı bir kadın bebeğine virüsü bulaştırır. Emzirme ile de virüs bebeğe bulaşır.

HİV kana geçtikten sonra bağışıklık sistemini hedef alır. Bağışıklık sistemi zayıfladıkça vücudun diğer
hastalıklara ve infeksiyonlara karşı direnci düşer. AİDS hastalığının tanısı konması, HİV li bir kişinin
bağışıklık sistemi normal çalışması bozulduğunda mesela zatürre ile baş edemediğinde, bazı kanser
veya infeksiyonlar görülmesi ile olur. HİV denen virüsün 1 ve 2 olmak üzere iki tipi vardır.

Neden test edilmeli?

HİV infeksiyonunun AİDS hastalığına ilerlemesi aylar veya yıllar alabilir. Eğer test edilmezse kişi hasta
oluncaya kadar bu virüsü taşıdığını bilemez. HİV taşıyıp taşımadığının bilinmesi sizin ve diğer kişilerin
sağlıklı olarak kalması için önemlidir. Erken teşhis ve anti-HİV tedavisinin erken başlanması ile daha
uzun süre sağlıklı olmanız sağlanır ve virüsü diğer kişilere bulaştırma ihtimaliniz düşer. Kadınlar, HİV
durumları ile ilgili bilgi sahibi olmaları sayesinde planlanmamış gebelikten korunmak için önlem
almalarını sağlayacaktır. Ayrıca HIV taşıyan kadınların gebeliklerinde en iyi sağlık seviyelerini
korumaları gereklidir. Gebelikleri sırasında tedavi görerek, bebeklerine virüsü bulaştırma şanssızlığını
düşürürler.

Kimler test edilmeli?

HİV testi sağlık kontrolünün bir parçasıdır. 13-64 yaş arasındaki kişilerin hayatlarında en az bir kere HİV
için test yaptırması gereklidir. Ayrıca gebelik planlayan veya hamile olan kadınların da test yaptırmaları
gereklidir. Eğer aşağıda belirttiğim riskleriniz varsa her yıl bir kere test yaptırmanızı öneririm:

Uyuşturucu madde kullanırken damara vermek için iğne kullananlar
HİV ile infekte cinsel eşi olan veya uyuşturucu kullanan eşi olan kişiler
Para veya uyuşturucu için cinsel ilişkiye girenler
Son yaptırdığınız HİV testinden sonraki partnerınızın daha önce erkeklerle beraber olma hikayesi varsa
Son yaptırdığınız HİV testinden sonra birden fazla cinsel eşiniz olduysa.
HİV testini hiçbir risk etkeniniz yoksa dahi herhangi bir zamanda yaptırabilirsiniz. 64 yaş üstündeyseniz
ve HİV için risk etkenleriniz varsa yıllık teste devam etmelisiniz. Yeni bir cinsel eşiniz varsa ilişkiye
başlamadan önce her ikinizin de HİV testi yaptırması çok yararlı olur.

HİV testi nasıl yapılır?

HİV testini bağlı olduğunuz sağlık ocağında, özel laboratuvarda veya doktor muayenehanesinde
yaptırabilirsiniz. Önerilen HİV testinde, kanınızda HİV ye karşı oluşan proteinlere ve HİV antijeni olarak
bilinen p24 maddesine bakılır.

1 saat gibi kısa zamanda sonuç veren hızlı testler de bazı kliniklerde yapılmaktadır. Evde tükürük veya
parmak ucundan alınan kan örneği ile yapılan testler de var. Bu testlerin FDA onaylı olanlarını seçmenizi
öneririm.

Tarama testlerinde pozitif veya reaktif sonuç çıkması HİV ile kesin olarak infekte olduğunuzu göstermez.
Hangi tarama testini yaptırmış olursanız olun sonuç pozitif geldiğinde mutlaka doğrulama tahlilini
yaptırmanız gereklidir. Doğrulayıcı testlerde HİV nin genetik yapısı sizin verdiğiniz kan örneğinde aranır.
Bu testin sonucunu almak 2 hafta sürebilir. Eğer bu test sonucu da pozitif ise HİV taşıyorsunuz yani
virüsü kapmışsınız anlamına gelir.

HİV taşıyıcılığı tanısı kondu; peki bundan sonraki süreç nedir?

Pozitif test sonucunu almanız sizin bu virüsü taşıdığınızı ve etrafınızdaki kişilere istemeden
bulaştırabileceğiniz anlamına gelir. Pozitif test sonucu sizin AİDS olacağınız veya hasta olacağınız
anlamına gelmez. HİV taşıyıcı iseniz kendinizi hasta hissetmiyor dahi olsanız doktorunuz ile
görüşmelisiniz. Sadece HİV ile infekte olan (Virüsü kapan) kişilerin bakımını yani tedavisini üstlenen
sağlık gruplarına yönlendirilebilirsiniz.

Gebe kadınlarda HİV testi

Gebeliğin başında yapılan kontrollerde istenen testlerin arasında HİV testi de genelde olur. Eğer
yapılmadıysa lütfen doktorunuzla görüşüp yapılmasını isteyin. Eğer risk faktörü taşıyorsanız gebeliğinizin
son 3 ayında test yaptırın. Risk seviyenizin artmış olmasını şu etmenlerden birinin olması belirler:

Daha önce cinsel yolla bulaşan hastalıkla ilgili tedavi olmak
Damardan ilaç kullanan madde bağımlısı olmak veya böyle biri ile cinsel ilişkiye girmiş olmak
Madde veya para için cinsel ilişkiye girmiş olmak
HİV pozitifliği çok olan bir bölgede yaşamak
Gebeliğiniz süresince yeni veya birden fazla kişi ile ilişkiye girmek
HİV pozitif olan birisi ile ilişkiye girmek veya HİV açısından yüksek riskli birisi ile ilişkiye girmek
Eğer hamileyseniz ve HİV pozitif iseniz bu virüs bebeğinize de geçer. İyi olan haber ise, gebeliğiniz
boyunca tedavi almanız ve bebeğinizin doğumdan sonra tedavi alması, bebeğinizin bu virüsü kapmasını
engeller. Gebelik boyunca tedavi almanız sizin de sağlıklı olmanızı sağlar. Gebelikte HİV pozitif kadınlara
verilen tedaviler:

Reçete edildiği şekilde HİV ilaçlarını düzenli kullanın
Eğer laboratuvar testlerinde HİV seviyeniz yüksek çıkıyor ise sezaryen ile doğum yapın
Doğum sırasında da HİV ilaçlarınızı kullanın
Doğumdan sonra bebeğinize HİV önleyici veya tedavi edici ilaçları verin
Emzirmeyin
Bu öneriler sayesinde HİV taşıyan kadınların %99’u bebeklerine virüsü bulaştırmazlar.

Eğer gebeliğiniz boyunca HİV testi yapılmadıysa doğuma gittiğinizde mutlaka hızlı HİV testlerinin
yapılmasını isteyin. Sonuç pozitif yani virüsü taşıyor olarak çıkarsa doğrulayıcı testlerin yapılması
gereklidir. Bu testin sonucunu beklerken HİV ilaçları kullanabilir, bebeğiniz de ilk günlerde bu ilaçları
kullanabilir. Bu sayede eğer sonucunuz pozitif gelirse bebeğiniz yüksek oranda korunmuş olacaktır. HİV
taşıyıcı olduğunuz kesinleşmesinden sonra tedavi ve takibe devam etmelisiniz. Kendi sağlığınız için HİV
tedavisi ilaçlarına devam etmelisiniz, ayrıca bebeğinizi de takip ettirmelisiniz. Eğer test sonucu negatif
gelirse bu sizin de bebeğinizin de virüsü taşıma riski olmadığını gösterir ve kullandığınız ilaçları
bırakabilirsiniz.